Teşbih (Benzetme) Sanatı Özellikleri ve Örnekleri

0
Advertisement

Edebi sanatlardan teşbih (benzetme) sanatının özellikleri, çeşitleri nelerdir? Teşbih sanatı örnekleri.

BENZETME (TEŞBİH)

Bir sözün anlamını daha etkili kılmak amacıyla, aralarında çeşitli yönlerden benzerlik bulunan iki varlıktan zayıf olanı, kuvvetli olana benzetmektir.

Teşbih sanatının dört önemli öğesi vardır

A) Başka bir varlığa benzeyen: Birbirine benzetilen varlıklardan daha güçsüz olanıdır.

B) Kendisine benzetilen: Birbirine benzetilen varlıklardan daha güçlü, üstün olanıdır.

Advertisement

C) Benzetme edatı: Başka bir varlığa benzeyen ile kendisine benzetilen arasındaki benzetme ilgisini kuran sözcük veya ektir.

D) Benzetme yönü: Başka bir varlığa benzeyen ile kendisine benzetilen arasındaki ortak olan noktadır. Zaten benzetme de bu ortak olan noktayı belirtmek için yapılır.

1. AYRINTILI BENZETME

Yukarıda saydığımız dört öğenin de bulunduğu benzetmelerdir.

ÖRNEKLER:

a. Durmuş bir saat gibiydi, durup geçmeyen zaman. (Yahya Kemal Beyatlı)

Advertisement

Benzeyen: zaman
K. benzetilen: durmuş saat
Benzetme yönü: durup geçmemek
Benzetme edatı: gibiydi

b. Sonunda o da yağacak bir bulut gibi dolmuştu.

Benzeyen : o
K.benzetilen : yağacak bir bulut
Benzetme yönü: dolmak
Benzetme edatı: gibi

c. Öğretmenler, bir mum misali etrafına ışık saçıyordu.

Benzeyen : öğretmenler
K. benzetilen : bir mum
Benzetme yönü : etrafına ışık saçmak
Benzetme edatı: misali

2. GÜZEL BENZETME

Benzeyen ve kendisine benzetilenden kurulan benzetmelerdir. Bu benzetmelerde ben-zetme yönü ve benzetme edatı bulunmaz.

ÖRNEKLER:

a. Gür bir imanla damarlarda ateşten bir kan (Yahya Kemal Beyatlı)

Benzeyen: kan
K. benzetilen: ateş

b. Cennet vatan

Advertisement

Benzeyen: vatan
K. benzetilen: cennet

c. Aslan Murat

Benzeyen: Murat
K. benzetilen: aslan

3. PEKİŞTİRİLMİŞ BENZETME

Bu tür benzetmelerde benzetme edatı yoktur.

ÖRNEKLER:

a. Aşkınla kurumuş bir fidana döndüm

Benzeyen : I. tekil şahıs
K.benzetilen : bir fidan
Benzetme yönü: kurumak
Benzetme edatı : –

b. Gönül ayna olmuş sevgimi yansıtıyordu. Ruhum ise aynaya bakıp bakıp ağlıyordu.

Benzeyen : gönül
K.benzetilen : ayna olmak
Benzetme yönü: yansıtmak
Benzetme edatı: –

c. Arkadaşım cesurlukta arslandır.

Advertisement

Benzeyen : arkadaşım
K.benzetilen : arslan
B.yönü : cesurluk
B.edatı : –

4. KISALTILMIŞ BENZETME

Benzetme yönünün bulunmadığı benzetmelerdir.

ÖRNEKLER:

a. Her günüm bir yıla döndü. (Karacaoğlan)

Benzeyen : Her günüm
Kbenzetilen : bir yıl
Benzetme yönü: –
Benzetme edatı: döndü

b. Bu dört mısra değil Sanki dört damla kandı

Benzeyen : Dört mısra
K. benzetilen : Dört damla kan
Benzetme yönü : –
Benzetme edatı : sanki

c. Hayal gibi bir yolculuktu.

Benzeyen : Bir yolculuk
K.benzetilen : Hayal
Benzetme yönü : –
Benzetme edatı : gibi

Şimdide bu dört ana unsuru bir örnek üzerinde inceleyelim:

Advertisement

A) Pekiştirilmiş benzetme: Kızın eli pamuk yumuşaklığındadır.

B) Açıklamalı benzetme: Kızın eli pamuk gibi yumuşaktır.

C) Kısaltılmış benzetme:Kızın eli pamuk gibidir.

D) Güzel benzetme: O kız pamuk ellidir.


Yorum yapılmamış

Reply To Anonim Cancel Reply