Öldürücü kansızlık olarak da bilinen Addison Kansızlık hastalığı hakkında bilgiler. Belirtileri nelerdir? Bu hastalık neden olur? Tedavisi var mıdır?
Öldürücü kansızlık, addison kansızlığı ya da pernisyöz anemi olarak da bilinir, kandaki alyuvarlar ile çoğu zaman akyuvarlar ve trombositlerin de sayısında azalmayla ortaya çıkan hastalık. Kemik iliğinde alyuvarların hızla yıkılmasına bağlı olarak sanlık, mide salgılannda azalma ve ilerleyici sindirim ve sinir sistemi bozukluklan da görülür.
Öldürücü kansızlığın nedeni B12 vitamini yetersizliğidir; bu durum genellikle midenin üst bölümündeki yanal hücrelerde yapılan ve B12 vitamininin bağırsaklardan emilmesi için gerekli olan özetken adlı maddenin yetersizliğinden kaynaklanır. B12 eksikliği dezoksiribonükleik asit (DNA) bireşiminin de bozulmasına neden olur. Kemik iliğinde alyuvar yapımı bozulur; sitoplazma normal ya da aşın derecede büyümüştür, hücrenin içerdiği hemoglobin miktarı artar. Megaloblast olarak adlandırılan bu anormal hücreler genellikle kan dolaşımına geçmeden kemik iliğinde yıkılır. Bazılan olgunlaşarak makrosit adh büyük alyuvarları oluşturur. Bunlar dolaşıma girerse de işlevleri bozulmuş, yaşam süreleri kısalmıştır. Kandaki alyuvarlar ve trombositler de azalmıştır.
Öldürücü kansızlık midenin ameliyatla çıkarılmasına bağlı olarak gelişebilir; vakaların çoğunda bu tür kansızlığın nedeni midedeki yanal hücrelerin bilinmeyen bir nedenle körelmesidir. Hastalarda bu hücrelere karşı bir antikor üretilir; vakaların yarısından çoğunda özetkene karşı da antikor oluşur. Bu antikorların özetkene bağlanarak bu maddenin B12 vitaminiyle birleşmesini ve bağırsakta emilmesini önlediği düşünülmektedir.
Öldürücü kansızlık her iki cinste eşit oranda ve sıklıkla 35 yaşın üstünde görülür. A grubu kam olanlarda ve Kuzey Avrupalılarda daha yaygındır. Belirtiler arasında deride solukluk, bitkinlik, güçsüzlük, soluk darlığı, sanlık, dilde parlaklık ve düzleşme, mide sıvısının bileşenlerinden bazılarının eksikliği ile el ve ayak parmaklarında duyu yitimi, hareket güçlüğü, eş güdüm bozukluğu, uyuşukluk sayılabilir. B12 vitamini verilmesi hastalığın hızla iyileşmesini sağlar. Sinir sistemine ait bozukluklar ender olarak tümüyle düzelir.
Thomas Addison
Thomas Addison; İngiliz hekimidir (Northumberland 1793-Sussex 1860).
Eğitimini Edinburg Üniversitesi’nde yaptı. Çalışma ve incelemelerini sürdürdüğü Londra Guy Hastanesi’ne uygulamalı tıp profesörü (Richard Bright ile birlikte) atandı. İç salgıbezlerindeki işlev bozukluklarının hastalıklara yansımasını incelediği için iç salgıbezleri biliminin (endokrinoloji) öncüsü sayılır. Böbreküstü bezlerinin etkilerini tanımlaması, bu bezlerin yol açtığı iki hastalığın onun adıyla anılmasına yol açtı; Addison hastalığı ve Addison kansızlığı. Mikroskobun yeterli olmadığı ve kan yapısının iyi bilinmediği yıllardaki çalışmaları öncü incelemeler sayılan Addison’un zatürree, tüberküloz ve deri hastalıkları üstüne yazılarının yer aldığı Guy’s Hospital Reports (Guy Hastanesi Raporları), dergilerde kalmış yazılarıyla birlikte ölümünden sonra yayımlandı (1868); A Collection of the Published Writing of the Late Thomas Addison (Thomas Addison’un Basılmış Yazılarının Derlemesi). An Essay on the Operation of Poisonous Agents Upon the Living Body (Zehirli Maddelerin Canlı Gövdeye Etkileri Üzerine Bir Deneme, J. Morgan ile birlikte) 1829; Elements of the Practice of Medicine (Tıp Uygulamasının Öğeleri, R. Bright ile birlikte) 1839; On the Constitutional and Local Effects of Disease of the Supra. Renal Capsules (Böbreküstü Kapsüllerinin Yapısal ve Yerel Etkileri) 1949.
