Dinlemenin amacı ve önemi nedir? Neden dinlemeliyiz? Dinlemenin faydaları nelerdir? Bir insan nasıl dinlenir? Etkin dinleme nasıl yapılır?
Kaynak: pixabay.com
Dinleme, bize iletilen bilgileri almamızı, anlamamızı ve değerlendirmemizi sağlayan önemli bir beceridir. İnsanlar olarak, günlük olarak birbirimizle etkileşime girmeye çalışıyoruz. Bu etkileşim, konuşma ve dinleme olmak üzere iki temel unsurdan oluşur. Nadig’e (2010) göre, “[konuşma] kişilerarası yeterlilik için gerekli olan iletişim sürecinin sadece yarısıdır. Diğer yarısı ise başkalarının bize ilettiklerini dinlemek ve anlamaktır.”
Dinleme sanatı, doğru bir şekilde uygulandığında, kişinin günlük yaşamda etkili iletişim kurma becerisinin gelişmesine yol açar. Her şeyden önce, insan iletişimi kavramlarını ve dinlemenin bunda nasıl bir rol oynadığını keşfetmemiz gerekiyor. Farklı durumlarda uygulanabilecek farklı dinleme seviyeleri ve modları da vardır. Dinleme, bir kişinin bir iş ortamında görevlerini yerine getirmesini sağlamada da önemli bir rol oynar. Doğru dinleme sadece dinleyici için önemli değildir, aynı zamanda “aizuchi” sürecinin (konuşmacının iletişimdeki rolünü geliştirme) ayrılmaz bir parçasıdır. Ek olarak, dinlemenin önündeki engelleri anlamak ve aşmak, son derece etkili iletişim becerilerini kolaylaştırmak için çok önemlidir.
İnsan iletişimi nedir ve dinleme bu sürecin neresinde yer alır? İnsan iletişimi, “ortak bir sembol seti (yani genellikle dil) kullanılarak insanlar arasında anlamların değiş tokuş edildiği süreç” olarak tanımlanabilir (Adair, 2003). İnsanlar birbirleriyle iletişim kurmaya karar verdiğinde tam olarak olan budur. Bilgi iletmek, fikir alışverişinde bulunmak, fikir alışverişinde bulunmak, hatta bir ihtiyacı karşılamak için gönderici, bir mesajı kodlayarak ve alıcıya bir kanaldan göndererek iletişimi başlatır. Ancak göndericinin mesajı iletebilmesi için alıcının dinliyor olması gerekir. Alıcı mesajı duymuş olabilir, ancak mutlaka duymamış olabilir. Dinleme, duyduğumuz sözcüklerin ve seslerin işitsel olarak algılanmasıdır. Bununla birlikte, dinleme, kişinin işitilenleri işleyebilmesi ve anlamlandırabilmesi için konsantrasyon gerektirir. Dinleme, alıcının alınan mesajı anlamasını ve yorumlamasını sağlar.
Dinleme Bir Araçtır!
Dinleme aynı zamanda başkalarıyla farklı seviyelerde iletişim kurarken yaklaşımımızı uyarlamamıza yardımcı olan ve bize bir yanıt sunma veya alma yeteneği veren bir araçtır. Her kişinin dinleme düzeyi, verilen zaman, yer, duygular, inançlar vb. gibi farklı değişkenlerdir. Uygun dinleme düzeyi ve etkileşime verilen önem, iletişimin amacına ve diğer kişiyle olan ilişkiye göre de belirlenebilir. Örneğin, bir yabancı bize saatin kaç olduğunu sorabilir ve bir cevap alabilir ya da bir eşin sorununu dinleyebilir ve bir çözüm önermeye çalışabiliriz. Yukarıdaki konfigürasyonlarda, kişi eşiyle iletişim kurarken sıradan bir soruya cevap verirken kullanılan seviyeden daha yüksek bir dinleme seviyesi kullanır.
İnsan iletişiminde, üç temel dinleme modu vardır. Her şeyden önce, rekabetçi dinleme var. Bu, başka birinin bakış açısını dinliyormuş gibi yaptığımızda ancak bizimkinin daha iyi olduğuna inandığımızda kullanılır. Saldıracak alanlar bulmayı umarak dinliyoruz ve inançlarımızı konuşmacıya sunmak için fırsatlar arıyoruz. Buna bir örnek, adayların çürütmeyi planlarken yalnızca rakiplerini dinliyormuş gibi yapmaları sırasındaki siyasi tartışmalardır. İkinci dinleme biçimine ise dikkatli dinleme denir. Bu, konuşmacının söylediklerine odaklandığımız ve konuya gerçek ilgi gösterdiğimiz zamandır. Söylenenleri anladığımızı varsayıyoruz, ancak bize verilen bilgileri doğrulamıyoruz. Kullanılan son dinleme modu belki de en önemli ve kullanışlı olanıdır. Bu, aktif veya yansıtıcı dinleme olarak bilinir. Aktif dinleme, içerdiği geri bildirim süreci nedeniyle diğer dinleme modlarından ayrılır. Aktif dinleme, dinleyicinin konuşmacının ne söylediğini gerçekten anlayabildiği ve geri bildirim süreci aracılığıyla yorumlarını ve anladığını kontrol ettiği zaman uygulanır.
Dinleyici sadece dinlemekle kalmaz, aynı zamanda bilgiyi başka sözcüklerle ifade ederek, konuşmacının söylediklerini geri yansıtarak veya konuyla ilgili açıklama isteyerek anlayıp anlamadığını kontrol eder. Bu eylemler konuşmacıya, dinleyicilerin mesajlarını duymak ve anlamak için gerçek bir çaba sarf ettiğini gösterir. Bu nedenle etkin dinlemenin başarılı iletişimi kolaylaştırmada etkili olduğu düşünülmektedir. Aktif dinleme, dinleyicinin konuşmacının ne söylediğini gerçekten anlayabildiği ve geri bildirim süreci aracılığıyla yorumlarını ve anladığını kontrol ettiği zaman uygulanır. Dinleyici sadece dinlemekle kalmaz, aynı zamanda bilgiyi başka sözcüklerle ifade ederek, konuşmacının söylediklerini geri yansıtarak veya konuyla ilgili açıklama isteyerek anlayıp anlamadığını kontrol eder. Bu eylemler konuşmacıya, dinleyicilerin mesajlarını duymak ve anlamak için gerçek bir çaba sarf ettiğini gösterir. Bu nedenle etkin dinlemenin başarılı iletişimi kolaylaştırmada etkili olduğu düşünülmektedir. Aktif dinleme, dinleyicinin konuşmacının ne söylediğini gerçekten anlayabildiği ve geri bildirim süreci aracılığıyla yorumlarını ve anladığını kontrol ettiği zaman uygulanır.
İşyerinde, etkili bir şekilde dinleme pratiği yapan çalışanlar, ilgili görevlerinde daha iyi performans gösterirler. “Örneğin, bir grup yetişkinden iş yerindeki en önemli iletişim becerilerini belirlemeleri istendiğinde, dinleme listenin başındaydı” (Sypher, Bostrom ve Seibert, 1989). Etkili dinleme, daha fazla bilgi ve anlayışa yol açtığından, personel arasında daha fazla bilgi paylaşılacak ve personel, soruları yanıtlamak, çözüm bulmak ve kuruluştaki çatışmaları çözmek için daha donanımlı olacaktır. Bu, nihayetinde organizasyonda daha yüksek üretkenlik ve dolayısıyla daha fazla kar, müşteri vb. ile sonuçlanacaktır.
Etkili bir şekilde dinleyebilen bir çalışan, konuşmacının ne söylediğine dikkat etmenin yanı sıra söylenmeyenleri de duyacaktır. Beden dili ve göz teması gibi sözel olmayan ipuçları, dinleyicinin kendilerine iletilen şeyin altında yatan anlamı anlamasını sağlar. Bununla birlikte, iletişim yüz yüze değil, telefonla kolaylaştırılıyorsa, dinleyici kullanılan dile çok dikkat etmelidir. Paralanguage ses tonu, ses seviyesi, sessizlikler vb. anlamına gelir. Bunun kütüphane ayarlarında bir örneği, bir kullanıcı bir referans sorgusu ile aradığında ortaya çıkabilir ve dinleyen kütüphaneci, kullanıcının belirli bir konu veya konu hakkında ne kadar bilgi sahibi olduğunu gerçekten ölçebilir. sadece bilgi talep ederken kullanılan dilsel dile dikkat ederek ihtiyaç duydukları bilgi türünü. Bu tür dinleme, başarılı bir yönlendirme sorgusu ile sonuçlanabilir.
İletişim etkileşimli bir süreç olduğundan, konuşmacının da bazı ödüller kazanması adil olur. Bir ödül, empatik dinleme kullanımı yoluyla konuşmacı ve dinleyici arasındaki ilişkinin geliştirilmesi olacaktır. Empatik bir dinleyici olmayı öğrenmek, yargılamadan dinlememiz ve diğer kişiye inandıklarını veya hissettiklerini paylaşmaları için bir forum sağlamamız anlamına gelir. “Empatik dinleme tam bir tepkidir. Güvendesiniz, rahatsınız, sıcaklık ifade ediyorsunuz ve karşı tarafa koşulsuz olumlu saygı gösteriyorsunuz.” (Stewart ve Cash, 2000). Kişi dinlenildiğini hissettiğinde, dinleyici ile ilişki kurma eğiliminde olacaktır. Dinleyiciler konuşmacıya geri bildirim verebilir ve dinlediklerini belirtebilirse, bu konuşmacıyı konuşmaya devam etmeye teşvik edecektir. Bu Japonlar tarafından “aizuchi” olarak bilinir (konuşma sırasında dinleyicinin dikkat ettiğini ve umursadığını gösteren ünlemler). Bu da konuşmacının kendinden emin hissetmesini sağlayacak, dolayısıyla iletişimi geliştiren açık ve dürüst bir tartışma ile sonuçlanacaktır. Diğer bir avantaj, konuşmacının dinleyicileriyle birlikte, paylaşılan iletişimden her birinin ne elde etmeyi umduğu konusunda karşılıklı bir anlayışa ulaşabilecek olmasıdır. Dinleme, konuşmacıya yalnızca mesajlarını paylaşma çabalarında yardımcı olmakla kalmaz, aynı zamanda sunumlarının etkinliğine de katkıda bulunur. iletişimi geliştiren açık ve dürüst tartışma ile sonuçlanır.
Diğer bir avantaj, konuşmacının dinleyicileriyle birlikte, paylaşılan iletişimden her birinin ne elde etmeyi umduğu konusunda karşılıklı bir anlayışa ulaşabilecek olmasıdır. Dinleme, konuşmacıya yalnızca mesajlarını paylaşma çabalarında yardımcı olmakla kalmaz, aynı zamanda sunumlarının etkinliğine de katkıda bulunur. iletişimi geliştiren açık ve dürüst tartışma ile sonuçlanır. Diğer bir avantaj, konuşmacının dinleyicileriyle birlikte, paylaşılan iletişimden her birinin ne elde etmeyi umduğu konusunda karşılıklı bir anlayışa ulaşabilecek olmasıdır. Dinleme, konuşmacıya yalnızca mesajlarını paylaşma çabalarında yardımcı olmakla kalmaz, aynı zamanda sunumlarının etkinliğine de katkıda bulunur.
Dinlemenin iletişim sürecini etkisiz hale getirebilecek ve iki gruba ayrılabilecek birçok engeli vardır: dışsal ve içsel. Dış engeller, gürültülü bir ortam ve işitme bozukluğu gibi şeyleri içerir. Bu engeller dinleyicinin kontrolü dışındadır; Bunların üstesinden gelemez. Öte yandan, “zihinsel gürültü” (başka şeyler hakkında düşünme), konuşmacıya karşı olumsuz zihniyet, rekabetçi dinleme, seçici dinleme, klişeleştirme vb. gibi içsel engeller, dinleyicinin iyileştirme gücü dahilindedir. uygun dinleme becerileri. . Bu engeller istenilen mesajın inceliklerini almayan dinleyiciye bilgi akışını engeller. Bunun bir örneği, kişinin bir konuşmacı hakkında önceden belirlenmiş olumsuz bir görüşü varsa,
Dinleme, insanlara yalnızca mesajlarını paylaşma arayışında yardımcı olmakla kalmaz, aynı zamanda iletişim becerilerinin gelişmesine ve büyümesine de katkıda bulunur. Dinleme yeteneği ile doğarız ama duymazız. Dinlemek doğal bir hediye değildir, ancak onu geliştirmek için çalışabiliriz. Çoğu insanın etkisiz dinleyiciler olduğu ve günlük olarak kendilerine iletilen şeyi tam olarak anlamadığı gösterilmiştir. Bu etkili dinleme eksikliği, yanlış anlamalara, kafa karışıklığına ve nihayetinde insanlar arasında çatışmalara yol açar. Onu geliştirmek için yeterli çaba gösterilirse, kişinin dinlemesi eninde sonunda etkili olacaktır. Bu başarıldığında, insan iletişim süreci başarılı bir şekilde işleyebilir.
