Tıp bilimi nasıl ortaya çıkmış ve gelişmiştir? Tıpın özellikleri, tarih boyunca önemli doktorlar, tıp özellikleri, alternatif ve koruyucu tıp hakkında bilgi.
TIP
Tıp; insan hastalıklarının bilimsel olarak araştırılmasıdır. Her çeşit hastalığın; nedenlerini, korunma yöntemlerini, teşhis ve tedavi edilmesini içerir.
Yunanlı hekim Hipokrat, tıbbın kurucu babası olarak anılır. Hastaları muayene ederek belirtileri kaydetmiştir. Ayrıca; söğüt kabuğu çayı (sonradan aspirin kaynağı olarak kullanılacaktır) gibi birçok ilaç tavsiye etmiştir. Ancak; doktorlar vücudun nasıl çalıştığını kavrayana dek tıp, bilimsel bir ilerleme kaydedemedi. Antik Yunanlı hekim Hipokrat’ın (MÖ 460-377) adı “Hipokrat Yemini” (tıp mesleğinin temel ilkeleri) ile yaşatılmaktadır.
VÜCUDUN KAVRANMASI
Kasların, kan damarlarının ve organların vücuttaki yerleşimlerini ilk olarak, 16. yüzyılda Belçikalı anatomist Andréas Vesalius göstermiştir. Daha sonra, bir İngiliz doktoru olan William Harvey (1578-1657) kanın vücuda, kalp tarafından pompalandığını keşfetmiştir. 19. yüzyılda, bilim adamlarının bakteri gibi mikroskobik organizmaların hastalığa neden olduklarını bulmalarından sonra tıp, modern bir bilim olarak ilerlemeye başladı.
TEŞHİS ETMEK
Bir hastalığın tanımlanması ya da teşhis edilmesi, doktorun hastalığın seyrini öğrenmesiyle başlar. Bu aşamada; belirtiler, daha önceki hastalıklar ve hastanın yaşam biçimi ile ilgili detaylı bilgiler alınır. Daha sonra, doktor hastanın fiziki muayenesini yapar. Bu muayene; steteskop ile hastanın göğsünün ve karnının dinlenmesi, organların hissedilmesi (örneğin; karaciğeri) ve özel aletlerle; gözlere, kulaklara ve boğaza bakılması şeklinde yapılabilir.
Çoğu hastalık; hastalığın seyrinin bilinmesi ve fiziksel muayenenin yapılması ile teşhis edilebilir. Doktor ayrıca; kan, idrar ve diğer örnekleri, test için hastane laboratuarına gönderebilir. Bazen hastanın röntgeninin çekilmesine ve vücudun taranmasına ihtiyaç duyulabilir. Bu sayede vücudun iç kısımlarının resmi elde edilebilecek ve neyin yolunda gitmediği daha iyi anlaşılabilecektir.
TIBBİ TEDAVİ
Hastalıkların çok büyük bir bölümü ilaçlarla ve cerrahi yöntemlerle tedavi edilebilmektedir. Günümüzde; ağrı kesiciler, antibiyotikler, kanser ilaçları ve akıl hastalık tedavisinde kullanılan ilaçlarının da içinde bulunduğu 6.000’e yakın ilaç çeşidi kullanılmaktadır. Ameliyat ise genellikle; kalp hastalıkları ve kanser tedavisinde (hastalıklı dokunun alınması ya da onarılması) uygulanmaktadır. Ayrıca günümüz tıp teknolojisi ile; kalp, böbrek ve karaciğer gibi temel organların nakli de mümkündür.
KORUYUCU TIP
Koruma, her zaman tedaviden daha iyidir. Doktorlar ve hemşireler, ilk aşamada; hastalığa neden olduğu bilinen etmenlerin ortadan kaldırılmasına ve hastalık oluşumunun engellenmesine gayret ederler. Sigaranın, kalp rahatsızlıklarına ve akciğer kanserine neden olduğu bilinmektedir. Bu nedenle; uzmanlar, hastaları sigarayı bırakmaya teşvik ederler. Örneğin; sigara kullanıcıların sigarayı bırakmalarına yardımcı olabilecek klinikler mevcuttur ve sigara paketlerinin üzerinde” sağlığa zararlıdır” ibaresi bulunmaktadır. Ayrıca; insanlar sağlıklı bir beslenme düzeni, egzersizler, yeterli bir dinlenme ve düzenli olarak yaptırılacak tıbbi kontroller ile de kendilerine dikkat edebilirler. Aşı, çocuk felci gibi hastalıklara karşı koruma sağlar.
ALTERNATİF TEDAVİLER
Hastalıkları farklı açılardan ele alan tamamlayıcı ya da alternatif tedavi yöntemleri de mevcuttur. Akupunkturun kaynağı Çin tedavi geleneğidir. Vücutta bulunan ve meridyen adı verilen kanallar boyunca hareket eden vücudun yaşam gücünün (chi) dengelenmesi esasına dayanır Yapılan bu tedavi yönteminde, akupunktur uygulayıcısı; chi’nin serbest bir biçimde akmasına yardımcı olacak iğneler kullanır. Akupunktur, reflexology, homeopaty ve aromaterapi gibi diğer tedavi yöntemleri, tıbbi olarak kanıtlanmamasına rağmen, hastalar arasında oldukça popülerdir.
Akupunktur, ince metal iğnelerin hastanın vücudunun belirli bölgelerine saplanmasıyla gerçekleştirilir. Tekniğin çıkış yeri olan Çin’de akupunktur, ameliyatlarda anestezik olarak kullanılmaktadır.
MODERN TIBBIN DÖNÜM NOKTALARI
1905 İlk kan nakli
1922 Frederick Banting ve Charles Best, insülini ilk kez kullanarak bir şeker hastasını tedavi ettiler.
1928 Aşexander Fleming penisilini keşfetti.
1938 İlk suni kalçanın takılması
1943 İlk diyaliz ya da yapay böbrek makinesi kullanımda
1955 Jonas Saik çocuk felçi aşısını geliştirdi.
1967 Güney Afrika- Cape Town’da Dr. Christian Barnard ilk kalp nakli ameliyatını yaptı.
1979 Dünya genelinde gerçekleştirilecek çiçek aşısı ile hastalığa karşı mücadele edileceği duyuruldu.
1981 AIDS hastalığının ilk kez teşhis edilişi.
