Toplum sağlığı neden önemlidir? Toplum sağlığının, beslenme ve yaşam biçiminin bireyler üzerindeki etkileri, ilişkisi nedir?
Toplum Sağlığının Kişi Sağlığı İle İlişkisi
Toplumun sağlığı ve temizliği bireylerin sağlığıyla yakından ilişkilidir. Sağlıklı olmayan insanlar gerektiği gibi çalışamazlar ve bireyleri sağlıklı olmayan toplum da görevini yapamaz. Bu nedenle her toplum, varlığını korumak için bireylerinin sağlığını ön planda tutar. Toplum sağlığının korunması, ancak sağlıklı beslenme ve tıp yönünden sağlığın korunması için gerekli önlemlerin alınarak uygulanmasıyla mümkündür.
Temiz su sağlanması
İnsan toplulukları varoluşundan bugüne değin suya ve suyun temizliğine çok büyük önem vermiştir. Bugün için temiz suyun sağlanması ile pis suyun temiz sulara bulaşmadan uzaklaştırılması konuları toplumun başlıca sorunları arasındadır.
Suyun, su kaynaklarından, ırmaklardan ve artezyen kuyularından sağlanarak depolanması ve dağıtımından önce klorlanarak damıtılması gerekmektedir.
Kaynak: pixabay.com
Besin standartlarını korumak
Besinin yetiştirilmesinden başlamak üzere, besinin hazırlanmasından yenmesine kadar besin maddelerinin üretiminin tüm aşamaları dikkatle düzenlenmelidir. Besinleri geliştirme teknikleri, margarin ve ekmek gibi en çok kullanılan besinlere gerekli vitaminlerin katılması, bazı salgın hastalıkları önlemek için sütün pastörize edilmesi, bağırsak kurtlarını taşıma olasılığına karşı etin denetimi, yemek tuzuna gerekli oranda iyot katılması işlemlerini kapsar. Ama, besin maddelerinin kalitesi ne kadar iyi olursa olsun, eğer gerektiği gibi işlenmemişse sağlık yönünden tehlikeli olabilir. Bu nedenle, besin üretilen yerlerde sağlığın korunması için gerekli koşulların alınmasını öngören yasalar vardır. Üretilen besinlerin tüketiciye sağlıklı olarak ulaşabilmesi için satış yapan dükkânların da alması gerekli olan önlemler olmalıdır. Bu önlemler de belediyeler tarafından denetlenir.
Kirli besin maddelerinden hastalık kapma olasılığı oldukça yüksektir. Bu nedenle besinlerin tüm üretim, depolama, işlenme ve hazırlanma aşamaları birtakım kurallara bağlanmıştır, ithal edilen besin maddelerinin, ülkeye hastalık girmesini önlemek amacıyla sıkı bir kontrolden geçirilmesi gerekir. Kesim hayvanlarının, sağlık koşulları nedeniyle güvenilir kesim merkezlerinde kesilmesi ve ilgili belediyelerce etin sağlıklı olduğunu belirtecek şekilde damgalanması gereklidir.
Taze sebzeler de hastalık kaynağı olabilirler. Örneğin, terenin yapraklarında, koyun karaciğerinde üreyerek kelebek hastalığına neden olan bir parazitin yumurtaları bulunabilir. Bu parazit yaşam çevriminin bir bölümünü tatlısu salyangozunda geçirdiği için, su yataklarının salyangozlardan temizlenmesi mutlaka gereklidir.
Sütün pastörize edilmesi, tüberküloz ve malta humması gibi hastalıkların önlenmesinde büyük bir rol oynar. Ayrıca, sütün pastörize edilmesi, içileceği zamana kadar sütün korunabilmesini de sağlar.
Birçok hastalığın enfekte olmuş hayvanlardan bulaşabileceği göz önünde tutularak, ithal edilen hayvanlar bir süre karantinaya alınmalıdır.
Vücut sağlığının temel ilkeleri
Bazı amino asitlerin birbirlerine çevrilebildiği bilinmektedir; ama yaklaşık on amino asitin vücutta birleşimi çok yavaş olur. Bu nedenle, sözü edilen amino asitlerin her dengeli besinde bulunması gereklidir. Et, balık ve yumurta gibi hayvansal proteinlerde önemli amino asitler bol miktarlarda bulunur. Tahıl ve sebzelerde etlere oranla daha az miktarlarda amino asit vardır. Yoksul insanların çoğunluğu çok az et ve balık yer. Bu nedenle de organizmaları için yeterli ölçüde protein alamazlar. Özellikle, yeni hücrelerin ve dokuların geliştiği çocukluk sürecinde, bol miktarda proteine gereksinme vardır.
Beslenmenin etkileri
Yalnız karbonhidrat, yağ ve proteinden oluşan bir beslenme rejimi insanların sağlıklı kalması için yeterli değildir. Vitaminlerin ve bazı minerallerin dengeli beslenmede rolleri büyüktür ve organizma için büyük bir gereksinmedir. Mineral ve vitamin eksiklikleri, tek yönlü beslenme rejimi uygulayan, iyi beslenen insanlar arasında bile görülür. Bu nedenle, besinle ilgili rejimlerde alınan besinlerde vitamin ve minerallerin de bulunmasına dikkat edilmelidir.
Bazen insanların aldığı besinlerin vücutlarının gereksemeleriyle hiçbir ilgisi yoktur. Birçok insan şekerin tadını sevdiğinden, kötü sonuçlarını bile bile çok miktarlarda şeker yer. Bünyesel özelliklerin de beslenmeyle ilgisi vardır. Yemek yendiği zaman, yemeğin sindirilerek organizmaya katılması, sindirimin yeteli olmasına bağlıdır. Ruhsal etkenler sindirim etkinliğini azaltabilen faktörler arasındadır. Ayrıca, zevkle yenen bir yemeğin sindirilmesi çok daha kolaydır.
Kaynak: pixabay.com
Sağlıklı olmak
Sağlıklı olmanın amacı, hastalıkları önlemek, zihinsel ve vücut-sal yorgunluklardan kurtulmaktır. Dünya çapında yapılan araştırmalar, dengeli bir besin rejiminin, temiz havanın, bol güneşin, yeterli dinlenme ve uygun ölçüde yapılan egzersizlerin değerini açık seçik ortaya koymuştur.
Çoğu kimse, okulda ya da spor salonlarında gerilme, kültür fizik hareketleri, koşma ve ağırlık kaldırma gibi spor çalışmaları uygulamıştır. Bu hareketler hâlâ temel olarak yararlıdır, ama son yıllarda yeni yeni egzersiz teknikleri geliştirilmiştir. Bunlardan biri, hareketsiz olarak yapılan kas egzersizleridir. Bunun amacı, hareket etmeden bir kas gurubunu, tümüyle gerilmiş ya da kasılmış başka bir kas gurubu üzerine yükleyerek rahatlamak, yorgunluğu biraz da olsa, atmaktır. Bu tür egzersizler masa başında otururken bile yapılabilmektedir. Örneğin, bu egzersizler ancak birkaç dakika alır ve oturarak, yatarak, ayakta, sözün kısası hemen hemen her yerde yapılabilir. Kullanılacak destekler gelişigüzel olabilir. Bir havlu, masa, kapı girişi kullanılabilir. Kapı pervazının birkaç saniye süreyle iki avuç arasında sıkılması, avuçları dayayarak masaya kuvvetle bastırılması ya da sırtı kapı pervazına dayadıktan sonra bir ayağı kaldırıp diğer pervazın kuvvetle itilmesi oldukça büyük yararlar sağlar.
Yoga
Eski Hint Felsefesinin bir parçası olan yoga giderek yaygınlaşmaktadır. Yoga egzersizlerinin amacı, hareketlerdeki kesinlik ve uyumu, çaba ve kuvvetin yerine koymaktır. Günde on ya da on beş dakikalık bir çalışma bile tüm vücut yapısının gelişmesinde, vücudun dinlenmesinde ve vücudun dinçlik kazanmasında yardımcı olur. Örneğin, kobra hareketi, göğüsleri sertleştirir, omurganın esnekliğini kazandırır, karın kaslarını geliştirir. Öne eğilme hareketi, boyun ve çenekemiği kaslarını güçlendirir, sırt ve karın kaslarını gerer. Çekirge hareketi, kalçaları sıkılaştırır. Saban hareketi, karın kaslarını düzleştirir ve güçlendirir. Deve duruşu, omurgayı esnekleştirir, boynu ve çene kaslarını güçlendirir. Yarım omuz duruşu, kan dolaşımını hızlandırır. Yogada tek dikkat edilecek husus, çalışmaların bir eğitmenin gözetiminde yapılmasıdır.
