Torriçelli deneyi nedir? Torriçelli deneyi nasıl yapılmıştır, hangi kanun bulunmuştur, sonuçları ve deneyin yapılış şekli hakkında bilgi
Torriçelli Deneyi
Torriçelli Deneyi Nasıl Yapılmıştır? Açıklaması Nasıldır?
Torriçelli, deniz kıyısında, 85 santim uzunluğunda bir ucu kapalı cam bir boru içine cıva doldurduktan sonra boruyu gene cıva dolu bir kabın içine ters çevirip batırmış. Cam tüpün üst ucunda civanın biraz aşağı indiğini görmüş. Yalnız, civanın tamamı boşalmamış. O zaman Torriçelli bu olayın nedenini düşünmeye başlamış, öyle ya, tüp içine civa doldursanız, sonra da tüpü havada baş aşağı çevirseniz bütün cıva yere dökülür. Tüpü cıva içine daldırınca neden hepsi boşalmıyor? Demek cıvayı tüpün içinde tutan bir kuvvet var. Bu kuvvet hem de aşağıdan yukarı doğrudur.
Torriçelli işte bu kuvvetin havanın basıncı olduğunu bulmuş. Açık hava, kaptaki cıvaya bir basınç yapıyor. Bu basınç yukarıdan aşağı doğrudur. Kaptaki cıva da her sıvı gibi basıncı her yönde iletir. Dolayısıyla, bu basınç tüp içindeki cıvaya da iletilir. İşte bu yüzden cıva tüpün içinde durur.
Peki, bu basıncın değeri ne kadardır? Bu soruya da Torriçelli tüp içindeki cıvayı tartarak karşılık vermiş. Bir kuvvet o cıvayı kaldırıyor, öyleyse tüp içindeki civanın ağırlığına eşittir.
Tüpün tabanı 1 santimetrekare ise, civanın özgül ağırlığı da 13,6 gr/cm3 olduğuna göre şöyle bir hesap yapabiliriz:
- Tüpteki civa yüksekliği (H) X Taban alanı (S) X özgül ağırlık (D) = Civanın ağırlığı.
- Bu deney deniz kıyısında yapılırsa H = 76 cm. olur.
- Öyleyse deniz kıyısında havanın basıncı cm2‘ye 1033 gramdır (76 X 13,6 = 1033 gr/cm3).
- Deniz kıyısından yükseklere doğru çıktıkça, üstte kalan havanın kalınlığı azalacağı için, bu basınç da azalır.
