Toryum Nedir? Toryum Elementinin Özellikleri

Toryum elementinin özellikleri, atom numarası, bileşikleri, periyodik cetveldeki yeri, kullanım alanları, Toryum elementi ile ilgili bilgi.

Periyodik çizelgede III B grubunda yer alır. Toryum, 1828’te Berzelius tarafından bulundu. Sert, beyaz renkte ve oldukça radyoaktif bir elementtir. Akor derecede kıvılcım çıkararak oksitlenir, sıcakta hidrojen, halojenler, kükürt ve azotla birleşir. Hidroklorik asitten etkilenir.

Sembolü: Th
Atom Numarası: 90
Atom Ağırlığı: 232.0381
Elemet serisi: Aktinit

Maddenin Hali: Katı
Görünümü: Gümüşü beyaz

PERİYODİK TABLO

Toryumun Elde Edilmesi:
Ticari olarak monazit metalinden elde edilir. Metal olarak elde etmek için izlenen birkaç yöntem vardır. Buna göre toryum metali, toryum oksidin kalsiyumla indirgenmesi yoluyla, susuz toryum klorürü potasyumklorür ve sodyum klorürle eriterek elde edilen karışımın elektrolizinden, susuz çinko klorür ve toryum tetra klorür karışımının kalsiyumla indirgenmesinden ya da toryum tetra klorürün bir alkali metalle indirgenmesinden elde edilir.

Arı toryum metali, gümüş beyazı renktedir. Havadan kolayca etkilenmediği için parlaklığını birkaç ay korur. Ancak metalik toryumun içinde biraz oksit kalmışsa havada bozunarak önce gri daha sonra da siyahi bir renk alır. Toryumun içinde bulunan oksit kiri onun özelliklerini büyük ölçüde etkiler. Arı oldukça yumuşak bir metal olduğundan kolaylıkla tel ya da levha haline getirilebilir. Toryumun 1 400°C’ta birbirine dönüşebilen iki kristal biçimi vardır. Toz halindeki toryum, metali kolaylıkla tutuşabildiği için dikkatli çalışılması gerekir. Havada ısıtılan toryum tutuşur ve beyaz bir ışık saçarak yanar.

Kullanım Alanları:
3300 derecede eriyen, toryum oksit nadir toprak oksitlerle karıştırılarak lüks lamba gömleklerinin yapımmda kullanılır. Bu maddeler alevle ısıtılınca parlak bir ışık yayarlar. Toryumun magnezyumla yaptığı alaşımlar, yüksek sıcağa dayanıklı ve yüksek mekanik dirence sahiptir. Elektrikli aletlerin yapımında kullanılan tungsten tellerinin toryumla kaplanarak daha kolay elektron yayması sağlanır. Toryum oksit, elektrik ampullerinde kullanılan tungstenin tanecik büyüklüğünü denetlemekte, ayrıca yüksek sıcaklığa dayanıklı laboratuvar krözelerinin yapımında kullanılır. Toryum oksit içeren camların büyük bir bölümü kırılma indislerine sahip olduğundan yüksek kaliteli kamera merceklerinin yapımında, bilimsel aletlerin merceklerinin yapımında, amonyağın nitrik aside dönüştürülmesinde, petrolün krakinginde ve sülfürük asit yapımında katalizör olarak da kullanılır.

Hindistan, Brezilya, Sri Lanka, Rusya ve Avustralya kıyılarında bol miktarda bulunan toryum, radyoaktifliği yüksek bir element olup önemli bir nükleer güç kaynağıdır. Toryumun atom kütleleri 223-234 arasında değişen 12 izotopu bilinir. Bunların hepsi de kararsız olup, doğada bulunan Th 232 izotopunun yarılanma süresi 1.41×10 yıldır. Bu izotop bir alfa yayıcısıdır. Yaydığı altı alfa ve dört beta bozunmasından sonra kararlı Pb-208 izotobuna dönüşür. Th-232 izotopu bir fotoğraf filmini birkaç saat içinde bozabilecek kadar radyoaktiftir. Toryum bozunması sırasında oluşan radon-220 (toron) izotopu bir alfa yayıcıdır ve radyasyon tehlikesi gösterdiğinden toryumun barındırıldığı depoların çok iyi havalandırılması gerekir.