Artık günümüzde yerini itfaiyecilik teşkilatına bırakmış olan tulumbacılar ve tulumbacılık teşkilatı hakkında bilgiler.
Eskiden, yangınları söndürmek için yapılmış tulumbaları kullananlara “tulumbacı“, bunların kurdukları topluluğa da “tulumbacılık” denirdi.
Osmanlılar devrinde özellikle İstanbul’daki evlerin çoğu tahtadandı. Sokaklar pek dar, evler de birbirlerine çok yakın olduğu için, küçük bir yangın kısa zamanda genişleyerek bir felaket halini alır, çok zaman bir mahallenin, hatta bir semtin yandığı olurdu. Her devirde zamanın imkanları ölçüsünde yangın söndürme ekipleri meydana getirilmişse de, XX. yüzyıl başlarında ele alınan itfaiye teşkilatının kuruluşuna kadar bu çabalar daima yarım kalmıştır.
Tulumbacılık eski devrin sporu, tulumbacılar da sporcuları olduğuna göre; bunun en büyük zevki heyecanı yangın yerine öteki takımlardan önce varmaktı. Bir yerde yangın çıktığını öğrenen tulumbacılar, iş yerlerinde sakladıkları dizliklerini, yemenilerini giyer giymez soluğu tulumba sandığının başında alırlardı. Sonra naralar atarak, özel tekerlemelerini bir teviye sıralıyarak, kendilerini methederek, başkalarına meydan okuyarak yola çıkarlar, önlerinde atını koşturan sandık başkanının ardından koşarlardı. Yolda başka bir takımla karşılaşılınca zorlu bir yarışma başlardı. Bu yarışmalar sık sık büyük çatışmalara yol açar, bıçaklar, usturalar çekilip birbirine girilirdi. Bundan dolayı, tulumbacılık gitgide soysuzlaşmış, çapulculuk haline gelmiştir. Cumhuriyet devriyle birlikte, İstanbul’da da, daha başka büyük şehirlerde de modern itfaiyeler kuruldu.
