Tunceli Tarihçesi ve Tunceli’nin Tarihi Yerleri Nelerdir?

0
Advertisement

Tunceli ilinin tarihi, tarihçesi. Tunceli ilinde bulunan tarihi mekanlar, yerler ile ilgili bilgi.

Hanım Köprüsü

Hanım Köprüsü

TUNCELİ TARİHİ Hitit İmparatorluğu döneminde bu devletin sınırları içinde yer almasına karşın, bölgede Hitit uygarlığına ilişkin izler yoktur. 1195’te Hitit İmparatorluğu‘nun Deniz Kavimleri tarafından yıkılmasından sonra Anadolu’ nun 4 yüzyıllık karanlık tarihinin ardından yörede kurulan Geç Hitit Kent Devletleri’nden biri olan Kummuh, Tunceli yöresine egemen oldu. İÖ 8. yüzyılda art arda Asur, Urartu ve yeniden Asur devletlerine bağlandı. İÖ 708’de Asur Devleti‘nin sınırlan içinde yer aldı. İÖ 7. yüzyılın ortalarında Medler bölgeye egemen oldularsa da İÖ 550’de Persler, yöreyi ele geçirdiler. Tunceli de Medya Satraplığı’nın sınırları içinde kaldı.

Anadolu’da iki yüzyıl kadar süren Pers egemenliğinden sonra, İÖ 332’de Pers İmparatorluğu’nun tarih sahnesinden silen Makedonya Kralı Büyük İskender, Tunceli’ yi de topraklarına kattı. Hellenistik dönemde Tunceli sürekli el değiştiren kentlerden biri oldu. İÖ 1. yüzyılda kent Roma egemenliğine geçti. Bu yüzyılda Parthlarla Romalılar arasında zaman zaman el değiştirdi. 55’ten sonra uzunca bir süre Partların elinde kaldı. Roma İmparatoru Traianus’un (98-117) Parth Seferi sırasında yeniden Roma egemenliğine geçti. 395’te Roma İmparatorluğu’nun ikiye ayrılmasından sonra Bizans İmparatorluğu’nun sınırlan içinde kaldı. Kimi zaman Bizans-Sasaniler arasında el değiştirdi. 1071 Malazgirt Zaferi‘nin ardından Türkler tarafından ele geçirilen Tunceli yöresi, Erzincan’da kurulan Mengücekoğulları Beyliği’ne bağlandı. 1228’ de Anadolu Selçuklu Sultanı I. Alaattin Keykubat (1220-1237), Mengücekoğullan Beyliği’nin Erzincan koluna son vererek bu toprakları devletine kattı. 1243’teki Kösedağ Savaşı‘nda Anadolu Selçuklu Ordusu’nu yenilgiye uğratan Moğollar, Anadolu’nun doğu kesimini ele geçirdiler. 1308’de Anadolu Selçuklu Devleti’nin yıkılmasından sonra, yöreye bu kez İlhanlılar egemen oldu. Bu devletin zayıflamasından sonra, yörede güçlenen Karakoyunlular, Akkoyunlular, Timur Devleti ve Safeviler arasında el değiştiren Tunceli, Yavuz Sultan Selim‘in Çaldıran Savaşı (1514) zaferinden sonra Osmanlı topraklarına katıldı. Osmanlı yönetimi altında Tunceli toprakları Diyarbakır Eyaleti’ne bağlı olan Çemişkezek ve Pertek sancaklarına ayrıldı. Tanzimat’tan sonra ise tek sancak olarak Mamuretülaziz Sancağı’na bağlandı. Sancak merkezi Hozat (Dersim) idi. Cumhuriyet’in ilanından sonra sancaklar il yapılınca, Dersim de il konumuna getirildi. 1925’te birara Elazığ’a bağlandı. 1936’da yeniden il oldu ve il merkezi Dersim’den Kalan’a taşındı, daha sonra il merkezi Kalan’ın adı Tunceli olarak değiştirildi.

TARİHSEL ESERLER. Tunceli Merkez İlçe tarihsel nitelikli eser açısından çok yoksuldur. Ancak Çemişkezek, Mazgirt ve Pertek ilçelerinde sözü edilmeye değer yapılar vardır.


Leave A Reply