Tundra Bitki Örtüsünün Özellikleri, Yetişen Bitkiler Hakkında Bilgi

0
Advertisement

Tundra ne demektir? Tundra bitkisi örtüsünün özellikleri nelerdir? Tundralarda neler yetişir, hangi bölgelerde görülür? Tundra bitki örtüsü hakkında bilgi.

Tundra Bitki Örtüsü

Tundra; kutuplara yakın bölgelerin bitki örtüsü ve bu bitkilerle kaplı geniş alan, kutup bozkırıdır. Tundralar, her yılın 8-10 ayı buzlanan, kısa yaz mevsimi sonunda gölleri ve akarsularıyla bir bataklık bölgeye dönüşen, Kuzey Kutbu çevresindeki büyük ağaçsız kırsal düzlük (Arktik), dünyadaki kara alanlarının yaklaşık 1/10’unu kaplar.

Tundra

Kuzeydeki tundra bölgesi kar ve buzla örtülüdür; güneydeki tundralar yavaş yavaş tayga adıyla bilinen kozalaklı kuzey orman kuşağına geçer. Tundra ikliminde en sıcak ayların ortalama sıcaklık en fazla 10°C’yi bulurken, kışın hava sıcaklığı sıfırın çok altına düşer. Genel olarak az yağış vardır (yılda en çok 250 mm).

Tundra toprağı tüm yıl boyunca donmuş durumdadır. Yazın, güneş, ışınları altında uzun süre kalmasının bir sonucu olarak yalnız en üst tabaka (10-60 cm) eriyebilir. Bu katman erir tabaka ya da etkin kuşak diye anılır. Bunun altında toprak donmuş olarak kalır. Bu olay sürekli don olarak adlandırılır. Sürekli don, yüzlerce metre derinliğe kadar uzanabilir.

Tundra

Donmuş Toprak

Kuzey Sibirya’da donmuş katmanın 1.500 m’ye varabildiği saptanmıştır. Yalnız, göllerle denizlerin altındaki sürekli don katmanı ancak birkaç metre kalınlıktadır. Topraktaki sürekli don olayı, jeolojik olgular, bitki ile hayvan yaşamı ve insan yararına araştırmalar için özel önem taşır. Erir tabakanın sürekli olarak donup çözülmesi sonunda, topraktaki maddeler her zaman hareket halindedir. Ayrıca, donuk alt tabaka erimiş sulara geçit vermediğinden, erir tabaka yazın suya tam anlamıyla doymuş olur. Hafif eğimlerle bile etkin kuşak akmaya başlar. Bu olay ve etkin buzlanmanın bir sonucu olarak, tundra bölgeleri genelde düzlüktür. Yüzeyin düz olmasının bir başka nedeni de, çeşitli buz çağları boyunca üst üste gelen buz katmanlarıdır. Görece derin olarak yarılmış akarsular, tundra düzlüklerinin çarpıcı özellikleridir. Bu olay, biriken taş parçaları ve bazen de buzla yüklü suların güçlü aşındırma etkinliğinin yanı sıra, su yüzeyi altındaki erimeyle de ilgilidir.

Advertisement

Soğuk ve toprağın balçık gibi olması nedeniyle bitki örtüsü genelde bodur bitkilerden oluşur. Hayvan türlerinin sayısı azdır. Yaklaşık üç aylık yaz boyunca, sürekli olarak gün ışığı bulunması nedeniyle, tundralarda ancak uzun gün bitkileri (gelişmek için günde 12 saatten fazla ışığa gereksinen bitkiler) diye anılan bitki türleri yetişir.


Yorum yapılmamış

Reply To atakan Cancel Reply