Tundra ne demek? Tundra kelimesinin anlamı ile birlikte tundra toprakları hakkında bilgi. Tundra iklimi nedir? Tundra ikliminin özellikleri nelerdir?
Sibirya Tundraları
Tundra toprakları
Sami dilinden bir kelime olup yaygın kullanıma açılan tundra, anlam olarak “ağaçsız ova” anlamını taşımaktadır. Özellikle kuzey ülkelerinde rastlanan bu toprak yapısında, tundra topraklarının bulunduğu bölgelerde bodur çalılar, bodur ot toplulukları ve likenler yetiştirilmektedir. Ilıman kuşaktan itibaren kuzey taraftan kutup bölgesine doğru gidildikçe ormanların yerine likenler ve kara yosunlarından oluşmuş tundra toprakları görülmektedir. Tundra topraklar, yılda toplam 4/3’lük bir süreçten daha fazla miktarda karla örtülmektedirler. Bu sebepten dolayı da kutup bölgesinin dışında yetişen ağaçlar bu tip topraklarda biçim olarak bodur çalılar halinde görülmektedir.
Tundra İklimi Bölgeleri
Bu ağaçlara bodur huş ve kutup söğüdü ağaç çeşitleri örnek olarak verilebilmektedir. Tundra topraklarına hakim olan ana bitki toplulukları ise ren geyiği likenleri gibi likenler ve kara yosunlarıdır. Tundra topraklarının dünya üzerinde en çok görüldüğü alanlar; Sibirya ve İzlanda bölgesinden Kamçatka bölgesine kadar ilerleyen kuzey bölgelerdir. Bu tip topraklarda, toprağın görüldüğü yerlerdeki iklim çok değişkenlik gösterebilmektedir. Kuzey kutup bölgesindeki bozkır kısımlarının sıcaklığı yazın 15 dereceye kadar çıkabilirken, kışın eksi 32 dereceye kadar düşebilmektedir. Alp tundrası denilen bölgelerde iklim şartları daha ılıman olabilmektedir.
Tundra ikliminde sıcaklık ve yağış
Bu tip bölgelerde en fazla yağış oranı yaz aylarında görülmektedir ve yaz aylarının bu şekilde yağışlı geçmesinden ötürü bölgeler turbalık ve bataklık açısından da zengin bölgeler olmaktadır.
Tundra topraklarının görüldüğü iklim olan tundra ikliminin ise genel özellikleri şu şekilde görülmektedir;
- “Kutup altı iklimi” olarak da görülebilen tundra iklimi, enlem olarak 65 derece ve 80 derece arasındaki kuzey enlemlerinde görülmektedir.
- Sıcaklığın çoğu zaman düşük olduğu bir iklim tipi özelliklerini taşımaktadır.
- Tundra ikliminde, en sıcak derecede geçtiği söylenilen aylarda dahi sıcaklığın 10 dereceyi geçtiği görülmemiştir.
- Kış mevsiminde değerler eksi 30 derecelere hatta eksi 40 derecelere dahi düşmektedir.
- Yağış oranları yıllık olarak ortalama miktarda 200 mm ve 250 mm arasında yer almaktadır.
- Bu iklim tipine sahip olan bölgelerin bazı alanlarında yıllık olarak sıcaklık farkları 65 dereceleri bulabilmektedir.
- Tundra ikliminde en çok yağış yaz aylarında dökülmektedir.
- Bu iklimin doğal olan bitki örtüsü çalılar, yaz mevsiminde yeşermeye başlayan ve kurakçıl otlardan meydana gelen tundralar ve yosunlardır.
- Tundra ikliminin en çok etkili olduğu bölgeler Kuzey Sibirya, Grönland adası kıyıları, İskandinavya yarım adası, Avrupa’nın kuzey kıyıları, Kuzey Kanada ve orta kuşakta yer alan yüksek dağlık bölgelerdir.
Tundra iklimine özgü olan tundra toprakları, yılın çok uzun bir sürecinde donmuş halde yer almaktadır. Kışlar da çok fazla soğuk geçtiğinden toprağın üzerindeki buz hiç bir zaman tamamen yok olmamaktadır. Sadece yaz mevsimlerinde sıcaklıklar, çok düşük sıcaklıklardan daha ılıman sıcaklıklara ulaştığından toprağın üzerinde yer alan buz tabakası biraz çözünür ve bu çözünmeden sonra da çözünmenin yaşandığı yerlerde bölgesel olarak bataklıklar oluşabilmektedir.
