Türk atasözleri. Binlerce yıllık bir tarihe sahip olan Türklerde inanılmaz sayıda çok atasözü yer almaktadır. Aşağıda en bilinen Türk atasözleri sıralanmıştır.
Türk Bayrağı
Ana ile kız, helva ile koz
Zengin helvasını baldan pişirir, züğürt derman için pekmez bulamaz.
Allah çam isteyene çam, mum isteyene mum verir
Zengin giyerse sağlıcakla, fakir giyerse nerden buldu ki derler.
Besledik büyüttük danayı, şimdi tanımaz oldu anayı
Allah dokuzda verdiğini sekizde almaz
Allah uçamayan kuşa alçacık dal verir
Az veren candan, çok veren maldan
Allah verince kimin oğlu, kimin kızı demez
Allah verirse el getirir, sel getirir, yel getirir
Almadan vermek Allaha mahsus
Allah sevdiğine dert verir
Ana kızına taht kurar, kız bahtı kocadan arar
Ana kızına taht kurmuş, baht kuramamış
Anamın (babamın) öleceğini bilseydim kulağı dolu darıya satardım
Anan güzel idi hani yeri, baban güzel idi hani evi
Ananın bastığı yavru (civciv) incinmez (ölmez)
Anasına bak, kızını al, kenarına (kıyısına, tarağına) bak, bezini al
Anca beraber, kanca beraber
Atı atasıyla, katırı anasıyla
Dağ, ovanın süt anasıdır
Dili olsa da söylese (anlatsa)
Dilsizin dilinden anası anlar
Doğan anası olma, doğuran anası ol
Eşek hoşaftan ne anlar (suyunu içer, tanesini bırakır)
Kasavetsiz ağız anahtarsız açılır
Kazanırsan dost kazan, düşmanı anan da doğurur
Kel yanında kabak anılmaz
Kızım sana söylüyorum (dedim) gelinim sen anla (işit)
Kuşa süt nasip olsa anasından olurdu
Kuzguna yavrusu şahin (Anka, güzel) görünür
Oğlan anası kapı arkası, kız anası minder kabası
Oğlan atadan (babadan) öğrenir sofra açmayı, kız anadan öğrenir biçki biçmeyi
Pekmez gibi malın olsun, Antakyadan sinek gelir
Ağlarsa anam ağlar, başkası (kalanı) yalan ağlar
Altın anahtar her kapıyı açar
An beni bir kozla, o da çürük çıksın
An iti, kap sopayı
Ana gibi yâr olmaz, Bağdat gibi diyar olmaz
Ağalık (beylik) vermekle, yiğitlik vurmakla
Ağlamayan çocuğa meme vermezler
Ağzına bir zeytin verir, altına (ardına) tulum tutar
Ahmağa yüz, abdala söz vermeye gelmez
Alacakla verecek (borç) ödenmez
Aleme verir talkını (telkini), kendi yutar salkımı
Allah bal mumu yakana bal mumu, yağ mumu yakana yağ mumu verir
Allah dağına göre kar verir
Ucuna bak bezini al, anasına bak kızını al.
Ucuzdur vardır illeti, pahalıdır vardır hikmeti.
Üveye etme, özünde bulursun; geline etme, kızında bulursun.
Üç kuruşluk eşeğin beş paralık sıpası olur.
Üveye etme, özünde bulursun; geline etme, kızında bulursun.
Vardı bağım malım, gelirdi kardeşlerim; tükendi yağım balım, gelmiyor kardeşlerim.
Varsa hünerin, var her yerde yerin; yoksa hünerin, var her yerde yerin.
Verip pişman olmaktan, vermeyip düşman olmak yeğdir.
Varsa hünerin, var her yerde yerin; yoksa hünerin, var her yerde yerin.
Yaman komşu, yaman avrat, yaman at; birinden göç, birin boşa, birin sat.
Yaprağa yapış, atlas olsun; toprağa yapış, altın olsun.
Yarım hekim candan eder, yarım hoca dinden eder.
Aklınla rezil olursun, aklınla vezir olursun
Teyze, ana yarısıdır
Tilki tilkiliğini anlatıncaya kadar post elden gider
Yâr beni ansın bir koz ile, o da çürük çıksın
Yaza çıkardık danayı, beğenmez oldu anayı
Yel kayadan ne koparır (alır, anlar, aparır)
Yiğit lakabıyla anılır
Yolcu yolunda gerek
Dağ dağa kavuşmaz, kişi kişiye kavuşur.
Kimsenin yaptığı, yanına kalmaz.
Sinek küçüktür, ama mide bulandırır.
Allah kardeşi kardeş yaratmış, kesesini ayrı yaratmış.
Âdemoğlu hîlebâzdır, kimse bilmez fendini! Her kime rağbet edersen, sakın andan kendini.
Ağaca da çıksa pabucu yerde kalmaz Tarif edilen kişinin hem kurnaz, hem de tedbirli olduğunu ima eder.
Allah isterse bir kulun işini, mermere geçirir dişini; istemezse işini, muhallebi yerken.
Baba oğluna bir bağ bağışlamış, oğul babaya bir salkım üzüm vermemiş.
Bana benden olur, her ne olursa, başım rahat bulur, dilim durursa.
Başım acemi berbere teslim eden, cebinden pamuğunu eksik etmez.
Canı kaymak isteyen, mandayı yanında taşır.
Çiftçiye yağmur, yolcuya kurak; cümlenin muradını verecek Hak.
Çağrıldığın yere git, ar eyleme; çağrılmadığın yere gidip yerini dar eyleme.
Dağ başına harman yapma, savurursun yel için, sel önüne değirmen yapma, öğütürsün.
Deh! denmiş dünyayı, Çüş! diye sen mi durduracaksın?.
Yük altında (yüklü) eşek anırmaz
Malı ongun olanın adı angın olur
İş anlatılıncaya kadar baş elden gider
Kaçanın anası ağlamamış
Kadı anlatışa göre fetva verir
Deme dostuna, der dostuna. Bir gün olur tuz basarlar postuna.
Ekincinin karnını yarmışlar; kırk bu yılcık, kırk bıldırcık çıkmış.
Fincancı katırını ürküten sayısız dayak yer.
Gece yağar gündüz açar, yıl düzgünlüğü; erkek söyler kadın susar, ev düzgünlüğü.
Gel denilen yere gitmeye ar eyleme; gelme denilen yere gidip yerini dar eyleme.
Hacı hacı olmaz gitmekle Mekke’ye, dede dede olmaz gitmekle tekkeye.
Halayıktan kadın olmaz, gül ağacından odun olmaz.
Ihlamurdan odun olmaz, beslemeden kadın olmaz.
Işığını akşamdan önce yakan, sabah çırasına yağ bulamaz.
Kalendere kış geliyor demişler, titremeye hazırım diye cevap vermiş.
Karakışta karlar, martta yağmaz, nisanda durmazsa değme çiftçinin keyfine.
Lafla pilav pişerse deniz kadar yağı benden.
Mal istersen bedeninden, evlat istersen belinden.
Malını yemesini bilmeyen zengin her gün züğürttür.
Nush ile uslanmayanı etmeli tekdir, tekdir ile uslanmayanın hakkı kötektir.
Oğlan babasından öğrenir yazı yazmayı, kız anasından öğrenir sokak gezmeyi.
Oynamasını bilmeyen kız; yerim dar demiş; yerini genişletmişler ; gerim.
Öksüz hırsızlığa çıkarsa ay ilk akşamdan doğar.
Öküz öküzün boynuzunda çamur görmezse korkmaz.
Param seni vereyim de mi düşman olayım, vermeyeyim de mi düşman olayım?
Parayı domuzun boynuna takmışlar da Domuz Ağa! diye çağırmışlar.
Ramazan bereketli aydır, ama duvardan giden kılıca sor.
Ramazanda yalan söyleyenin bayramda yüzü kara olsun.
Sabahın kızıllığı akşamı kış eder; akşamın kızıllığı sabahı güz eder.
Sade pirinç zerde olmaz, bal gerektir kazana; baba malı tez tükenir evlat gerek kazana.
Sade pirinç zerde olmaz,bal da gerek kazana;ata malı tez tükenir,evlat gerek kazana.
Sarmısağı gelin etmişler, kırk gün kokusu çıkmamış.
Şahin gözünü ette açmış; karga gözünü bokta açmış.
Şer işi uzat hayra dönsün, hayır işi uzatma şerre dönmesin.
Şubatın sonundan, martın onundan kork.
Tabancanın dolusu bir kişiyi korkutur, boşu kırk kişiyi.
Tarlada izi olmayanın harmanında yüzü olmaz.
Taş çömleğe çarparsa vay çömleğin haline, çömlek taşa çarparsa yine vay çömleğin.
Tilkiye tavuk kebabı yer misin demişler; adamın güleceğini getiriyorsunuz demiş.
Bir anaya bir kız, bir kafaya bir göz
Cahile söz (laf) anlatmak deveye hendek atlatmaktan güçtür (zordur)
Anlatışa göre verirler fetvayı
Anlayana sivrisinek saz, anlamayana davul zurna az
Analık fenalık (kara yamalık)
