Türkiye’de atıcılık ne zaman ve nasıl doğdu? Türkiye’de atıcılığın gelişmesi, tarihi, tarihçesi, önemli başarıları hakkında bilgi.
TÜRKİYE’DE ATICILIK
Osmanlılar döneminde atıcılık faaliyetleri gösteri niteliğinde askeri bir etkinlik olarak 15. yy.dan sonra ortaya çıkmıştır. Önceleri padişahlara yollanan armağanlar arasında, sonraları savaş ganimetleri arasında görülen tüfekler, ardından Enderun öğrencileri için Avrupa’dan satın alınmaya başlandı.
Kaynak: commons.wikimedia.org
Sarayda, başında tüfekçibaşının görevli olduğu, tüfek ve barutla ilgili özel görevliler bulunurdu. Yeniçerilerin de günlük ve haftalık atış eğitimi programları vardı. Üç dört ayda bir yeniçeri ağası, öteki ağalarla birlikte alana gelir, tüfek atışlarını incelerdi. Sayıları 34’ü bulan atış alanlarının tüm masraflarını devlet karşılardı. Tüfek atışlarını yapan kişilere “Silâhandaz” denirdi.
Türkiye’de atıcılık sporu 1910′ lardan başlayarak daha çok avcılık biçiminde gelişti. Bu dalda etkinlik gösteren ilk kulüp Fenerbahçe oldu (1913). Fenerbahçeli Necati Bey ve Galip Bey, Galatasaraylı Bülent Bey ve Merdivenköylü Ziya Bey başlangıç döneminin atıcıları oldu. ilk Türk futbolcu ve hakemlerinden olan Said Salâhaddin Cihanoğlu bu spor dalının yaygınlaştırılması konusunda yoğun çaba gösterdi. Türkiye’de “Atıcılık ve Avcılık” adıyla ilk federasyon 1937 yılında kuruldu, ilk başkanlığını ise Hakkı İgam yaptı. Atıcılık yarışmaları ilk kez istanbul bölgesinde yapıldı. Fenerbahçe’de ilkel şartlarda yapılan bu ilk Türkiye Şampiyonası’ndan sonra aynı yerde Balkan Atış Şampiyonası düzenlendi. Bu yarışmada Muzaffer Bükülmez 22 kalibre tüfek atışlarında Türkiye ve Balkan birincisi oldu.
Atıcılığın avcılıktan ayrılması fikri ilk kez 1940’larda ortaya atıldı ve ilk “Atıcılık Federasyonu” 1945’te kuruldu. Cemil Taner’in çabalarıyla Ankara ve diğer illerde atıcılık kulüpleri faaliyete geçti. Sonraki yıllarda avcılık ve dart sporlarını da kapsayan federasyona 03.01.2003’te bowling de bağlandı. Kurum GSGM’ye bağlı “Atıcılık, Avcılık, Bowling ve Dart Federasyonu” olarak faaliyetlerini sürdürmektedir.
Türk atıcılar uluslar arası poligonlara ilk kez 1959’da Beyrut’ta yapılan Akdeniz Oyunları’yla çıktı. İlk kez 1968’de, bayanlar skeet dalında Balkan şampiyonu olan Silli Giraud, bu başarısını 1969-78 yılları arasında da sürdürdü.
Türk atıcılığı 80’li yıllarda önemli gelişmeler gösterdi. 1980’de Yunanistan’da yapılan Balkan Skeet ve Trap Şampiyonasında Türk atıcılar 600 atış üzerinden 582 isabetle Balkan rekoru kırarak şampiyon oldu. Bu derece aynı zamanda Sovyet atıcılara ait Avrupa rekoruna da eşittir. 1984 Avrupa Kupası İstanbul’da düzenlendi ve gençler kategorisinde Bülent Torpil şampiyon oldu. 1986 yılında Almanya’nın Suhl kentinde yapılan Dünya Atıcılık Şampiyonasında Türk atıcılar takım hâlinde, Skeet dalında “olimpiyat barajı”nı da aşarak 61 ülke arasında 14. oldu. 1987 yılında Ufuk Arman havalı tüfekte 582 puanla Balkan rekoru kırarak şampiyonluğu elde etti. 1992’de Sevinç Tüfekçi Balkan Şampiyonasında havalı tüfekte 3. oldu.
90’lı Yıllar
1993’te Almanya’da düzenlenen Dünya Kupası’nda Bülent Torpil 2. olmayı başarırken, İstanbul’da yapılan Balkan Şampiyonası’nda Türkiye 2 altın, 4 gümüş, 5 bronz madalya kazanarak takım hâlinde birinci oldu. Aynı yıl Servet Sivrikaya Barcelona’da yapılan Dünya Atıcılık Şampiyonası’nda gümüş, Çek Cumhuriyeti’nde düzenlenen Avrupa Trap ve Skeet Şampiyonası’nda bronz madalya elde etti. Büyük erkek takımı ise Kahire’de yapılan Double Trap Dünya Kupası’nda üçüncü olmayı başarırken, Songül Yaman İngiliz maçı dalında Balkan şampiyonluğunu kazandı.
1994 yılında Mısır’da düzenlenen Double Trap Dünya Kupası’nda Servet Sivrikaya bronz madalya elde ederken, İstanbul’da yapılan Havalı Silâhlar Balkan Şampiyonası’nda Türk atıcılar 3 altın, 2 gümüş ve 5 bronz madalya kazandılar. Bulgaristan’da düzenlenen Balkan Trap ve Skeet Şampiyonası’nda, genç erkeklerde Ayhan işler altın madalya, Mehmet Kapson, Mert Yazıcıoğlu ve Emel Kurtuluş gümüş madalya, Hasan Ünverdi ve büyük erkeklerde Servet Sivrikaya bronz madalya kazandılar.
1995 yılında Almanya’da düzenlenen Dünya Kupası Atıcılık Şampiyonası’nda Alp Kızılsu bronz madalya elde ederken, Türk atıcılar Bükreş’te yapılan Balkan Trap ve Skeet Şampiyonası’nda 4 altın, 3 gümüş, 8 de bronz madalya kazandılar. 1996’da İstanbul’da düzenlenen Balkan Şampiyonası’nda Türkiye, büyük erkekler double trap, genç erkekler skeet, genç erkekler trap ve genç erkekler double trap takımları şampiyon oldu. Yine aynı şampiyonada Alp Kızılsu büyük erkekler double trap ve trap, Murat Şahin ingiliz maçı, Emel Kurtulmuş bayanlar skeet şampiyonluklarına ulaştılar.
1997 yılında Balkan Şampiyonası’nda Hakan Erdem havalı tüfekte, Ayşe Kil büyük bayanlar havalı tabancada gümüş madalya kazanırken, Ali Yaşar Ünlütürk 50 metre tabancada bronz madalyanın sahibi oldu. 1999’da Oğuzhan Tüzün gençler trapta dünya şampiyonu olurken, 2000 Dünya Şampiyonası bayanlar tabanca dalında Ayşe Kil 1. oldu. Aynı yıl trap genç millî takımımız da Avrupa 2.si oldu.
2000’li Yıllar
2001 yılında Türk takımları; büyük erkek, bayan ve genç erkek trapdular. Nihan Gürer genç bayanlar trap dünya 2.si oldu. Oğuzhan Tüzün gençler trap Avrupa ve Balkan şampiyonluklarını kazandı. 2002’de Nihan Gürer, Uluslar Arası Gençler Trap Turnuvası şampiyonu ve Avrupa 2.si oldu. Ayşe Kil tabanca dalında Balkan şampiyonluğu, Oğuzhan Tüzün genç erkekler trap’ta dünya 2.liği elde etti.
2003 yılında Oğuzhan Tüzün Avrupa 4.sü olarak 2004 Olimpiyatları’na katılmaya hak kazandı. Aynı yıl Dünya Üniversiteler Arası Atıcılık Şampiyonası trap dalında Tüzün “1.lik, Nihan Gürer 2.lik elde etti. Bayanlar tüfekte Damla Altıntaş Avrupa 3.sü oldu. 2004 yılında Avustralya’nın Sydney kentinde düzenlenen Atıcılık Dünya Kupası’nda Oğuzhan Tüzün, ev sahibi ülkeden 1996 ve 2000 olimpiyatları şampiyonu Michael Diamond’u geride bırakarak şampiyonluğa ulaştı. Haziranda Alp Kızılsu Kıbrıs Rum Kesimi’nde düzenlenen Avrupa Trap-Skeet ve Double Trap Şampiyonası’nda erkekler trapta altın madalya kazanarak Avrupa şampiyonu oldu. 150 atışta 149 isabet gerçekleştiren Kızılsu, Dünya ve Avrupa rekorunu egale etti. Bu şampiyonada genç bayanlar skeette 100 atışta 85 puan toplayan Çiğdem Özyaman ülkemize 1 bronz madalya kazandırdı.
Türkiye, 2004 Balkan Trap-Skeet ve Double Trap Atıcılık Şampiyonasında 14’ü altın 30 madalya kazanarak şampiyon oldu. Büyüklerde Alp Kızılsu, bayanlarda Nihan Gürer birinci oldu.
