Türkiye’de buz pateninin yeri ve önemi. Türkiye’de buz pateninin gelişimi, tarihçesi, önemli Türk buz pateni sporcuları hakkında bilgi.
TÜRKİYE’DE BUZ PATENİ
Türkiye’de buz pateni, 1940’lı yıllarda Kars ve Erzurum bölgelerinde patenlerin ulaşım aracı olarak kullanılmasıyla başlamıştır. Aynı yıllarda spor ve eğlence amacıyla Ankara’daki Gençlik Parkının donan havuzunda paten kayılmaya başlanmıştır. Bu patenciler arasında yer alan Fehmi Tekelioğlu ve amatör birkaç patenci bir araya gelerek ilk buz pateni kulübü kurma çalışmalarına başlamışlar, 1968’de »Ankara Buz Pateni, Hokeyi ve Figür Pateni ihtisas Spor Kulübü”nü önce dernek olarak kurmuşlar, ardından 1971’de Beden Terbiyesi Genel Müdürlüğüne tescil ettirmişlerdir. Bu kulübün amacı yapay buz pateni pisti kurulmasını sağlamak ve buz pateni sporunu doğal koşullara bağlı kalmaktan kurtarmak olmuştur. 1972’de Ankara Belediyesi tarafından yapılan çalışmalarla ilk yapay buz pistinin temeli atılmış, bu pist 1974 yılında tamamlanmasına rağmen yan tesislerinin yetersiz olması nedeniyle açılamamıştır. ilk yapay buz pisti, özel teşebbüs tarafından 16 Mayıs 1981’de Ankara Kurtuluş Parkı’nda açılan, 20×30 m ölçülerindeki “Atatürk Buz Pateni ve Spor Tesisleri”dir. Bu tesisi, Uludağ Fahri Otel’de yine özel teşebbüs tarafından açılan küçük bir pist izlemiştir.
TRT’nin yayımladığı uluslar arası yarışmaların katkısıyla 1982 yılında özel teşebbüs tarafından açılan Penguen Kapalı Buz Pateni Salonu ile İstanbul’da buz pateni yapma ve yeni sporcular yetiştirme olanağı doğmuştur. Ocak 1985’te bu salon kapatılmış, yerine 20×40 m ölçülerinde İstanbul’un o zamanki en büyük buz pateni pisti olan Korukent Buz Pisti hizmete girmiştir. Korukent Buz Pisti 1993’te kapanmış, yerine daha küçük ölçülerde üstü açık başka bir pist açılmıştır. Yine İstanbul’da 4 Ekim 1985 günü Boğaziçi Patinaj Kapalı Buz Pateni Tesisleri hizmete girmiştir. Ülkemizde olimpik ölçülerdeki ilk buz pateni pisti (30×60=1800 m2) 1989’da Ankara’da açılmıştır (Büyük Şehir Belediyesi Buz Pateni Sarayı). Daha sonra İzmir (Büyük Şehir Belediyesi), Antalya (Penguen Buz Pateni Pisti), Bursa (As Merkez) ve İzmit’te (Büyük Şehir Belediyesi Buz Pateni Pisti) buz pateni pistleri açılmıştır. Türkiye’de yapılan ilk buz pateni karşılaşması ise 1985 yılında Boğaziçi Patinaj İstinye Tesisleri’nde, Buz Pateni Federasyonu’nun henüz kurulmamış olması nedeniyle gayri resmi olarak düzenlenmiştir.
1985-86’da Boğaziçi Patinaj Te-sisleri’nde ve Ankara Atatürk Buz Pateni Pisti’nde düzenlenen özel yarışmalarda, Ankara-İstanbul il birincilikleri ile Türkiye birinciliği müsabakaları yapılmıştır. Zamanla büyük bir sporcu potansiyeline kavuşan buz pateni 1986 yılında Kayak Federasyonu’na bağlanmıştır. İlk resmi müsabaka Boğaziçi Patinaj Salonu’nda 16 Ocak 1987 tarihinde yapılmış, bir ay sonra Ankara Atatürk Buz Pateni Pisti’nde ilk resmi Türkiye Şampiyonası düzenlenmiştir. 1987’de Boğaziçi Patinaj Kulübü ve Ankara Kurtuluş Parkı Pisti’nde yetişen sporcular arasından seçilen bir karma ile Hollânda’dan BKU Paten Kulübü sporcuları arasında ilk uluslar arası karşılaşma yapılmıştır. 1991’de Buz Sporları Federasyonu kurulmuş ve başkanlığına Ali Aytemiz getirilmiştir. Aynı yıl seçilen Türkiye Karması, Hollânda’da 8 ülkeden kulüplerin yer aldığı Hertog Kupası’na katılmıştır.
Türkiye’de yeni gelişen bir spor olmasına rağmen 1995 yılında düzenlenen Artistik Buz Pateni Balkan Şampiyonası’nda Türk sporcular 1 altın, 2 gümüş ve 3 bronz madalya kazanmışlardır. 1996 Uluslar Arası Hertogstad Bokaal Turnuvası’nda Türk patenciler 5 birincilik kazanarak büyük bir başarı elde etmişlerdir. Sırma Altal, Balkan Şampiyonası’nda birinci olarak Türkiye’ye buz pateninde ilk altın madalyayı kazandırmıştır. Buz pateni kategorileri Türkiye’de karşılaşmalar yaş gruplarına göre üç ayrı kategoride düzenlenmekte, teknik puanlamalar ise International Skating Union (ISU; Uluslar Arası Paten Birliği) kurallarına göre yapılmaktadır. Bu kategoriler:
1. 12 yaş altı,
2. Juniorlar,
3. Seniorlardır.
Hâlen düzenlenmekte olan karşılaşmalar; Türkiye Şampiyonaları ve bölge karşılaşmalarıdır.
