Türkiye’de Tarım, Önemi, Türkiye’de Tarımın Gelişimi İle İlgili Bilgi

Türkiye’de tarım ürünleri, yetiştirilen bölgeler, özellikleri, tarımı etkileyen koşullar, Türkiye’deki tarım bölgeleri hakkında bilgi.

Tarımın Türkiye Ekonomisindeki Yeri:

Türkiye ekonomisinde tarımın önemli bir yeri vardır. Nüfusun çoğu tarım işleri ile geçimini sağlar.

Endüstri alanında kullanılan hammaddelerin çoğu tarımdan sağlanır. Tarım ürünleri ülke ihracatının büyük bir kısmını teşkil eder.

Tarımı Etkileyen Koşullar:

Türkiye’nin dağlık engebeli olması, tarım alanlarının daralmasına neden olmuştur. Nadas alanları hariç ekili dikili alanlar %25 kadardır. Ekili dikili alanların oranının en yüksek olduğu bölge Marmara Bölgesi (%30), en düşük olduğu bölge Doğu Anadoludur (%10)

Miras yoluyla toprakların bölünmesi ile de tarım alanları daralır, ürün verimi düşer, makinalaşma ve tarım yöntemlerinin gelişmesi aksar, üreticinin yaşam düzeyi düşer, köyden kente göç artar.

Toprak bakımı, toprağı işleme ve gübreleme, makinalaşma, sulama işleri tohum ıslahı, pazarlama ve tarımla ilgili kuruluşların işlerliği Türkiye’de tarımın gelişmesinin bağlı olduğu başlıca nedenlerdir.

Ülkemizde yarı kurak bölgelerin geniş yer tutması ve su sorunu, tarım ürünleri içerisinde buğday ve arpa tarımının yaygın olmasına neden olmuştur. Su sorunu çözüldükçe nadas alanları da daralacak, tarımsal üretim artacaktır. Türkiye’de meraların sürülerek tarla haline dönüştürülerek ekili dikili alanların genişletilmesi erozyonu artırır, hayvancılığı olumsuz yönde etkiler.

Topraklardan yararlanma ve Tarım Bölgeleri:

Otlak (mera) ve çayırlar %30
Orman alanları %25
Ekili dikili yerler %25
Ürün getirmeyen yerler %10
Nadas alanları %10

Bir ürünün diğer ürünlere göre yoğun olduğu bölgeye “Tarım bölgesi” denir. Bazı tarım ürünleri belirli yerlerin dışında yetiştirilemez. Turunçgiller, çay, muz, zeytin gibi. Şekerpancarı patates gibi bazı tarım ürünleri ise farklı iklim bölgelerinde yetişebilmektedir.

a) Kıyı ve Yakını Tarım Bölgeleri: Orman bölgesi olan Karadeniz kıyı bölgesinde çay, fındık, mısır, tütün, sebze, meyve yetiştirilir. Akdeniz ve kıyı Ege bölgesinde; pamuk, turunçgiller, zeytin, üzüm, incir, tütün, susam, muz, hurma, meyve ve sebzeler önemli ürünlerdir.

Geçiş iklimi özelliği gösteren Marmara bölgesinde ürünler çeşitlidir. Zeytin, tütün, üzüm, ayçiçeği, pamuk, buğday, sebze ve meyveler önemlidir.

b) İç Tarım Bölgeleri: İç Anadolu ile kıyı bölgesi arasında geçiş özelliği gösteren Karadeniz ardı tarım bölgesinin yüksek kesimlerinde çavdar ve buğday, alçak kesimlerinde sulak yerlerde (sınırlı alanlarda) pirinç sebze ve meyve yetişir. Bu alanda hayvancılık özellikle tiftik keçisi önemlidir.

İç bölgeler tarım alanlarında, buğday, arpa tarımı, küçük baş hayvancılık, meyve ve sebzecilik yapılır. Doğu Anadolu’da kışların uzun ve sert geçmesi tarımsal etkinliği sınırlar. Büyük ve küçükbaş hayvancılık ile ovalarda sulanabilen yerlerde meyve ve sebze yetiştirilir. Buğday ve arpa tarımı da yaygındır.

Tarımın Türkiye Ekonomisindeki Yeri:

1. Nüfusun yarısı kadarı geçimini tarımdan sağlar.
2. Halkın beslenmesinde önemlidir.
3. Ulusal gelirin %25 kadarı tarımdan sağlanır.
4. Dış satım (ihracat) gelirlerinin yandan çoğu tarımdan sağlanır.
5. Önemli iç ticaret kaynaklarıdır.
6. Fabrikanın bir çoğunun hammaddesini tarım ürünleri oluşturur.
7. Ekonomiye değer olarak katkısı sanayi ürünlerine oranla azdır.

Kaynak: pixabay.com

Türkiye’de Tarımın Gelişim Süreci

Türkiye’de 1920’li yıllarda ekonominin neredeyse tamamını tarımsal üretim oluşturuyordu. Tarım dışı etkinlikler yok denecek kadar azdı. Buna rağmen ülkemiz tarım alanında toplam üretim ve verimlilikte önemli bir varlık gösteremiyordu.

Mustafa Kemal Atatürk genç cumhuriyetimiz için tarımın önemini “Milli ekonomimizin temeli tarımdır. Bunun içindir ki tarımda kalkınmaya büyük önem vermekteyiz.” sözleriyle ifade etmiştir.

Bu dönemde tarımla ilgili şu hedeflere ulaşılması amaçlanmıştır;

• ✓ Her çiftçi ailesinin çalışacağı ve geçineceği toprağa sahip olması
• ✓ Çiftçilerin bilgilendirilmesi
• ✓ Tarımın geleneksel yöntemlerden kurtarılıp, modernleştirilerek verimliliğin artırılması

Tarımın geliştirilmesi ve çiftçilerin kalkındırılması için:

• ✓ 1924 yılında tarım kredi birliklerinin kurulması kararlaştırılmıştır.
• ✓ 1925 yılında ise köylü için ağır bir ekonomik yük olan aşar vergisi kaldırılmıştır.
• ✓ 1926 yılında da tarımda makineleşmenin sağlanması için teşvikler verilmiştir. Ziraat Bankası vasıtasıyla çiftçilere kredi sağlanmıştır.
• ✓ Sonraki yıllarda tarımda sulamanın yaygınlaştırılması amacıyla Su İşleri Teşkilatı, tarımsal verimliliğin arttırılması için Zirai Mücadele Şube Müdürlüğü kurulmuştur.
• ✓ Bu gelişmelerin yanı sıra devlet tarafından örnek çiftlikler kurulmuştur, Atatürk Orman Çiftliği bunun bir simgesi olmuştur.
• ✓ 1970’li yıllara gelindiğinde Güneydoğu Anadolu Projesi (GAP) ile kurulan barajlardan elektrik üretiminin yanı sıra sulama amaçlı olarak ta yararlanılmaya başlanmıştır.