Türkiye’de ulaşım sistemleri ve özellikleri. Türkiye’de ulaşım konu anlatımı.
Türkiye’de Ulaşım
İnsanların bir yerden başka bir yere gitmesi, eşyaların taşınması ulaşımın temel konusudur. Türkiye’de yüksek dağlar, derin geçit vermeyen ırmak ve vadiler, sert ve karlı kışlar ulaşımı olumsuz yönde etkiler. Ulaşımı kolaylaştırmak için yol, tünel, köprü yapımı, bunların bakımı ve teknik eleman yetiştirilmesi önem taşır.
Türkiye’de ulaşım karayolu, demiryolu, denizyolu ve havayolu ile yapılmaktadır.
Deniz kıyıları boyunca ve kıyı yakınlarına karayolu yapılmıştır. İç bölgeler karayollarıyla denizlere ve limanlara bağlanmıştır. Kıyı bölgeleri ile iç bölgeler karayolları sayesinde birbirine bağlanmış durumdadır. İç bölgelerde karayollarının kavşak noktalarında önemli merkezler oluşmuştur. Son yıllarda karayolları dünya standartlarına uygun hale getirilmiştir. Türkiye ulaşımda Avrupa, Asya ve Afrika arasında bir köprü oluşturmaktadır. Ülke içerisinde çeşitli yerlerde oto yolları yapılmış olup, miktarı arttırılmaya çalışılmaktadır. İstanbul boğazı yapılan iki köprü ile birbirine bağlanmış olup, Çanakkale Boğazı’na da bir köprünün yapılması planlanmıştır. İstanbul Boğazı’nın deniz altından tünel veya tüp geçitle aşılması planlanmaktadır.
Demiryolu ulaşım sistemleri de en az karayolları kadar önem taşımaktadır. Yapılan yatırımlar ile ülkemiz hızlı trenle tanışmış, 13 Mart 2009 tarihinde Ankara-Eskişehir arasında başlayan hızlı tren taşımacılığı 23 Ağustos 2011 günü Konya’ya da ulaşmıştır. Ülkemizin baştanbaşa hızlı tren hatlarıyla örmek için ise gerek proje gerekse yapım çalışmaları hızla devam etmektedir. 2023 yılında 10.000 km hızlı tren hattına ulaşmaya yönelik bu hedef doğrultusunda yürütülen faaliyetlerin yanı sıra bakımsızlıktan çürümeye yüz tutan hatlarımızda 6.375 km yol yenilenmesi yapılmıştır.
En ucuz ve kolay taşımacılık deniz taşımacılığıdır. Denizlerde gemiler liman ve iskeleler arasında yük ve yolcu taşır. Buna kabotaj denir. Kapitülasyonlarla yabancılara verilmiş bulunan kabotaj hakkı 1 Temmuz 1926’da Türk vatandaşlarına geçmiştir. Uzun yıllar deniz ulaşımına gerekli önem verilmemiştir. Hala yük ve yolcu taşımacılığında kullanılan gemi sayısı az ve yaşlıdır. Deniz taşımacılığının %70’i yabancı bandıralı gemilerle yapılmaktadır. Halbuki Türkiye deniz ulaşımında çok elverişli bir konuma sahiptir. Üç tarafı denizlerle çevrilidir. Önemli limanları olup, dalga kıranlarla korunmaktadır. Bazı limanların hinterlandı (ard ülkesi) çok geniş (İzmir), bazılarının ise dardır (Zonguldak, Sinop). İstanbul, İzmir, Zonguldak, Ereğli, Samsun, Trabzon, İskenderun, Mersin ve Antalya önemli limanlarımızdır. Sinop doğal liman olduğu halde hinterlandı (ard ülkesi) olmadığından gelişememiştir. Denizciliğe gerekli önemin verilmesi Türkiye’nin siyasi ve ekonomik yönden gelişmesine büyük etki yapar.
En hızlı ve kısa yoldan ulaşım havayolu ile yapılmaktadır. Hava yolu ile hem yurt içi hem yurt dışı yolcu ve yük (kargo) taşımacılığı yapılmaktadır. Yurt içerisinde çeşitli yerlerde hava meydanı ve hava limanı yapılmıştır. İstanbul (Atatürk – Sabiha Gökçen) Ankara (Esenboğa), Adana, Antalya, İzmir (Adnan Menderes) başta olmak üzere ülkemizde bulunan pek çok havalimanı gerekli donanıma sahiptir. Ülkemizde Türk Hava Yolları ile özel sektöre ait uçaklar yük ve yolcu taşımacılığını yapmaktadır.
