Türkiye’de uygulanan nüfus politikaları ve özellikleri nelerdir? Türkiye’deki nüfus politikalarının açıklaması, maddeler halinde.
Türkiye’de Uygulanan Nüfus Politikaları
Günümüzde ve geçmiş yıllarda nüfusun gereken ölçüde artırılabilmesi için birçok ülkede olduğu gibi Türkiye’de de farklı dönemlerde değişik nüfus politikaları uygulanmıştır.
1. Cumhuriyetin ilk yıllarından 1963 yılına kadar nüfusu artırıcı yönde politikalar uygulanmıştır. Bu dönemdeki anlayışa göre fazla nüfus siyasi, askeri ve ekonomik bir güç sayılıyordu. Erkek nüfusun savaşlarda azalmış olması, yetişmiş insan gücüne ihtiyaç duyulması, ölüm oranının yüksek olması bu politikanın gerekçeleriydi.
Bu dönemde;
✓ Fazla çocuk sahibi olanlar yol vergisinden muaf tutuldu.
✓ Beş çocuktan fazla çocuğu olan annelere para ya da madalya verildi.
✓ Evlenme yaşı erkeklerde 17, kadınlarda 15’e indirildi.
2. 1963’ten sonra nüfus artışını azaltıcı politikalar izlenmiştir. Bunun gerekçeleri ölüm oranlarının düşmesi, bağımlı nüfusun artması, tarımda makineleşmeyle insan gücüne duyulan gereksinimin azalması ve askeri alanda da teknolojilerin gelişmesidir.
3. 1965’te Nüfus Planlaması Genel Müdürlüğü kurulmuş, nüfus planlaması ile ailelere istediği kadar çocuk sahibi olma özgürlüğü tanınmıştır. 3. ve 5. kalkınma planlarında nüfusun hem nicelik hem de nitelik yönüyle geliştirilmesi kararlaştırılmıştır. 1985 – 1989 yılları arasında uygulanan 5. beş yıllık kalkınma planında nüfusun sağlık, eğitim, beslenme, barınma imkânlarının artırılması ve bebek ölüm oranlarının düşürülmesi üzerinde durulmuştur. 2001 yılı sonrasında aile planlaması hizmetlerinin sağlık hizmetleriyle bütünleştirilerek sunulması benimsenmiştir.
Yapılan nüfus planlaması, kentleşme, halkın bilinçlenmesi, eğitim düzeyinin yükselmesi gibi nedenlerle nüfus artışında belirgin bir düşme vardır. 2007 sayımında artış oranı %o 13 olarak gerçekleşmiştir.
