Türkiye’de Yerleşme Alanını Sınırlandıran Faktörler

0
Advertisement

Türkiye’de Yerleşme alanını etkileyen, sınırlandıran faktörler nelerdir? İklim, yüzey şekilleri ve ekonomik kaynakların yerleşmeye etkileri.

Türkiye Yerleşme Haritası

TÜRKİYE’DE YERLEŞME

İnsanların, ekonomik ve sosyal faaliyetlerini sürdürebilmek amacıyla barındığı alana, yerleşme alanı denir.

Yerleşme Alanını Etkileyen Faktörler

1. İklim

Advertisement

Yerleşmenin kurulmasını ve gelişmesini etkileyen en önemli faktörlerden biri iklimdir. Ilıman iklimin etkili olduğu Orta kuşak, yerleşmelerin en yoğun olduğu alanlardır. Havanın sıcak ve çok nemli olduğu ekvatoral bölgelerde, kurak olan çöllerde, soğuk ve uzun geçen kışların hüküm sürdüğü yüksek enlemlerde yerleşmelere seyrek olarak rastlanır.

Ekvatoral bölgede alçak kesimlerde havanın çok sıcak ve nemli olması yerleşmelerin 1000 metrenin üzerinde kurulmasına neden olmuştur.

Türkiye’de yerleşmelerin büyük bir bölümü, iklim koşullarının elverişli olduğu kıyı bölgelerimizde ve çevresinde bulunmaktadır. Yine iklimin elverişli olduğu bölgelerdeki vadi tabanları, ova ve dağların etekleri; önemli yerleşme alanları arasındadır.

2. Yüzey şekilleri

Dağlık, engebeli ve yüksek alanlar yerleşmelerin kurulmasını ve gelişmesini önemli ölçüde engeller.

Tarım topraklarının dar ve ulaşımın zor olması bu gibi alanlarda yerleşmelerin kurulması ve gelişmesi için uygun değildir.

Advertisement

3. Toprak Koşulları

Tarıma uygun olmayan tuzlu veya çorak topraklar ve bataklıklar yerleşmenin kurulmasını önemli ölçüde engeller. Çöllerdeki tuzlu topraklar ile ekvatoral bölgede toprağın aşırı yakınmasından dolayı tarıma fazla uygun değildir.

Verimli tarım topraklarının bulunduğu ovalarda ve ovaların kenarlarında yerleşmelere sık rastlanır. Türkiye’de de nüfusun büyük bir kısmının toplandığı yerleşmeler verimli toprakların yer aldığı kıyı ovaları ve çökme sonucu oluşmuş oluklardaki ovalar üzerindedir.

4. Ekonomik Kaynaklar

Çeşitli maden yatakları, yerleşmelerin kurulması için özendirici olmaktadır. Diğer koşullar elverişli olmasa bile önemli maden yataklarının bulunduğu yerler zamanla büyük yerleşmeler haline gelmiştir. Örneğin çöl bölgelerinde zengin petrol yatakları buralarda yerleşmelerin kurulmasına neden olmuştur.

Türkiye’de de bazı maden yataklarının işletilmesi, yerleşmelerin kurulması ve gelişmesinde etkili olmuştur. Örneğin Zonguldak ve Batman’ın gelişmesi bu şekilde olmuştur.


Leave A Reply