Türkiye’nin Gölleri ve Özellikleri

Türkiye’de bulunan göller ve özellikleri nelerdir? Baraj gölleri nelerdir, nerede bulunmaktadır ve özellikleri hakkında bilgi.

Türkiye’nin Gölleri

Göller, çukur alanların sularla dolması sonucu meydana gelir. Ülkemizin gölleri dengesiz bir dağılım gösterir. Bazı yerlerde topluca göller bulunurken, bazı yerlerde ise göle rastlanmaz.

Türkiye’deki doğal göller yaklaşık 10 000 km^2,lik bir alan kaplar. Türkiye’nin,

* En büyük gölü Van,

* En derin gölü Van,

* En sığ gölü ise Tuz gölüdür.

1. Doğal Göller

Doğal göller, tektonik, volkanik, karstik olaylar ile akar sular, buzullar, dalga ve akıntıların etkisiyle oluşur. Bazen bu olaylar tek başına, bazen birkaçı birlikte etkili olarak gölleri oluşturur.

a) Tektonik Göller: Bu göller, yer kabuğu hareketleri sonucunda oluşan çanaklara suların dolmasıyla meydana gelmiştir. Tektonik göller genelde ülkemizdeki fay kuşakları boyunca sıralanmışlardır. Başlıca tektonik göller şunlardır:

* Marmara Bölgesi’nde, Sapanca, İznik, Ulubat ve Manyas Gölleri,

* Ege Bölgesi’nde, Simav Gölü

* Göller yöresinde, Beyşehir, Eğirdir, Burdur, Akşehir, Eber ve Kovada gölleri

* İç Anadolu Bölgesi’nde, Tuz, Seyfe ve Tuzla gölleri

* Doğu Anadolu Bölgesi’nde, Hazar, Hozapin, Çıldır ve Van Gölü bulunur.

b) Karstik Göller: Bu tür göller kaya tuzu, jips, kalker gibi çözünebilen tabakaların bulunduğu sahalarda meydana gelir. Bazı karstik göllerin oluşumunda tektonik olaylar da etkili olmuştur.

Karstik göller ülkemizde en fazla Toros dağlarının batı kesiminde bulunur. Burada yer alan Kestel ve Salda gölleri tipik birer karstik göldür. Bu göllerimiz sadece, kireç taşlarının çözünmesiyle oluşan çanaklar üzerinde meydana gelmişlerdir.

c) Set Gölleri: Göl oluşumuna elverişli olan çanakların açık kısımlarının çeşitli olaylarla tıkanmasıyla set gölleri oluşur. Başlıca set gölleri şunlardır:

Alüvyal set gölleri: Marmara, Çamiçi (Bafa), Köyceğiz, Mogan, Eymir

Kıyı set gölleri, Büyük ve Küçük Çekmece gölleri, Durusu (Terkos) gölü, Çukurova deltasındaki Akyatan gölü, Bafra deltasındaki Balık gölü ve Çarşamba deltasındaki Simenlik ile Dumanlı gölleri

Heyelan set gölleri, Tortum, Sülük gölleri ve Yedigöller

d) Volkanik Göller: Volkanik faaliyetler esnasında oluşan patlama çukurları içerisinde meydana gelen göllerdir. Başlıca volkanik göllerimiz, Meke Gölü, Acıgöl, Nemrut ve Gölcük gölleri ile Süphan Dağının yan kraterlerinden birinde bulunan Aygır Gölüdür.

e) Sirk Gölleri: Dağ doruklarında, buzulların aşındırmasıyla oluşan ve sirk adı verilen çukurlarda meydana gelirler. Ülkemizde Buzul, Ağrı, Erciyes, Kaçkar, Bolkar ve Aladağlar üzerinde yer yer bu türden göller bulunmaktadır.

2. Baraj Gölleri

* Türkiye arazisi ve akarsuları baraj yapımına uygundur.

* Barajların en fazla yer tuttuğu bölge Doğu Anadolu Bölgesidir.

Önemli büyük baraj göllerimiz şunlardır:

* Fırat üzerinde, Keban, Karakaya, Atatürk

* Kızılırmak üzerinde, Hirfanlı, Kesikköprü, Altın-kaya

* Yeşilırmak üzerinde, Almus, Hasarı Uğurlu, Suat Uğurlu

* Sakarya üzerinde, Hasan Polatkan, Gökçekaya

* Gediz üzerede, Demirköprü

* Büyük Menderes üzerinde, Kemer, Adıgüzel

* Seyhan üzerinde, Seyhan

* Ceyhan üzerinde Aslantaş, Berke

* Manavgat çayı üzerinde, Oymapınar, Manavgat