Geçmişten günümüze Türk tarihinde atçılık, binicilik sporunun yeri ve önemi nedir? Türklerde biniciliğin tarihçesi ve özellikleri.
Türklerde At Biniciliği (Cündilik)
Eski Türk sporlarının en önemlisi hiç şüphesiz ata biniciliktir. Tarih boyunca Türklerin hayatında atların ve biniciliğin çok önemli yeri olmuştur. Orta Asya’daki göçebe dönemler, savaş ve fetihlerin at üstünde yapılması gibi sebeplerle, ata binmek Türklerde günlük yaşamın bir parçası olmuştur. Bu kültürün bir devamı olarak, binicilik Türklerin spor ve eğlence hayatlarına da girmiş, şenliklerde at yarışları ve at üzerinde silah kullanma yarışmaları da düzenlemişlerdir.
Türklerde usta binicilere de “cündi” adı verilmiştir. Cündiler at üzerinde ayağa kalkıp ok atmak, at dolu dizgin koşarken atın sırtından eyerini çıkarıp gösteri yapmak, atın üstünde tek ayak üstünde durmak, yan yana giden iki ata birden binmek gibi çeşitli hünerlere sahip olmuşlardır. Minyatürlerden bu hünerleri padişahların da gösterdikleri bilinmektedir. Örneğin bir minyatürde II. Murat at üstünde doludizgin giderken, yüksek bir direğin üzerindeki altın kabağa birkaç ok atarken resmedilmiştir.
Bütün Türk devletlerinde sefer gücünün esasını süvari teşkil etmiş ve bunlar savaşların kazanılmasında büyük rol oynamışlardır. Osmanlı Devleti’nde de gerek Kapıkulu süvarisinin gerekse Tımarlı sipahilerin önemi çok büyük olduğu gibi, vezir ve beylerbeylerinin kapı halkı hemen hemen tamamen atlı olmuştur.
I. Mehmet (Çelebi), cündiliği geliştirmek için, Amasya ve Merzifon’dan usta binicilerle iki cündi bölüğü kurarak, ilk kez spor takımı oluşturmuştur. Merzifon, büyük lahanalarıyla ünlü olduğu için Merzifon’dan gelenlere “Lahanacılar”, Amasya da bamyasıyla ünlü olduğu için sporcularına “Bamyacılar” denmiştir. Lahanacılar ve Bamyacılar isimli takımlar, sık sık sultan önünde atla çeşitli gösteriler ve cirit karşılaşması yapmışlardır.
