Tycho Brahe Kimdir ve ne yapmıştır? Tycho Brahe hayatı, biyografisi, buluşları, eserleri, çalışmaları ve gök bilimine katkıları hakkında bilgi.
Kaynak: commons.wikimedia.org
Tycho Brahe Kimdir?
Tycho Brahe (Knudstrup 1546- Prag 1601)
Danimarkalı gökbilimcinin gayet renkli bir yaşamı vardı ve bir düello kazasında burnunun bir kısmını kaybetmiş, kendisine altın, gümüş ve balmumundan yeni bir burun yapmıştı. Brahe Kopenhag ve Leipzig üniversitelerinde hukuk ve felsefe okudu. 1560’da bir güneş tutulması gördükten sonra gece göğü ile ilgilendi. Danimarka kralının da yardımıyla 1576’da Kopenhag yakınlarında bir adada bir gözlemevi kurdu ve yirmi yıl süreyle 700’den fazla yıldızın durumlarını kaydetti. Kendisine yardımcı olacak bir teleskop olmadan Brahe astronomi aletleri geliştirdi ve 1577’de bir kuyruklu yıldızı kaydederek yörüngesinin güneşin çevresinde olduğunu kanıtladı.
1562’de Leipzig Üniversitesi’nde hukuk okurken ayrıca astronomi ile ilgilendi. 1571’de Danimarka’ya dönerek astronomi gözlemlerini sürdürdü. 1572’de Koltuk (Cassiopeia) Takımyıldızı içinde Nova adını verdiği yıldızı gözlemledi. 1573’de bu yıldızla ilgili olarak De Nova Stella Anni 1572 (1572 yılının yeni yıldızı üstüne) adlı eseri yazdı. 1574’de Kral II. Friedrich’in çağrısı üzerine Kopenhag Üniversitesi’nde astronomi dersleri verdi. 1576’da kral çalışmalarını rahatça sürdürmesi için Hven Adası’nı ona bağışladı. Kralın desteğiyle burada Uraniborg Şatosu’nu yaptırdı.(1580) Daha sonra ek olarak bir basımevi (1884), bir kağıt üretim atölyesi (1892) ve Stjenneborg (Yıldızlar Sarayı) adı yeni gözlemevi yaptırdı. Hven Adası’nda iken 1577’de yer gün merkezli evren kuramını geliştirdi. 1588’de Friedrich’in ölümü üzerine yeni kral IV. Christian ödeneği kesince Kopenhag’a gitti (1597). Habsburg Hanedanı’ndan II. Rudolf’un çağrılısı olarak gittiği Prag’da (1599) kuramı üzerine düzenlemeler yaparak Ay’ın enlem ve boylam hareketlerindeki düzensizlikleri ve yörünge üzerindeki salınımlarını saptayıp sabit yıldızlara göre konumu belirledi. 777 sabit yıldızın konumunu kapsayan katalog hazırladı. Ölümü üzerine çalışma arkadaşı Kepler’in bıraktığı notlardan yararlanarak bu kataloğun içeriğini 1000 e yükseltti. Mars gezegenine ilişkin gözlemleri, Kepler’in gezegenlerin hareketiyle ilgili yasasının doğuşuna başlangıç oldu.
Önemli başarısı:
İlk doğru yıldız ölçümlerini yaptı 1576-1596. Eserleri: De Mundi Aetheri Recentioribus Phaenomenis (Yıldızlar Küresinde Gözlemlenen Yeni Olaylar 1588)
Kaynak: commons.wikimedia.org
Kaynak 2 – Tycho Brahe Çalışmaları
Danimarkalı astronom Tycho Brahe (1546-1601), yüksek presijyonlu, büyük aletlerle bir rasathane kurmuş olan ilk adamdır. Yaptığı sistematik kayıtlarının genişliği ve presijyonu ile ünlüdür, ve Kepler gezegenlerin ketlerine dair üç kanunu bu gözlemlerden çıkarmıştır.
On üç yaşında, amcası Tycho Brahe’yi Kopenhag Üniversitesinde tahsile yolladı. Orada bulunduğu sırada, bir güneş tutulması kendisini astronomi ile ilgilendirdi. altı yaşına geldiği vakit, amcası kendisini Leipzig Üniversitesine hukuk tahsiline yolladı, fakat kendisi oradaki vaktinin büyük bir kısmını astronomiye verdi. 17 yaşında Jüpiter ile Satürn arasında bir yaklaşma gözledi. Bunların yollarını kaydeden tabloların doğru olmadıklarına dikkat etti ve gereken düzeltmeleri yaptı.
Daha sonraki önemli keşfini 26 yaşında yaptı. Cassiopeia takımında yeni bir yıldız keşfetti ve sonra bunun aydan çok daha uzak olduğunu ispatladı. O zamanlar astronomlar Aristo’nun dediklerine inanıyorlardı ve aydan ötedeki şeylerin değişmez olduklarını kabul ediyorlardı. Bu olay, Aristo’nun söylediğinin yanlış olduğunun ilk delili idi. Astronomi ile ilgisi sebebiyle, ve karısı asil bir aileden olmadığından, aristokratlar arasında tanınmıyordu. Neyse ki Danimarka Kralı II. Frederik kendisini seviyordu, ona Huen adasını verdi, yapılacak rasathanenin parasını verdi ve maaş bağladı.
Orada 1577 kuyruklu yıldızını gözledi ve ölçülerini yaptığı vakit, ayın üç katı kadar uzakta idi. Bu da Aristonun, kuyruklu yıldızların dünyanın atmosferinden geldiklerine dair başka bir teorisini bozdu. Rasathanesindeki aletler çok presijyonlu idiler. Daha önceki gözlemlerin hepsi bir derecenin altıda birine kadar doğru idiler, fakat Brahe’nin aletleri 30 ve 60 defa daha sıhhatli idiler.
Teleskobu olmadığı halde, yıllar boyunca güneşi ve gezegenleri her gün gözledi ve bulduklarını itina ile kaydetti. II. Frederik’in ölümünden sonra, düşmanları aleyhinde çalıştılar ve kendisi Huen adasını terk etmek zorunda kaldı. İmparator Rudolf II ona bir pansiyon verdi, ve o da Prag yakınında, asistanı Kepler‘le birlikte bir rasathanede çalışabildi.
1601’de öldü, ve Huen rasathanesinde yapmış olduğu gözlemlerinin kayıtlarını Kepler‘e bıraktı. Kepler bunları kullanarak gezegen hareketlerinin kanunlarını çıkardı.
