Havai fişek nedir? Havai fişeği kim ya da kimler bulmuştur? Havai fişeklerin tarihçesi, özellikleri. Havai fişekler nasıl yapılır, hakkında bilgi.
Havai Fişek; Çeşitli maksatlarla kullanılan küçük boy roketlerdir. Yakılarak havaya fırlatılır, orada türlü ışık oyunlarıyla parıldayıp kıvılcımlar saçar.
Şenliklerde, bayram gecelerinde türlü renkte ışıklarla gecenin karanlığını yırtan havai fişekler, küçük büyük herkesin sevdiği bir eğlencedir. Ancak, bunların kulfanıldığı çok daha önemli yerler de vardır. Savaş uçakları hedeflerini aydınlatmak istedikleri zaman, bu maksat için özel olarak yapılmış havai fişek kullanırlar. Bunların bir kısmı geceleyin paraşütle hedef üzerine bırakılır, böylece hedefin aydınlanmasını sağlar. Havai fişekler gemiler arasında, yahut gemiyle kara arasında bir haberleşme aracı olarak da kullanılır. Tehlikede kalan gemiler yerlerini belli etmek için havai fişek atarlar. Bunların duman perdesi meydana getirmeye yarayanları da vardır.
Kaynak : pixabay.com
Havai Fişek Nasıl Yapılır
Havai fişeğe hareket gücünü veren, havada patlamasını sağlayan esas madde, baruttur. Hemen hemen havai fişeklerin her çeşidinde iki ayrı barut bulunur. Bunun birincisi fişeğin havaya çıkmasını, ikincisi de havada patlamasını sağlar. Barutun patlama gücü reçine, kâfur gibi maddelerle azaltılır. Ses çıkarmak için atılan fişeklerin barutu da, bir silindire sıkıştırılır.
Havada patlayan havai fişeklerin türlü renkler meydana getirmesi türlü maden tuzlarıyla sağlanır. Çünkü maden tuzları yanarken çeşitli renkler verir. Mesela sodyum koyu sarı; kalsiyum açık kırmızı; stronsiyum koyu kırmızı; baryum yeşil; bakır yeşil ve mavi renklerde yanar. Magnezyum ve alüminyum kuvvetli beyaz ışık verir. Kalomel, hekzaklorobenzen gibi klor bileşikleri renkleri kuvvetlendirmekte, parlaklık vermekte kullanılır. Havai fişeklere konan maddelerin özel bileşimi, bunların havada patlayınca çeşitli şekillerde görünmesini sağlar.
Tarihçiler barutun icadına yol açan şeyin havai fişek üzerindeki çalışmalar olduğunu sanıyorlar. Gerçek olan bir şey varsa o da havai fişeğin ateşli silahlardan daha önce icat edildiğidir. Havai fişekler İtalya’da 1540′ ta yapılmaya başlanmış, 1600 yıllarında İngiltere’de, Fransa’da geniş ölçüde kullanılmıştır.
Kaynak : pixabay.com
Havai Fişeğin Tarihçesi
Han hanedanlığı döneminde ( MÖ 206 – MS 220), insanlar yüksek yoğunluklu ses patlamaları üretmek için bambu saplarını ateşe atarlardı. Daha sonra, barutla doldurulmuş küçük kaplar, daha önce bambu yakılarak elde edilen sesleri taklit etmek için kullanıldı. Bambu saplarından ve baruttan yapılan bu patlayıcılar çeşitli şekillerde “baozhu” (爆竹) veya “baogan” (爆竿) olarak biliniyordu.
İlk havai fişekler Song hanedanı (960-1279) sırasında Çin‘de icat edildi . Bunlar farklı şenliklerde kullanıldı. Havai fişek yaratma sanatı ve bilimi bir meslek haline geldi. Çin’de, piroteknik uzmanlarına karmaşık havai fişek gösterileri montaj teknikleri konusundaki bilgileri nedeniyle saygı duyuldu. Song hanedanlığı sırasında, nüfusun çoğu pazar satıcılarından çeşitli havai fişek türleri satın alabilirdi.
Renkli havai fişekler, renkli duman oluşturmak için kullanılan kimyasalların önceki uygulamalarından geliştirilmiştir. Zhao Xuemin’in “Huoxilüe” (1753) adlı eserinde, alevleri ve dumanı boyamak için çeşitli tarifler anlatılmaktadır. Bunlara örneğin sarı için arsenik sülfür, yeşil için bakır asetat ve beyaz için cıva klorür dahildir. Çin’de yapılan piroteknikteki ilerlemeler Fransız yazar Antoine Caillot (1818) tarafından şu şekilde anlatılmıştır: “Çinlilerin ateşe verdikleri renklerin çeşitliliği, havai fişeklerinin en büyük gizemidir.“
Havai fişekler ilk olarak 14. yüzyılda Avrupa’da üretildi ve 17. yüzyılda popüler oldu. Modern havai fişekler 1830’larda Avrupa’da icat edildi .
