Uranyum Nedir? Uranyum Elementinin Özellikleri, Kullanımı, Sağlığa Zararları

1
Advertisement

Uranyum elementinin özellikleri, atom numarası, bileşikleri, periyodik cetveldeki yeri, kullanım alanları, Uranyum zararları hakkında bilgi.

Uranyum

uranyum

Periyodik çizelgenin başlangıçta çok ender bulunan bir element olduğu sanılırken sonraki araştırmalarda civa, antimon, gümüş yada kadmiyumdan daha çok bulunduğu anlaşılan bir elementidir.

Oldukça sert ve ağır bir metaldir. Havayla karışınca gümüşümsü parıltısı hızla kaybolur ve siyah bir oksit tabakası oluşur. Hemen hemen altın kadar ağır bir metaldir. Her ikisi de orta düzeyde radyoaktif olan U-235 ve U-238 uranyumun en önemli iki doğal izotopudur.

Uranyum, kimyasal açıdan çok kolay tepkimeye giren bir metaldir. Tüm metallerle tepkimeye girebildiği gibi, ince parçalara bölünmüş bir halde havayla tepkimeye girdiğinde hemen tutuşur. Uygulama alanında uranyumun en önemli özelliği, U-235 izotopunun atom çekirdeğinin belirli koşullar altında kolayca parçalanabilmesidir. 1 kg uranyumun parçalanmasıyla yaklaşık 3 milyon kg kömürün yanmasıyla ortaya çıkan enerji açığa çıkar.

  • Sembolü: U
  • Atom Numarası: 92
  • Atom Ağırlığı: 238.02891
  • Elemet serisi: Aktinit
  • Maddenin Hali: Katı
  • Görünümü: Metalik gri

Advertisement

PERİYODİK TABLO

Yerkabuğunun 25 km derinliğine kadar olan bölümünün 100 trilyon ton uranyum içerdiği saptanmıştır. 10 milyar ton uranyumun da erimiş halde denizlerde olduğu sanılmaktadır. Uranyum içeren yüzlerce mineral olduğu bilinmektedir. Bunların ancak 10 kadarı özellikle uranit ve pekblen ekonomik açıdan önem taşır.

Uranyumun Elde Edilmesi:

Uranyum derinlerdeki yataklardan geleneksel yeraltı madencilik teknikleri kullanılarak elde edilir. Hangi yöntem kullanılırsa kullanılsın, yeterince yoğunlaştırılmış arı bir ürün elde etmek için, sonrasında bir çok kimyasal işlem gerekir. Bu işlemin ana evresi filizin süzülmesi, yani uranyumun çözünmesidir. Söz konusu işlem uranyumun o sırada bulunduğu biçime bağlı olarak ve var olan artık maddelerin türüne göre, sulandırılmış sülfürik asit yada soda çözeltisiyle gerçekleştirilir. Birbirini izleyen bir dizi işlemin (süzme, iyon değiştirme, sıvı çıkartma, sodyum uranat biçiminde çözeltiden ayırıp çökeltme ve sıvı çıkartma yöntemleriyle son arındırma evresi için uranilnitrat olarak ikinci kez eritme gibi) ardından, bir oksit olarak uranyum elde edilir.

Uranyumun Kullanım Alanları:

Uranyumun en eski kullanım alanının cam ve seramik yapımı için boya üretimi olduğu sanılır. 1939’da Han ve Strassman adlı iki Alman bilim adamının çalışmalarıyla bir zincirleme tepkimenin gerçekleşme olasılığı ve bunun büyük bir nükleer patlamayla sonuçlanması, o dönemde tam anlamıyla açıklığa kavuştu. Bunun üzerine Amerikalı bilim adamları atom bombasının yapımı konusunda yıllar boyu Nazi Almanyasının önüne geçmeye çalıştı. Fermi 1942’de ilk denetimli nükleer tepkimeyi Amerika’da gerçekleştirdi. Temmuz 1945’de ilk deneysel patlama New Mexico çölünde yapıldı. Ağustos 1945’de Japonya’ya atılan iki atom bombası İkinci Dünya Savaşı’nın sona erme sürecini hızlandırdı. İkinci Dünya Savaşının sonrasını izleyen yıllarda, elektrik üretimi için uranyumun barışçı amaçlarla kullanımı yolunda girişimlerde bulunuldu. 1980’de Dünyanın her yanında 200’ü aşkın nükleer enerji santrali işlev görüyordu.

Uranyumun İnsan Sağlığına Zararları

Uranyum dünyada doğal olarak oluşan radyoaktif bir elementtir. Genellikle kayalarda, toprakta ve havada bulunur.

Uranyum volkanik patlamalarla serbest bırakılabilir. Kayalarda ve toprakta uranyum çürümesi sonucu radyoaktif bir gaz olan radon oluşturur.

Advertisement

Uranyumun temel kullanımları nükleer santraller için yakıt ve Uranyum-235 olarak nükleer silahlardır. Uranyum ayrıldığında veya zenginleştirildiğinde, tükenmiş uranyum oluşur. Tükenen uranyum insanları tıp, araştırma ve ulaşımda radyasyondan korumak için bir kalkan olarak kullanılır.

Uranyum nerede bulunur?

Hava – doğal olarak havada ve tozda oluşur
Yiyecekler – patates, yabani havuç ve tatlı patates gibi kök bitkilerinde doğal olarak bulunurlar.
Doğal işlemlerle biriken su

Uranyuma nasıl maruz kalınabilir?

Uranyum genellikle vücuda;

  • Yemek (yutma); Uranyum içeren yiyecekleri yemek veya suları içmek yoluyla,
  • Soluma (nefes alma); Uranyum içeren havayı veya tozu solumak yoluyla
  • Dokunmak (Ten teması); Uranyum içeren yiyecek veya toprağa dokunmak yoluyla girer.

Uranyuma maruz kalındığında ne olur?

Doğal ve tükenmiş uranyumun sağlığa etkileri radyasyona değil kimyasal etkilere bağlıdır.

Uranyumun maruz kalınması aşağıdakilere neden olabilir:

  • ***Böbrek hastalığı
  • ***Akciğer hasarı

Kimler Uranyuma maruz kalma riski altındadır?

Tüketiciler; Bazı yiyecekler ve sularda uranyum bulunur.
Uranyum tesisleri veya uranyum silahlarının kullanıldığı alanların yakınında yaşayanlar
Böbrek hastalığı olan insanlar.


1 Yorum

  1. Bir nükleer enerji santralinin yillik işlediği uranyum grami ne kadardır . bir yilda ne kadar kullanımla ne kadar elektrik üretebilir

Leave A Reply