Uşak Halıcılığı ve Uşak Halılarının Özellikleri, Uşak Halısı Hakkında Bilgi

0
Advertisement

Uşak halılarının tarihi nedir? Uşak halıcılığının özellikleri nelerdir? Uşak Halıları, çeşitleri ve özellikleri hakkında bilgi.

Uşak halısı

Kaynak: kulturportali.gov.tr

Uşak Halıcılığı

Uşak halıcılığı Orta Asya’dan göçüp gelen Yörükler’le başlar. Murat Dağı ve Ahır Dağı yaylaları ile Manisa ve Aydın arasında bulunan Uşak’ın o devirlerde büyük bir önemi vardı. Kaçar, Karakeçili, Kınıklı gibi Türkmen boylarından gelen aşiretler sayesinde halıcılık bu bölgeye yerleşmiştir. XVI. yüzyılda İzmir’de bulunan İngilizler yavaş yavaş Uşak’a gelerek halı almaya başlamışlardı. Bu alışverişin ilerlemesi halıcılığa Uşak’ta ilk defa iktisadi bir değer kazandırdı, camiler, saraylar için İstanbul’dan da Uşak’a siparişler gelmeye başladı.

Bu devrede yapılan halılarda en çok kullanılan renk koyu mavi ile koyu kırmızıdır; beyaz, sarı daha az kullanılmıştır. Yabancı kaynaklar XVIII. yüzyılda zengin Hollanda ve İngiliz ailelerinin İzmir halısı aldıklarını yazar. Uşak halılarının çıkış yeri İzmir olduğundan bunlar yabancı memleketlerde “İzmir halısı” diye anılır. İtalya kiliselerinde, Almanya, Avusturya, İspanya ve Portekiz’de de bu halılardan çok vardır.

Uşak halıcılığının bu ilk örneklerinden bugün Uşak’ta hiç kalmamış gibidir. Yangınlar, hele Kurtuluş Savaşı sırasında Yunanlılar’ın şehri yakması, kalanları da alıp götürmesi bütün eski halı örneklerini yok etmiştir. Halbuki XVI., XVII. yüzyıllarda Uşak halısının Avrupa’da büyük bir ünü vardı. 1570’de İngiltere Kraliçesi Elizabeth’in emriyle yapılan bir halıda VII. Henry ve ailesinin dikkate değer tasviri vardır. Bugün Venedik Akademisi’nde bulunan XVI. yüzyılın ortalarına doğru dokunmuş bir halı da Uşak’ta yapılmıştır.

Uşak Halılarının Özellikleri

Türk halıcılığının tipik örneği olan Uşak halılarının başlıca özellikleri şunlardır:

  • 1— Uşak halılarında eskiden beri yün kullanılır.
  • 2— Düğümleri sağlamdır. Halıseverlerin “Türk düğümü” ve ya “Gördes düğümü” dedikleri bu düğümler halının sağlamlığını gerekli kılar. «Isfahansine» ve ya «İran düğümü» denilen düğüm o kadar sağlam değildir. Kuvvetle çekilecek olsa düğüm (ilme) çıkıverir. Kuvvetli bir süpürme veya elektrik süpürgesi ilmiği sökebilir. Uşak düğümü kopsa bile çıkmaz. Isparta halıları da Isfahan ilmiği ile yapılır, çünkü bu daha kolaydır.
  • 3— Eski Uşak halılarının kalın tüylü olması bu halıların belirli bir özelliğidir. Çok rutubetli olan İngiltere ve Hollanda’da halkın bu halıları çekmesinin bir sebebi de budur.
  • 4— Uşak halıları renkleri koyu ve derindir. Boyaları solmaz. Kullanılan nakışlar da halının özelliğini meydana getirir.

Advertisement

Yorum yapılmamış

Reply To Anonim Cancel Reply