Üzüm Meyvesi Hakkında Bilgiler, Üzümün Ana Yurdu Neresidir?

Üzüm nedir? Üzüm meyvesi hakkında bilgi. Üzümün anayurdu neresidir? Türkiye’de hangi bölge de hangi üzüm hangi amaçla yetiştirilir?

Üzüm Hakkında Bilgi

Üzüm, Asmanın meyvesidir. Kütüklerde ve asmalarda yetiştirilir. Hem kurusu, hem de tazesi yenir. Suyundan sirke, pekmez, şıra ve şarap yapılır. Ayrıca ispirto yapımında kullanılır. Şaraptan başka birçok içkiler de üzümden yapılır.

Üzümün Anayurdu

Üzümün anayurdunun neresi olduğu kesin olarak bilinmemekle beraber yapılan araştırmalara göre Avrupa asması ana vatanının Türkiye olduğu sanılmaktadır. Tarihi bir gerçeğe dayanmamakla birlikte ilk insanların asmayı önce Anadolu’nun Kuzeydoğusunda bulduklarını anlatan rivayetler vardır. İsrailoğulları’nın bir efsanesine göre Nuh Peygamber bir gün keçilerini otlatırken bir tekenin o civardaki yaban asmasının üzümlerini yediğini bunun üzerine sarhoş olduğunu görmüş ve bu bitkiyi yetiştirmeye başlamıştır. Başka bir efsaneye göre de Nuh Peygamber meyvasının suyunu içenlerin fikirlerine kuvvet vermesi için diktiği fideyi aslan kanıyla sulamıştır. Hz. Nuh’un suyun vahşi tabiatını suladığı söylenir.

Anadolu’da ilk medeniyetin başladığı M.Ö. 40. yüzyıl aynı zamanda bağcılık için de başlangıç olarak kabul edilir. Çünkü Hititler bağcılık yapıyorlar hatta üzümden şarap elde etmesini de biliyorlardı.

Öte yanda Romalılar’la Bizanslılarda da bağcılık çok ilerlemişti. Osmanlılar devrinde daha çok şarap imaline ayrılmış olan üzüm çeşitleri, içkinin yasak olması sonucu meyva olarak yenmiş ya da şıra ve pekmez yapımında kullanılmıştı.

Türkiye’de Üzüm

Yurdumuzun her bölgesinde aynı miktar ve aynı özellikte üzüm yetişmez. Türkiye’de elde edilen üzümler başlıca şu maksatlar için yetiştirilir:

1 – Sofralık üzümler
2 – Şıralık (pekmezlik) üzümler
3 – Şaraplık üzümler
4 – Kurutmalık üzümler, Üzüm, özellikle kurutulmuşu, ihracatımız arasında önemli bir yer tutar.

Karadeniz Bölgesinde üzüm daha çok Safranbolu ve Tosya’da yetişir. Asmalar genel olarak ağaçlara sardırılmıştır. Bu kesimde çavuş, hafızali, kışüzümü gibi çeşitler daha çok yetiştirilir.

Trakya – Marmara Bölgesi’nde yetiştirilen üzümler sofralık ve şaraplıktır. Çavuş, değirmendere karası, müşküle, razakı çeşitleri başta gelir. Elde edilen üzümlerin büyük bir kısmı şarap yapımında kullanılır.

Ege Bölgesi yurdumuzun en çok ve en iyi üzümlerini yetiştiren bölgesidir. Yerli sofralık cinslerin başında aydınkarası, çekirdeksiz, razakı, tavşanyüreği cinsleri gelir. Yabancı sofra üzümlerinin başında hamburg misketi vardır. Çekirdeksiz, aşikara, razakı, delikara gibi çeşitler de kurutmalık olarak kullanılır. Bölgenin şaraplık üzümleri arasında beylerce, çekirdeksiz, bornova misketi, çal karası gibi cinsler bulunur.

İç Anadolu Bölgesi’nde sofralık, kurutmalık, şaraplık ve pekmezlik üzüm çeşitleri yetiştirilirse de sofralık üzümlerin kabukları daha kalındır. Bu bölgenin üzümleri fazlaca tatlı olur. Yetiştirilen sofralık çeşitlerin arasında aküzüm, amasya, avukçu, balbal, razakı, tokat, vs. başta gelir. Kurutmalık üzümlerden de dirmit başta olmak üzere, razakı, sergi önemli bir yer tutar. Şaraplık çeşitleri arasında da çatalkara, hasandede, kalecik vs. sayılabilir.

Güney Anadolu Bölgesi üzümleri Türkiye piyasasının turfanda üzümlerini sağlar. Adana-karası, çekirdeksiz, razakı, dökülgen, misket bunların başlıcalarıdır.

Güneydoğu Anadolu Bölgesi’nde üzümcülük çok ileridir. Hele Gaziantep Bölgesi’nde bağlık alanlar çoktur. Yetiştirilen üzümler arasında ağın, besni, çavuş, dımışkı, horozkarası, kişmiş, marzıvat, bamba vs. önemli bir yer tutar. Gaziantep dökülgen üzümü kurutulduktan sonra pekmez yapılan bir çeşit olması sebebiyle bunun kurusuna «helvacı» denir.

Doğu Anadolu Bölgesi’nde iklimin bağcılığa elverişli olmamasına rağmen Erzincan, Ardahan ve Iğdır’da iyi cins üzüm elde edilir.