İstanbul’un Fethi Nedenleri, Yapılan Hazırlıklar Sonuçları Önemi Haritaları

4
Advertisement

İstanbul’un Fethi’nin nedenleri nelerdir? Fetih için yapılan hazırlıklar, önemi, Türk ve Dünya tarihi açısından sonuçları ve İstanbul’un Fethi haritaları.

İstanbul’un Fethi

İstanbul'un Fethi

Fethe Giden Yol

Roma İmparatorluğu Kavimler Göçü sonucunda Doğu ve Batı Roma olmak üzere ikiye ayrılmıştır. Bu durum aynı zamanda Hristiyanlığın da Katolik ve Ortodoks olmak üzere iki mezhebe ayrılması demektir. Doğu Roma’nın başkenti olan İstanbul Ortodoks Mezhebi’nin de dînî merkezi olmuştur. İstanbul coğrafi konumu itibariyle göç ve ticaret yollan üzerinde bulunduğu için tarih boyunca bir çok devlet bu şehre hakim olmak istemiştir. İstanbul’un din ve ticaret merkezi olması, farklı kültürlerin bir arada yaşamasına ortam oluşturmuştur. Ortodoks Rumların çoğunlukta olduğu şehirde Yahudiler, Türkler, Araplar sur içi bölgesinde yaşarken, Galata bölgesinde daha çok ticaretle uğraşan Venedik ve Cenevizlilerden oluşan Katolik Hristiyanlar yaşıyordu.

İstanbul'un Fethi Harita

Coğrafi konumu itibariyle Asya ve Avrupa kıtalarının kesişme noktasında bulunan İstanbul, Emeviler ve Abbasiler döneminde Araplar tarafından kuşatılmış, ancak alınamamıştır. Türkler ise ilk defa Avarlar ve devamında Bulgarlar tarafından İstanbul’u kuşatmışlardır. Osmanlı Devleti’nde; Yıldırım Bayezid, Çelebi Mehmed ve II. Murad dönemlerinde İstanbul kuşatılmış ancak fethedilememiştir.

Fetih öncesinde Bizans İmparatorluğu, Anadolu ve Rumeli’deki topraklarını Osmanlı Devleti’ne bırakmak zorunda kalmıştı. Sınırları gittikçe daralan ve surlarla çevrili alana sıkışan Bizans imparatorluğu Hristiyanlığın Ortodoks Mezhebi’nin merkezi olduğu için Hıristiyanlar açısından sembolik bir önem taşıyordu. Bizans’ın, İstanbul dışında Mora Yarımadasındaki Rumlar üzerinde de hakimiyeti vardı.

Advertisement

Bizans yüzölçümü ve nüfus potansiyeli bakımından önemsiz olmasına rağmen stratejik, ekonomik ve askeri önemi dolayısıyla Osmanlı Devleti açısından sürekli tehdit oluşturuyordu. Bunun için II. Mehmet Osmanlı Devleti’nin Balkanlarda ilerlemesinin önündeki en büyük engel olarak gördüğü Bizans’ı ortadan kaldırmak istiyordu.

İstanbul'un Fethi

İstanbul’un Fethi’nin Nedenleri

  • İstanbul’un Asya ile Avrupa’nın kesiştiği bir noktada olması,
  • İstanbul’un dünyanın en önemli su yollarından biri olan Boğazlara hakim bir konumda olması,
  • Bizans’ın Osmanlı topraklarının içinde kalması ve Osmanlı Devleti’nin toprak bütünlüğünü bozması,
  • Bizans’ın şehzadeleri isyana teşvik ederek Osmanlı Devleti’nin içişlerine karışması,
  • Bizans’ın Anadolu ve Rumeli arasındaki geçişe engel olması,
  • Bizans’ın Avrupa’yı Osmanlı Devleti’ne karşı Haçlı seferleri düzenlemeye teşvik etmesi, Osmanlı Devleti’nin ticaret ve su yollan üzerinde egemenlik kurmak istemesi,
  • Bizans’ın Anadolu Beyliklerini Osmanlı Devleti’ne karşı kışkırtması,
  • İstanbul’un eski bir kültür, ticaret ve din merkezi olması,
  • Hz. Muhammed’in İstanbul’u fethedecek komutanı ve orduyu övmesi

İstanbul'un Fethi

İstanbul’un Fethi İçin Yapılan Hazırlıklar

  • İstanbul kuşatması sırasında Karadeniz üzerinden gelebilecek yardımları engellemek amacıyla Boğaz’ın Anadolu yakasında Yıldırım Bayezid’in yaptırdığı Anadolu Hisarı’nın karşısına Rumeli Hisarı yaptırıldı.
  • İstanbul yakınlarındaki Silivri ve Vize kaleleri fethedildi.
  • Marmara’dan gelecek yardımları engellemek ve İstanbul’un kuşatmasında kullanılmak üzere 400 gemiden oluşan donanma oluşturuldu.
  • İstanbul surlarını yıkabilecek nitelikte Edirne’de şâhî adı verilen büyük toplar döktürüldü. Surların önlerinde hareket edebilecek şekilde surların boyunda tekerlekli tahta kuleler yapıldı. Anadolu’dan bir saldırı olmaması için Karamanoğullarıyla antlaşma yapıldı.
  • Balkanlardan gelecek tehlikeleri engellemek için Macaristan, Eflak, Sırbistan ve Venedik’le antlaşmalar yapıldı.

İstanbul’un Fethine Karşı Bizans’ın Hazırlıkları

  • Şehri kuşatan surların tamir ve onarımı yapıldı.
  • Şehire bol miktarda yiyecek ve su depolandı.
  • Avrupa’dan yardım istendi.
  • Avrupa’dan yardım alabilmek için Katolik ve Ortodoks mezheplerinin birleştirimesine çalışıldı.
  • Grajuva Rum ateşi adı verilen ve suda bile yanan ateş depolandı.
  • Haliç’in ağzı zincirlerle kapatıldı.

İstanbul'un Fethi Harita

İstanbul’un Kuşatılması ve Fethi

II. Mehmet askeri, ekonomik, siyasi hazırlıklarını tamamladıktan sonra 6 Nisan 1453’te İstanbul’u kuşattı. Bu zamana kadar yapılan kuşatmalardan farklı olarak İstanbul ile ilk defa hem karadan hem denizden kuşatılmış oldu. Ancak Bizans’ın yardımına gelen, Ceneviz gemileri Osmanlı donanmasının arasından geçerek Bizans’a yardım götürmeyi başardı.

İstanbul'un Fethi Harita

Advertisement

Surların en zayıf olduğu Haliç’e zincirden dolayı donanmasını sokamayan II. Mehmet tarihte bir ilki gerçekleştirerek küçük gemilerden oluşan Osmanlı donanmasını 22 Nisan gecesi kızaklar üzerinde kaydırarak karadan Haliç’e indirmeyi başardı. Bu durum, Haliç’ten saldırı beklemeyen Bizanslıların moralini bozduğu gibi birliklerinin bir kısmını da buraya göndermek zorunda kalmışlardır. Şehrin her tarafında saldırıya uğrayan Bizans’ın savunma gücü kısa sürede zayıfladı. Surlarda yer alan kapılardan neredeyse aynı anda giren Osmanlı orduları son bir hücumla 29 Mayıs 1453’te İstanbul’un fethini gerçekleştirdi.

İstanbul'un Fethi Harita

İSTANBUL’UN FETHİ’NİN SONUÇLARI

Türk Tarihi Açısından Sonuçları

  • Osmanlı Devleti’nin Anadolu ve Rumeli toprakları arasındaki devlet ortadan kalkmış ve Osmanlı Devleti’nin toprak bütünlüğü sağlanmıştır.
  • İstanbul Osmanlı Devleti’nin yeni başkenti, İslam dünyasının yönetim, bilim, kültür ve ticaret merkezi olmuştur. Karadeniz İle Akdeniz arasındaki Boğaz ticaret yolu denetim altına alınmıştır.
  • Osmanlı Devleti’nin İslam dünyası üzerindeki itibarı artmıştır.
  • Ortodoks Patrikhanesi Osmanlı Devleti’nin himayesine alınmış böylece Hristiyan dünyasının birlik sağlaması engellenmiştir.
  • Fetihten sonra II. Mehmet’e “Fatih” ünvanı verilmiştir.
  • Osmanlı Devleti’nin Yükselme Dönemi başlamıştır.

İstanbul'un Fethi Harita

Dünya Tarihi Açısından Sonuçları

  • Orta Çağ boyunca varlığını devam ettiren Bizans İmparatorluğu sona ermiştir.
  • İstanbul’un fethinden sonra İtalya’ya giden bazı Rum bilim adamları İtalya’da Rönesans hareketlerinin başlamasında etkili olmuştur.
  • İstanbul’un fethinde kullanılan silah teknolojisinin Avrupa’da öğrenilmesi sonucunda feodolite (derebeylik) rejimleri kesin olarak sona ermiştir.
  • Orta Çağ sona ermiş, Yeni Çağ başlamıştır.
  • İstanbul üzerinden Avrupa’ya giden ticari malların en önemli merkezi Osmanlı Devleti’nin eline geçtiği için Avrupalılar ekonomik anlamda Osmanlı’ya bağımlı hale gelmiştir.
  • Ticaret yollarının kontrolünün Osmanlı Devleti’nin eline geçmesi Avrupalıları yeni ticaret yolları aramaya yöneltmiş ve bu durum Coğrafi Keşiflerin başlamasına neden olmuştur.


4 yorum

Leave A Reply