Pietro Perugino Kimdir? Büyük İtalyan Ressamın Hayatı, Öğrencileri ve Eserleri

0
Advertisement

Pietro Perugino kimdir? Ünlü İtalyan ressam Raffaello’nun öğretmeni de olan erken rönesans dönemi ressamlarından Pietro Perugino hayatı ve eserleri.

Pietro PeruginoPietro Perugino, tam adı pietro di cristoforo vannucci (d. y. 1450, Cittâ della Pieve, Perugia yakınları, Romagna – ö. Şubat/Mart 1523, Fontignano, Perugia yakınları), Umbria okulundan erken Rönesans dönemi ressamı. Raffaello’nun öğretmenidir.

Resme nasıl başladığı belli değilse de, Perugia’da Fiorenzo di Lorenzo’nun (y. 1440-1525), Arezzo’da (Luca Signorelli ile birlikte) Umbrialı Piero della Francesca’nın (y. 1420-92) öğrencisi olduğu bilinmektedir. Çizimlerindeki sertlik bir ölçüde Signorelli’den etkilendiğini gösterir. Floransa’da Leonardo da Vinci’nin yardımcılığını yaptığı (1472), ressam ve heykelci Andrea del Verrocchio’nun atölyesinde çalıştığı sanılmaktadır.

Perugino’nun bilinen ilk yapıtı Perugio yakınlarındaki Cerqueto’da bulunan “Aziz Sebastiano”dur (1478). Onun 1478-79’da Roma’da Papa IV. Sixtus için çalışmış olması, bu tarihlerde artık usta bir ressam olduğunun kanıtıdır. 1481-82’de Vatikan’da Sistina Şapeli’nin arka duvarına yaptığı fresk dizisinin yerine 1535-36’da Michelan-gelo ünlü “Son Yargı” freskini yapmıştır. Sistina Şapeli’nde bugün Perugino’ya ait tek fresk “isa’nın Kilisenin Anahtarlarını Aziz Petrus’a Vermesi”dir. Bu fresk, aynı dizide yer alan Botticelli fresklerinde görülen kalabalık kompozisyonların ve bu karışıklık içinde ana temanın seçilememesinin tersine, rahat bir kompozisyon anlayışı ve ana temanın açık seçik ortaya çıkması ile dikkati çeker. Perugino Sistina Şapeli fresklerini tamamladıktan sonra Floransa’ya geri döndü ve Signoria Sarayı’nda çalıştı. 1490-1500 arası Perugino’nun en verimli dönemi oldu. “Aziz Bernardino’nun Hayali” (y. 1491-94, Eski Pinakotek, Münih), “Madonna ve Azizler” (1493, Uffizi Galerisi, Floransa), “Çarmıha Geriliş” (1493-96, Sta. Maria Maddalena dei Pazzi Manastırı, Floransa) ve “Pietâ” (y. 1494-95, Uffizi Galerisi, Floransa) gibi en önemli yapıtları bu döneminin ürünleridir. Gene bu döneme ait en yetkin portre çalışması “Francesco delle Opera” (1494, Uffizi Galerisi, Floransa), Perugino’nun 15. yüzyıl Flaman portre ressamlarından, özellikle de Hans Mem-ling’den etkilendiğini gösterir. Perugino 1500’lerde Perugia Bankerler Lonçası’ndan aldığı bir sipariş üzerine Cambio İlahiyat Okulu’ndaki kabul salonunun fresklerini tamamladı. Öğrencisi olan Raf-faello da bu fresklerin yapılmasında ona yardım etti.

1500’den sonra Perugino’nun sanatında bir gerileme başladı. Eski konularını rasgele bir tavırla yinelemesi ve siparişleri geciktirmesi Floransa’da hoş karşılanmamaya başlamıştı. Perugino bu çevreden uzaklaşabilmek için 1505 dolaylarında Umbria’ya gitti. 1508’de Roma’ya dönüp kısa bir süre Vatikan’daki Incendino Odası tavanında çalıştı; ama duvarlann resimlerini yapma işi Raffaello‘ya verildi. Perugino’nun aldığı son önemli sipariş, Rafaello’nun yapmaya başladığı Perugia’daki S. Severo Kilisesi fresklerinin tamamlanmasıydı (1521).

ÖBÜR ÖNEMLİ YAPITLARI. “Çarmıha Geriliş” (y. 1485, Ulusal Galeri, Washington, D. C.), “Tahtta Oturan Meryem Azizlerle Birlikte” (y. 1495-96, Ulusal Resim Galerisi, Bologna), “İsa’nın Göğe Çıkışı” (1496-98, Güzel Sanatlar Belediye Müzesi, Lyon), “Ölümden Sonra Diriliş” (y. 1501, Vatikan Müzeleri), “Meryem’in Göğe Çıkışı” (1506, Uffizi Galerisi, Floransa), “Müneccim Kralların Tapınması” (1521, Sta. Maria delle Lacrime Kilisesi, Trevi), “İsa’nın Doğumu” (1522, Ulusal Galeri, Londra).

Advertisement

Kaynak – 2

Ünlü İtalyan ressamıdır. Rönesans çağı sanatında büyük yeri vardır. Nasıl yetiştiği pek bilinmiyorsa da, erken bir şöhrete ulaştığı anlaşılıyor. Bu arada Sistina Kilisesi’ nin duvar resimlerini yapmıştı. Sanat tarihinde çok önemli yeri olan ünlü «San Petros’a Anahtarların Verilişi» adındaki büyük freski de, 1481’de yaptı. Perugino, bu eserinde peyzaj, portre, kompozisyon bakımlarından da ustalığını gösterdi. Bu büyük eser ona öyle bir ün sağladı ki, bütün İtalya, bir anda, Perugino’nun elinden çıkma eserlere sahip olmak hevesine kapıldı. Kırk yıl ressam şehirden şehire, kasabadan kasabaya dolaştı. Sonra daha çok iş çıkarabilmek için, bir okul açtı. İlkin Floransa’da açtığı okuluna sonradan Peruggia’da da bir şube ekledi.

Buralarda «i garzoni» (çocuklar) dediği çıraklarını kısa zamanda takım takım yetiştiriyor, sonra onlarla birlikte şehirleri dolaşmaya çıkıyordu. Birkaç freske aynı zamanda başladıktan sonra bunları «çocuklar»ına (çıraklarına) bırakıyordu. Böylece, kısa zamanda, birbirine kilometrelerce uzak yerlerde beş on Perugino şaheseri aynı zamanda çalışılarak bitiriliyoru. Yetiştirdiği «çocuklar»dan ikisi resim tarihinde ad bırakmıştır. Bunlardan büyüğü Pinturicchio, küçüğü ünlü Rönesans ressamı Raffaello’dur. Öğrencileri, kendisini o kadar iyi taklit edebiliyorlardı ki, mesela şimdi Louvre Müzesi’nde bulunan «Apollon’la Marsias» adlı tablonun Rafaello’ya mı, Perugino’ya mı ait olduğu kestirilemiyor.

Perugino hayatının sonlarına doğru, artık büyük resimlerinin kişilerini başkalarına yaptırıyor, kendisi resmin manzara kısmıyla, ya da son tuşları vurmakla yetiniyordu. Büyük bir veba salgınında öldü.


Leave A Reply