Aşık edebiyatında Varsağı nedir? Varsağı özellikleri nelerdir? Varsağı örnekleri, hakkında bilgi.
VARSAĞI :
Varsağı, koşmaya benzeyen, fakat türkü cinsinden olan bir nazım türüdür. Bunun da semai, türkü gibi özel bir bestesi vardır. Daha çok güney bölgemizde ve Torosların kuzey eteklerine yerleşmiş bulunan Varsak Türkmenleri arasında yaşayan halk şairlerimizin meydana getirdikleri şiirler bu türün içine girer.
Varsağı da sekizlik ölçüyle yazılmaktadır. Kafiyeleniş şekli koşma ve semailer gibidir. Yalnız behey, bire gibi ünlemler mısralara karışır ve mısraların anlatımı erkekçe bir eda taşır. Örneklerimizi Karacaoğlan’dan alıyoruz :
I
Yürü bire Bulgar dağı
Hemen dağlar sende m’olur
Yaylalı sümbüllü yurdlar
Büyük evler sende m’olur
Yükseğinde döner kuşlar
Engininde kervan işler
Kürk giydirir at bağışlar
Yiğit beyler sende m’olur
Yaylası ufak tepeler
Yağar yağmur kar sepeler
Kulakta altın küpeler
Hemen dilber sende m’olur
Karacoğlan düz ovalar
Şahinin keklik kovalar
İnil inil taş yuvalar
Büyük seller sende m’olur
II
Yürü behey Bulgar dağı
Senden başka dağ olma mı
Sen yaylanın güzelisin
Yanakların ağ olma mı
III
Bire ağalar bire beyler
Ömleden bir dem sürelim
Gözümüze kara toprak
Girmeden bir dem sürelim
Bir numaralı varsağı tam olarak alınmıştır. İki ve üç numaralı dörtlükler de Karacaoğlan’ın başka varsağılarının birinci dörtlükleridir. (4 + 4 = 8) lik ölçüyle söylenmişlerdir.
