Avrupa’dan Hindistan’a giden deniz yolunu ilk bulan kişi olan Vasco da Gama’nın keşifleri, maceraları, serüvenleri ve yolculukları hakkında bilgiler.
VASCO DA GAMA’NIN SERÜVENLERİ
Eski zamanlarda dünyanın merak uyandıran köşelerinden biri de Hindistan’dı. Avrupa ile Hindistan arasında kara yolundan kervanlar gidip geliyor, mal alınıp satılıyordu. Yalnız, kara yolculuğu çok zor oluyordu. Onun için, Hindistan’a denizden gitmeyi düşündüler. Bu işi ilk gerçekleştiren de, Portekizli denizci Vasco (Vasko) Da Gama oldu.
Vasco Da Gama, 1450’de, Portekiz’in küçük bir denizci kasabası olan Sines’te doğdu. Daha çok küçük yaşta denizciliğe merak sarmış, kendisini ona göre yetiştirmeye çalışmıştı. 1487’de devrin kralı ona Hindistan’a denizden yol aramak görevini verdi. Kralın beklenmedik ölümü Gama’nın yola çıkmasını biraz geciktirdi. Ölen kralın yerine tahta geçen Kral Manoel, Gama’nın emrine dört gemiyle 160 denizci verdi. Ayrıca, gideceği yerde karşılaşacağı önemli kişilere de birer mektup yazıp Gama’ya verdi.
KORKUNÇ FIRTINALAR
Küçük donanma 8 temmuz 1496’da yola çıktı. Arap kılavuzlar yol gösteriyorlardı. Şiddetli fırtınalar, akla, hayale gelmedik bir sürü güçlükler içinde geçen uzun bir yolculuktan sonra, kasım ayının sonuna doğru, Ümit Burnu’na geldiler. Şiddetli bir fırtına vardı. Gemiler bir süre Ümit Burnu’nda kalmak zorundaydı. Bu arada Gama’nın emrindeki denizciler ayaklandılar. Vakit kaybetmeden Portekiz’e dönmek istiyorlardı. Gama ayaklanmayı kolayca bastırdı, üç gün sonra Hindistan’a doğru yeniden yola çıktı. 1498 mayısının sonuna doğru Hindistan’ın batı kıyılarına vardı.
VASCO DA GAMA HİNDİSTAN’DAN KAÇIYOR
Hindistanlılar Vasco Da Gama’yı hiç de iyi karşılamadılar. Hükümdarın Avrupalı denizciler şerefine verdiği ziyafet pek soğuk geçti. Hintli tüccarlar, Avrupalılar’ın başarısını kıskanmışlardı. O güne kadar kendileri daha çok kara yolundan ticaret yaptıkları için, bundan sonra deniz yolundan ticaret yaparak kendileriyle rekabete girişecek Avrupalı tüccarları tehlikeli görüyorlardı. Tüccarlar, adamlarını toplayıp, Gama’nın aleyhine kışkırtmaya çalıştılar.
Gama ile adamları limana kendilerini dar atıp hemen dönüş yolculuğuna çıktılar. Gama’nın gemileri 1499 eylülünde Lizbon’a vardı. Portekizliler Gama’yı büyük bir gösteriyle karşıladılar. Kral ona asalet unvanı verdi. Hindistan’la yapılacak ticaretten de elde edilecek kara Gama’yı ortak yaptı.
Portekiz hükümeti Vasco Da Gama’ nın başarısından sonra, arasını soğutmadan, hemen yeniden işe girişti. Pedro Alvarez Cabral (kavral) yönetiminde. 13 gemilik bir filoyu Hindistan’a gönderdi. Böylece, Avrupalı tüccarlar Hindistan’da yerleşecek, Avrupa ile Hindistan arasındaki ticaret sağlam bir esasa bağlanacaktı. Gelgelelim, Hindistan’a giden ikinci filo da iyi karşılanmadı. Yerliler gemicilerin çoğunu öldürdüler.
VASCO DA GAMA HİNTLİLER’DEN ÖÇ ALIYOR!
Portekiz hükümeti, ölen gemicilerin öcünü almak için, Vasco Da Gama’ya yeniden Hindistan’a gitmek görevini verdi. Gama 20 gemiyle 1502’de yola çıktı. Donanma Afrika’nın doğu kıyılarında Mozambik, Sofala sömürgelerini kurdu. Gama yolda rastladığı gemilerden ganimet topladı, içindeki yolcuları, tayfayı esir aldı, gemileri de yaktırdı.
Hindistan’a vardığı zaman da yurttaşlarının öcünü pek zalimce aldı. Lizbon’a döndüğünde, ilk seferinde olduğu gibi, gene törenle karşılandı, yeni yeni unvanlar kazandı.
KANLI ÇARPIŞMALAR
Buna rağmen nedense pek çabuk unutuldu. Tam yirmi yıl hiç kimse onu hatırlamadı, yeni iş vermedi. Bu arada, Portekizli gemiciler Vasco Da Gama’nın çizdiği rota üzerinden, Hindistan’a gidip gelmeye başlamışlardı. Yerlilerle Portekizliler arasında sık sık kanlı çarpışmalar oluyordu. En sonunda, Vasco Da Gama’ya yeniden Hindistan’a gitme görevi verildi.
Gama 1523’te yeniden denize açıldı. Hindistan’da Gama’yı zafer yerine ölüm bekliyordu. Koçin’de, hiç beklenmedik bir sırada öldü. Büyük denizcinin cenazesi Portekiz’e getirildi, törenle gömüldü.
Vasco Da Gama’nın Hindistan’a denizden yol bulması keşifler tarihinde Amerika’nın keşfi kadar önemli bir yer tutar. Yalnız, bu arada, Gama’nın gittiği yerlerdeki insanlara karşı kötü davranması da Asya’da, Afrika’da yerlilerin Batılılar’a karşı düşmanca duygular beslemelerine yol açmıştır.
