Veli Mahmud Paşa Kimdir? Osmanlı Sadrazamının Hayatı ve Dönemi

0
Advertisement

Veli Mahmud Paşa kimdir ve ne yapmıştır? Osmanlı Sadrazamı Veli Mahmud Paşa hayatı, dönemi, Osmanlı sadrazamları hakkında bilgi.

Veli Mahmud Paşa

Veli Mahmud Paşa

Veli Mahmud Paşa; Osmanlı sadrazamıdır (?-İstanbul 1474).

Veli Mahmut Paşa, Fatih Sultan Mehmet saltana tında 1453-1466 ve 1472-1474 yılları arasında sadrazamlık yapmıştır. Doğum tarihi bilinmemektedir Osmanlı tarihinde sadrazamlığa getirilmiş ilk devşirmedir. İlk sadrazamlığı Rum Mehmet Paşanın Veli Mahmut Paşayı Fatih Sultan-Mehmet’e kötülemesi yüzünden sonlanmıştır.

İstanbul’un fethinde de vazife alan Mahmut Paşa, 1455’te İshak Paşanın yerine sadrazamlığa getirildi. 1459’da Sırbistan Seferine çıkan Mahmut Paşa, Resav, Kuruca, Ostcoviça ve Durnik kalelerini zapt etti. Daha sonra Fatih’le birlikte İkinci Mora Seferine çıkarak, Mistora’nın fethini gerçekleştirdi. 1460’ta yine Fatih’in maiyetinde Amasra, Sinop ve Trabzon seferlerine katılarak büyük başarılar gösterdi. 1462’de Eflak Seferinde, Midilli Fethinde ve Bosna Kralının teslim olmasında önemli hizmetlerde bulundu. 1466’da kaptan-4 derya vazifesiyle Gelibolu sancağına tayin edildi. 1470’te üç yüz gemi ile Eğriboz Adasının fethinde bulundu. 1472’de tekrar vezir-i azamlık makamına getirilen Mahmut Paşa, Fatih’in, Rumeli ve Anadolu seferlerine katılmış ve zaferlerin kazanılmasında hizmeti geçmiş bir komutandır.

Kaptan-ı deryalık da yapan Mahmut Paşa, Osmanlı Devletinde on beş yıl sadrazamlık yapmıştır. Birçok hayır ve hasenat müesseseleri, İstanbul’da kendi adıyla anılan büyük bir cami, medrese, hamam yaptırdı. Cami etrafındaki çarşı ye mahalleye bugün de Mahmut Paşa denilmektedir. Sofya’da da büyük bir cami yaptırdı. Fatih’in Otlukbe-li Zaferinden sonra İstanbul’a dönmesiyle vezirlikten alınan Mahmut Paşa, Filibe civarında imar ettirdiği Hasköy’e yerleşti. 1474’te vefat etti.

Advertisement

KAYNAK 2

Doğum yeri bilinmediği gibi, kökeni de belli değildir. Sarayda eğitim gördü, Fatih Sultan Mehmet‘in yanında İstanbul kuşatmasına katıldı. Kentin teslimi için Bizans’a elçi olarak gönderildi. İstanbul’ un fethinden sonra padişahın yanında birçok sefere katıldı. Belgrad kuşatmasından sonra sadrazamlığa yükseldi (1458). Rumeli beylerbeyliği sırasında Sırbistan’ın ele geçirilmesinde başarılı oldu, Macar topraklarına düzenlenen akınları yönetti, 1460’ta Mora seferine katıldı.

Amasra ve Kastamonu üzerine girişilen seferde görev aldı. Sinop’un zaptından sonra Trabzon seferine de katıldı. 1462’deki Eflak seferinde, Drakul’un kaçmasına neden olan savaşları başarıyla yönetti. 1463′ te de sadrazam olarak Midilli Adası’nı ele geçirdi. Karaman’da çıkan karışıklıkları önlemek üzere gönderildi. Rasimi Rum Mehmet Paşa, padişaha şikâyette bulunarak gözden düşmesine neden oldu, sadrazamlıktan alındı (1466) 1470’de kaptanıderyalığa getirildi. Otlukbeli Savaşı‘ndaki başarısına karşın, görevinden alındı ve Hasköy’e çekildi. Padişahın oğlu Mustafa’nın ölümü üzerine Fatih Sultan Mehmet’in huzuruna çıktıysa da soğuk karşılandı.

Sonunda paşanın, oğlunun ölümüne sevindiği vehmine kapılan ve bu yolda kışkırtılan padişah, Mahmut Paşa’yı önce Yedikule’ye hapsettirip sonra da idam ettirdi. Mahmut Paşa, Adni mahlası ile şiirler yazdı. Başta İstanbul almak üzere, imparatorluğun birçok yerinde hayır eserleri vardır. İstanbul’da kendi adım taşıyan semtte, 265 dükkânlı bir çarşı, cami, türbe, tekke, hamam, çeşme ve handan oluşan külliyesi ile Ankara’da Mahmut Paşa Mescidi ve Hasköy ile Filibe’de cami ve mescidleri vardır.


Leave A Reply