XIV. Louis Kimdir? Büyük Louis ve Fransız İhtilalinde İdam Edilen Kral XVI. Louis Hayatı

0
Advertisement

Büyük Louis olarak da bilinen Fransa’nın ünlü krallarından birisi olan XIV. Louis’nin hayatı ve Fransız İhtilali sırasında idam edilen Fransız Kralı XVI. Louis’in Hayatı.

XIV. Louis

XIV. Louis (5 Eylül 1638, Saint-Germain-en-Laye, Fransa – 1 Eylül 1715, Versay, Fransa)

Ünlü bir Fransa kralıdır. «Louis le Grand» (Büyük Louis) diye anılır. 1643’te 5 yaşında, babası XIII. Louis’nin yerine geçmiş, 72 yıl tahtta kalmış, 77 yaşında ölmüştür.

XIV. Louis’nin krallığının ilk yıllarında anesi Kraliçe Anne saltanat naibesi olduysa da bütün iktidar, Richelieu’nün yerine geçen diktatör başbakan Kardinal Mazarin’deydi. Bu İtalyan asıllı Kardinal 1661’e kadar 18 yıl hüküm sürdü. İç idarede büyük beceriksizlikler yaptı. Onun ölümü üzerine XIV. Louis, 23 yaşında, bütün idareyi eline aldı. Az zamanda, Avrupa’nın en mutlak hükümdarlarından biri oldu. I. François’nın, IV. Henri’nin, Richelieu’nün yükselttikleri, Avrupa’nın en güçlü Hıristiyan devleti haline getirdikleri Fransa’yı, daha da büyük tasarıları gerçekleştirerek, Avrupa’ya egemen kılmak istedi. Bunun için arka arkaya savaşlara girdi, kendisine karşı birleşen devletleri yendi.

XIV. Louis, Infante Marje-Therese ile evlenip İspanya ile dostluk kurmuş, «Fronde» denen iç savaştan da galip çıkmıştı. Daha sonra, büyük askerlerin yardımı ile, çok kuvvetli bir ordu kurdu, İspanya’ya baş eğdirdikten sonra Hollanda üzerine yürüdü. Birkaç eyaleti Fransa’ya kattı, devletin sınırlarını bugünküne yaklaştırdı. Karşısında en çetin rakip olarak, Hollanda ve İngiltere taçlarını şahsında toplamış olan III. William d’Orange’ı buluyordu. Stuart’ları yeniden İngiltere tahtına geçirmek, İrlanda’yı İngiltere’den ayırmak, katolik mezhebini İngiltere’de egemen kılmak istiyordu. Yalnız, bu tasarıları III. William’ın inatçı azmi sayesinde kırıldı.

Denizci devlet olarak İngiltere – Hollanda ile ölüm-kalım savaşına girişen XIV. Louis’nin büyük başarısı, torunu Anjou Dükası’nı İspanya kralı yapmak oldu. İspanya’da hüküm süren Habsburg hanedanı, erkek tarafından sönmüştü. V. Felipe adı ile İspanya kralı olan Anjou Dükası, Capet-Bourbon-Anjou-İspanya hanedanının kurucusu oldu ki, bugün İspanya’daki hanedan da budur.

Advertisement

XIV. Louis büyükbabası IV. Henri’nin Nantes Fermanı ile Protestanlar’a tanıdığı bütün hakları ortadan kaldırdı. Protestan Fransızlar’ı Fransa’dan sürdü. Böylece, büyük bir hata işledi, devletine kudretli bir gemici, sanayici sınıfı kaybettirdi. Yalnız, güzel sanatları çok korudu. Bundan dolayı, Fransız edebiyatı, bu devirde görülmemiş bir parlaklıkla bütün Avrupa edebiyatlarının üzerine yükseldi, hepsi tarafından taklit edildi. Molifere, Corneille, Racine, La Fontaine, Boileau, Bossuet, Fenelon, La Rochefoucauld, Perrault, La Bruyere gibi dâhiler hep bu devirde yetişmiştir. Voltaire, «XIV. Louis Çağı» adlı büyük eserinde bu devri ince çizgileriyle belirtmiştir.

XVI. Louis

XVI. Louis (23 Ağustos 1754, Versay Sarayı, Versay, Fransa – 21 Ocak 1793, Concorde Meydanı, Paris, Fransa)

Fransız İhtilâli ‘nde idam edilen kralıdır. 1774’te büyükbabası XV. Louis’nin yerine tahta geçti. 18 yıllık saltanattan sonra 1791 ‘de tahttan indirildi, 1793’te 39 yaşında idam edildi.

XVI. Louis, babasının genç yaşında ölümü ile 11 yaşında veliaht oldu. Büyükbabası tarafından Arşidüşes Marie-Antoînette ile evlendirildi. XIV. ve XV. Louis’nin tamamen tersine, pek faziletli, temiz bir adam olan XVI. Louis, onlar kadar zeki değildi. İyi niyeti, bozuk Fransa’yı ıslah edemedi. Dış işleri bakanı Vergennes’in parlak diplomasisi Fransa’ya birçok başarı kazandırdı; A.B.D.’nin bağımsızlığı desteklenerek İngiltere’nin gururu kırıldı. Yalnız, içerideki büyük buhranı ne Başbakan Necker, ne de başka başbakanlar halledemedi. 1789’da İhtilâl başladı. 10 ağustos 1791’de XVI. Louis tahttan indirildi; cumhuriyet ilan edildi. 21 ocak 1793’te de idam edildi.


Leave A Reply