Yapay Zeka Yararlı Mı? Zararlı Mı? Olumlu ve Olumsuz Yönleri Nelerdir?

0
Advertisement

Yapay zeka nedir ve ne işe yarar? Yapay zekanın insanlık için yararları ve zararları nelerdir? Tartışmalı olan bu konu hakkında bilgi.

Yapay Zeka

Kaynak: pixabay.com

Yapay Zeka Yararlı Mı? Zararlı Mı?

Teknolojideki art arda gelişmelerle birlikte, bilgisayarlar ve robotlar her geçen gün insanlardan giderek daha fazla sorumluluk alıyor. Birleşik Krallık’ın ve belki de dünyanın en ünlü teorik fizikçisi olan Stephen Hawking, bunun kötü bir şey olduğunu, yapay zekanın “insan ırkının sonunu getireceğini” düşünüyor, diğer bilim adamları bu konuda görüş birliğine varamıyorlar. Yapay zekanın topluma olan etkilerini inceleyerek dengeli bir değerlendirme yapılmalı. Acaba yapay zeka bir felaket mi yoksa son derece yararlı mı? Belki de ikisinden de birazcık.

Yapay Zekanın Tanımı
Çekoslovakyalı oyun yazarı Karel Capuk, “Rossum’un Evrensel Robotu” adlı oyununda yapay bir insana “robot” terimini kullanırken, bilim kurgu yazarı Issac Asimov, yalnızca yapay zeka değil, aynı zamanda sentezleme yapan robotlardan da bahsetmiştir. Günümüzün teknolojik açıdan gelişmiş dünyasında yapay zeka, duyarlılık ile – benlik bilinci – eş anlamlı değildir. Yapay zeka, bilgisayar bilimcileri tarafından tanımlandığı gibi, düşünen robotların ve makinelerin, dil çeviri, görsel algılama ve temel karar verme ve problem çözme becerilerini içeren görevleri yerine getiren simüle insan benzeri bir zeka anlamına gelir. Ancak yapay zekanın insanlara gerçek tehdidi hem toplumsal hem de ekonomik olabilir.

Yapay Zeka ve Sentez

Michigan State Üniversitesi’ndeki bütünleşik biyoloji ve bilgisayar bilimi ve mühendisliği bölümlerinden Yardımcı Profesör Arend Hintze, bilgisayarlardaki veya robotlardaki dört yapay zekayı şu şekilde tanımlıyor:

Tip I Reaktif Makineler: Yalnızca belirli bir duruma tepki verebilen bilgisayarlar veya robotlar, örneğin satranç oynamak veya bir rakibe karşı oyun oynamak. Bu makineler, anıları oluşturma veya mevcut kararları vermek için geçmiş tecrübeler kullanma becerisi içermemektedir.

Tip II Sınırlı Bellek Makineleri: Kendi kendine sürüş arabaları gibi bu makineler, karar vermek için sınırlı hafızayı ve geçmiş tecrübeleri kullanabilir. Fakat bu hatıralar makinenin geçmiş tecrübelerden öğrenmesine izin verecek şekilde uzun vadeli kayıt altında tutulmaz.

Advertisement

Tip III Zihin Makinesi Teorisi: Şu andaki makineler ile gelecekte inşa edilecek makineler arasındaki geçişi temsil eder. Bu makineler bir gün “dünya ile ilgili temsilcilikleri oluşturma” yeteneğine sahip olacak. Psikolojide bu, zihin teorisi olarak adlandırılır. Profesör bu konuda “Dünyadaki insanlar, canlılar ve nesnelerin, kendi davranışlarını etkileyen düşünce ve duygulara sahip olabileceği anlayışı.” diyor.

Tip IV Benlik Bilincindeki Makineler: Zihin teorisini genişletilmiş halidir. Bu makineler kendinden haberdardır ve başkalarıyla ilişkide ben kavramını anlar. Hintze, bunu “bir şeyler istemek ve bir şey istediğini bilmek” arasındaki fark olarak açıklar. Bilinçli varlıklar, benliğin ve hislerin, iç durumlarının farkındadır ve bu şekilde başkalarının duygularını öngörebilir. Bu tür makineleri, bilgisayarları veya robotları henüz geliştiremedik.

yapay zeka

Kaynak: pixabay.com

Yapay Zekanın Olumsuz Etkileri

İnsanların ilerleyen teknoloji yüzünden yaşadığı gerçek etkilerden biri de, iş kaybı ve işçilerin ekonomik olarak yerlerinden edilmesidir. Düşünen makineler bir zamanlar insanlar tarafından gerçekleştirilen görevleri devraldığında, insanlar kendilerini ve ailelerini geçindirmek için yaptıkları bırakmak zorunda kalacaklardır. Teknoloji ilerledikçe makinelerin fiyatlarında düşme devam ederse, sonuçta makinelerin maliyeti aynı işi yapacak bir insanın maliyetinden daha düşük olur.

Bir başka faktör, toplumlar teknolojiye aşırı bağımlı hale geldiğinde, insanlar teknolojinin yerini aldığı becerileri kaybetmeye başlarlar. Cep hesap makinelerinden önce, matematik problemleri elle çözülürdü. Öğrenciler, karmaşık problemleri çözmelerinde yardımcı olan temel matematiksel kavramları öğrendi. Fakat şimdi öğrenciler, cevaplarını bulmalarına yardımcı olmak için hesap makinesini kullanıyorlar ve matematiksel problem çözme yeteneklerini kullanma yeteneklerini kaybediyorlar. Tıp bilimi, yeterli egzersiz yapmayan, zamanla köreldiğini ispatlamıştır. Aynı durum insanlar tarafından artık kullanılmayan bu becerilere ve yeteneklerde ortaya çıkacaktır.

Yapay Zeka Faydaları

Yapay zeka hem bir nimet hem de bir lanet olabilir. Son bir kaç on yıl içinde, internet erişimi ve temel arama motorları sayesinde, herkes parmak uçlarında bilgiye erişebiliyor. İşlerinde bilgisayar kullanan insanlar için, muhasebe, bankacılık ve fatura ödeme gibi görevleri yerine getirmek daha kısa sürüyor ve bireye daha fazla zaman kazandırıyor. Teknoloji dünyadaki anlık bağlantılara ve son dakika haberlerine anında erişime izin verir.

Bilgisayarlar ve robotlar, fabrikalarda, askerde, temizlik, bankacılık ve daha pek çok alanda yer aldı. Bilim adamları, gelecekte makinelerin eczacılar, barmenler, bebek bakıcıları, çiftçiler ve hatta cerrahlar olmak üzere insan gözetimi altında iş görebileceklerini düşünüyorlar. Ancak robotlar, psikiyatri ve psikoloji, insan kaynakları, öngörülemeyen uzmanlık, başkalarını yönetme ya da eleştirel düşünme gerektiren işleri içeren alanlarda insanların yerini alamaz.

Advertisement

İnsanlar robotlarla birlikte çalışarak daha verimli hale gelebilir. Örneğin Amazon.com’un depolarının birçoğunda, depolanmış ürünleri raftan insan çalışanlara taşıyan ve onları tarayan bir dizi robot çalışıyor. Bu yenilik, bu çalışanların yaptığı yürüyüş miktarını günde en az 20 mil azalttı.


Leave A Reply