Yarı İletken Nedir? Yarı İletkenlerin Kullanım Alanları Özellikleri

0
Advertisement

Yarı iletkenlik nedir? Yarı iletkenlerin özellikleri, N ve P tipi yarı iletkenler, diyot ve transistör ile ilgili bilgi.

Yarı İletkenler İle İlgili Bilgi

YARI İLETKENLER

Elektrik akımını ileten maddelere iletken, elektrik akımını iletmeyen maddelere ise yalıtkan madde denir.

İletken ve yalıtkanlardan başka bir de yarı iletken maddeler vardır.

Yarı iletken maddeler normal saf hâllerindeyken yalıtkandır. Ancak ısı, ışık ve manyetik etki altında bırakıldığında veya gerilim uygulandığında bir miktar valans elektronu (dış yörünge elektronu) serbest hâle geçer, yani iletkenlik özelliği kazanır.

Yarı iletkenlerin bu şekilde iletkenlik özelliği kazanması geçicidir, dış etki kalkınca elektronlar tekrar atomlarına dönerler.

Advertisement

Yarı iletkenler tabiatta basit eleman hâlinde bulunduğu gibi laboratuvarda bileşik eleman hâlinde de elde edilir.

Yarı iletkenler kristal yapıya sahiptir. Yani atomları kübik kafes sistemi denilen belirli bir düzende sıralanmıştır.

Bu tür yarı iletkenler ısı, ışık ve gerilim ile belirli oranda iletken hâle geçirildiği gibi, içlerine bazı özel maddeler katılarak da iletkenlikleri artırılmaktadır. Bu şekilde katkı maddeleriyle iletkenlikleri artırılan yarıiletkenlerin elektronikte önemli bir yeri vardır. Elektroniğin iki temel elemanı olan diyot ve transistörlerin üretiminde germanyum (Ge) ve silikon (SI) adlı yarı iletkenler kullanılır.

N – Tipi ve P – Tipi Yarı iletkenler

Elektronik devrelerde N-tipi yarı iletken ve P-tipi yarı iletken olmak üzere iki tür yarı iletken kullanılır. N-tipi yarı iletkenler, elektron fazlalığı olduğundan negatif yüklü, P-tipi yarı iletkenler ise elektron eksikliği olduğundan pozitif yüklüdür.

Diyot
Led Diyot Sembolü

Led Diyot Sembolü

Bazı devre elemanlarında birden fazla yarı iletken kullanılır. Örneğin tek yönlü akım geçişine imkan sağlayan bir diyot içinde N-tipi yarı iletken ile P-tipi yarı iletken birlikte kullanılır. P-N bağlama adı verilen böyle bir diyodun bir yöndeki direnci sonsuz olurken zıt yöndeki direnci sıfır olur. Alternatif akımın doğru akıma çevrildiği devrelerde bu tür diyotlar kullanılır.

Transistör
Transistör

Transistörler

Günümüzde yarı iletkenlerin kullanıldığı yerlerin başında, elektroniğin vazgeçilmez devre elmanı transistörler gelir. Transistor üç katmanlı yarı iletken içeren devre elemanlarıdır. Kullanım amacına göre PNP ya da NPN tipi transistörler vardır.

Advertisement


Leave A Reply