Yaş antlaşmasının önemi ve maddeleri ile ilgili olarak genel bilgilerin yer aldığı sayfamız. Yaş antlaşması kimler arasında ne zaman imzalanmıştır?
Osmanlı İmparatorluğunun, Kuzey Avrupa bölgelerindeki nüfuzunun ve Avrupa’daki egemenliğinin çökme başlangıcı sayılan barış antlaşmasıdır. Antlaşma, Osmanlı ve Rus delegeleri arasında Kuzeydoğu Romanya’daki Yaş şehrinde imzalanmıştır.
Ruslar, Kırım’ı büsbütün elde etmek istiyorlardı. Osmanlıların ve Kırım Hanlığı’nın zayıf bir zamanını yakalayınca 1783 yılında Kırım’ı işgal ettiler. Aynı zamanda, Osmanlı İmparatorluğu’nu ortadan kaldırmak için, Avusturya ile de anlaşmışlardı. Onlara Belgrad, Bosna – Hersek’i verecekler; kendileri de bir Rus Prensi’nin yönetiminde İstanbul’da yeni bir Bizans Krallığı kuracaklardı. Bu arada Venedik Cumhuriyeti’ne bazı büyük Akdeniz adaları terkedilecek, Fransa’nın da Mısır’ı işgal etmesine göz yumulacaktı. Türkler, tehlikeyi öğrenince Rusya’ya bir ültimatom verdiler; bazı siyasi ve askerî isteklerle birlikte, Kırım’ın da boşaltılmasını istediler. Rusya bunları reddedince 1786 yılında yeni bir Osmanlı – Rus Savaşı başladı. Bir süre sonra Avusturya da, Rusya’nın bağlaşığı olarak savaşa katıldı.
Savaştan sonra Yaş şehrinde başlayan barış müzakereleri sonunda antlaşma imzalandı (1792).
Tarihçilerce, Osmanlı İmparatorluğumun gerileme devrinin sonu ve parçalanma devrinin başlangıcı olarak kabul edilen Yaş Antlaşmasının yapılmasında; Prusya ve İngiltere’nin işe karışmasının; bir de İspanya ve Sicilya krallıklarının aracılığının rolü olmuştur. Yaş Antlaşmasının başka bir özelliği de iki taraf delegelerine, Osmanlı ve Rus hükümetleri tarafından pek değerli karşılıklı hediyeler verilmesidir.
