Yeni Zelanda Nerededir? Özellikleri, Konumu, İklimi, Ekonomisi, Tarihi

0
Advertisement

Ülkeler Rehberi Yeni Zelanda – Yeni Zelanda ile ilgili bilgi, başkenti, tarihi, ekonomisi, bayrağı, komşuları, coğrafi konumu hakkında bilgi

yeni zelanda bayrağı

Kaynak: pixabay.com

YENİ ZELANDA

  • Yüzölçümü: 270.534 km2.
  • Başkenti: Wellington.
  • Dil: İngilizce, Maori dili. Egemen dil olan İngilizce, tüm adalarda konuşulur. Maorileri onore etme amacıyla, Maori dili de İngilizcenin yanı sıra, resmi dil olarak kabul edilmiştir.
  • Din: Hristiyan (% 70 Protestan). Nüfusun tamamına yakım Hristiyan olmakla birlikte, kiliseye kayıtlı olanlar % 70 dolayındadır. Büyük çoğunluk Protestan (Anglikan, Presbiteryen, Metodist), geri kalanlar Katoliktir. Mormon Mezhebi daha çok Maoriler arasında yaygındır.
  • Para birimi: 1 Yeni Zelanda doları = 100 cent.
  • Başlıca kentler: Auckland, Christ-church, Hamilton, Napier-Hastings, Dunedin.

Güneybatı Pasifik’te adalar devletidir. 34° 40′-47° güney enlemleri, 166-178° 50′ batı boylamları üzerinde yer alan Yeni Zelanda’nın, en yakın komşusu Avustralya’dır. Chatham Adaları ve Campbell Adası ile bazıları özerk yönetim altında bulunan Cook Adaları, Nieu, Tokelau ve Kermadec Adaları, Antartika’daki Ross topraklarını içerir.

Yüzey Şekilleri;

1.600 km uzunluğndaki Yeni Zelanda’nın en geniş yeri, 450 km’yi aşmaz. Güney Adası’ nın belkemiğini oluşturan Güney Alpleri’nin en yüksek noktası Cook Dağı (3.764 m), aynı zamanda ülkenin en yüksek dağıdır. Kuzey Adası’nda, Mgaumhoe Ruapehu’da termal bir bölge vardır, ve adadaki 4 yanardağın 2’si günümüzde de faaldir. Ülkenin en büyük gölü Taupo (606 km2) ile en uzun ırmağı Waikato (425 km) Kuzey Adası’ndadır. Yeni Zelanda’nın dağlık yapısı ulaşımı güçleştirir. Kıyılan girintili çıkıntılı olan adalarda, korunaklı limanlar vardır.

İklimi;

Yeni Zelanda, yan tropikal iklim kuşağının güneyindeki ılıman bölgede yer alır. Yıllık ortalama sıcaklık Kuzey Adası’nda 15°C ile Güney Adası’nda 9°C arasında değişir. Bugüne kadar saptanmış en yüksek ve en düşük sıcaklıklar 42°C ve 19°C’dir. Sürekli batı rüzgârlarının estiği her iki ada da bol yağış alır. Güney Alpleri’nde yıllık yağış tutarı 8.000 mm’ye ulaşabilir. Yıllık ortalama yağış tutarı ise 600-1.500 mm arasında değişir.

yeni zelanda

Kaynak: pixabay.com

Bitki Örtüsü ve Hayvanlar;

Adalar genelde ormanlar, otlaklar ve çayırlıkla kaplıdır. Çayırlıkların en sık olduğu alan Güney Adası’ndadır. Toplam yüzölçümü 1/4’i^nü ormanlar oluşturur. Devletçe yürütülen ağaçlandırma çalışmalarıyla, ormanların çoğu bir tür çamla kaplıdır. Toprak kaymasını önlemek amacıyla söğüt ve kavak ekimi, ırmak boylan ve vadi tabanlarında yaygındır. Tarihöncesi bir kertenkele türü olan noktalı kamadiş ve uçamayan kuş türleri kivi ve takaha gibi adalara özgü memelilerin yanı sıra tavşan, geyik, opossum, vb Avrupalılar aracılığıyla getirilerek çoğalma olanağı bulmuşlardır.

Ekonomi;

Tarım: Toplam yüzölçümün % 79′ unu, ekili-alanlar, otlaklar, çayırlıklar kaplar. Bu alanın % 49’u özel mülkiyet altında bulunurken, % 46’sı Birleşik Krallık, geri kalan bölümü de devletçe kiraya verilir. Buğday, arpa, mısır, yulaf, patates, bezelye, fasulye, kivi, elma, armut, başlıca tarımsal ürünlerdir.

Advertisement

Hayvancılık: Hayvancılık (sığır, koyun, keçi, domuz toplamı 75 milyon baş), hayvansal ürünler (süt, et, yağ, deri, vb) üretiminde, dünyanın önde gelen ülkelerinden biridir. Balıkçılık da büyük önem taşır. Karasularının 200 deniz miline çıkarılmasıyla yıllık balık, deniz kabukluları üretimi 500 bin tona ulaşmıştır.

Endüstri: Endüstri son yıllardaki gelişmişliğine karşın, ürünler, dünya pazarlarında rekabet edecek güçten şimdilik yoksundur. Petrokimya, demir-çelik, metalürji, otomotiv, gemi yapım ve onarımı, kâğıt, yünlü ve pamuklu dokuma, kereste, besin, içki, temel endüstri dallarıdır. Yıllık elektrik enerjisi üretiminin 3/4’ü hidroelektrik santrallarından sağlanır.

Doğal Kaynaklar: Demirfilizi, kömür, doğal gaz, betonit, alçıtaşı, mermer, başlıca doğal kaynaklardır. Geçmişte, önemli bir dışsatım ürünü olan altının üretimi, günümüzde yılda 1 tonun altındadır. Orman ürünlerinin büyük bölümü dışarı satılır.

yeni zelanda

Kaynak: pixabay.com

Vahşi hayat

Maoriler Yeni Zelanda’ya geldiklerinde ormanlar, garip çalılıklar ve antik kauri ağaçlarıyla kaplı, yerleşim yeri olmayan bir toprakla karşılaşmışlardır. Yarasa ve soyu tükenen bazı değişik uçmayan kuşların dışında hiçbir memeliye rastlamamışlardır. Günümüzde ormanların çoğu yok olmuştur. Bazı kuş türleri de sürekli avlandıkları için tükenmektedir, Sıçan gibi memeliler dışarıdan gelmiştir ve şu anda yemek ve barınak için doğal hayatla mücadele vermektedirler.

TARİHİ

Kaptan James Cook, 1769’de Yeni Zelanda’ya gelmiştir ve hemen onun ardından tüccar, misyoner ve İngiltere’den yerleşmeye gelenler bölgeye akın etmişlerdir. Yeni gelenler ve Maoriler arasında toprakla ilgili çekişmeler başlamış ve bunların birçoğu acımasız savaşlara dönüşmüştür. 1870’de Maoriler yenilgiye uğramıştır. Sonuç olarak geleneksel Maori yaşam biçimi neredeyse tamamen Britanya kültürü gereği yok edilmiştir.

1869’da soğutma sistemlerinin bulunmasıyla koyun çiftçiliği yapanlar dışarıya tereyağı ve et satmaya başlamıştır, İngiltere 1973’te Avrupa Birliği’ne katıldıktan sonra Yeni Zelanda ürünlerinin çoğu ülkede satılmaya başlamıştır. Ancak günümüzde Yeni Zelanda’nın Avustralya ve Güneydoğu Asya’yla ticarî bağları daha kuvvetlidir.

Advertisement


Leave A Reply