Yeniçeri Nedir? Yeniçeriler ve Yeniçeri Teşkilatının Özellikleri Hakkında Bilgi

Yeniçeri nedir? Yeniçeriler Ocağı nasıl kuruldu? Yeniçeri teşkilatını kim kurmuştur neden kurmuştur. Yeniçerilerin özellikleri ile ilgili bilgi.

Kaynak: wikipedia.org

Yeniçeriler

Yeniçeri, 500 yıl boyunca Osmanlı İmparatorluğu ordusunun belkemiğini teşkil eden sınıfın adıdır. Osmanlı Devleti’nin kuruluş yıllarında askeri kuvveti tamamen atlıydı. I. Orhan zamanında genişleyen beyliğin muntazam bir devlet halinde düzenlenmesine ihtiyaç duyulmuştu. I. Orhan 1329 yılında “yaya” tabir edilen ilk Osmanlı daimi piyadesini oluşturdu.

Yaya teşkilatında on kişilik grupların başında onbaşı, yüz kişilik grupların başında yüzbaşı ve bin kişilik grupların başında da binbaşı ad ve rütbelerinde kumandanlar vardı.

Devletin hızla gelişmesi kifayetsiz olan yaya askerinin yerine daha iyi teşkilatı padişahın doğrudan doğruya emrinde devamlı bir kuvvete ihtiyaç bulunmaktaydı.

I. Murat (Hüdavendigar) 1362 yılında yaya askeri teşkilatına ek olarak Yeniçeri teşkilatını kurdu. Yaya teşkilatda ordunun geri kademelerinde kullanılacak şekilde yeniden düzenlendi. I. Murat, Yeniçeri teşkilatına yetiştirilmiş eleman sağlamak amacıyla 1363 yılında Gelibolu’da ilk acemi ocağını kurdu. İlk kuruluşa göre bu ocağa savaşlarda alınan esirler kaydedilecek, bunlar bir süre gemilerde çalıştırıldıktan sonra Yeniçeri yapılacaklardı.

Esirlerden acemi oğlanı (Pençik Oğlanı) alınması Pencüyek Kanunu’na göre oluyordu. Askerliğe elverişli olmayanlardan kanunun tespit ettiği mitarda vergi alınırdı. Erkek esirler Şirhor, Beççe, Gulamçe, Gulam, Sakallı ve Pir diye yaşlarına göre sınıflara ayrılır vergiler bu esasa göre alınırdı. Kısaca Pençik Kanunu diye anılan bu kanun sonraları esaslı bir şekilde değiştirilmiştir.

Önceleri ordu için alınan esirlerin yaşlarına dikkat edilmezdi. Sonradan 10 ile 20 yaş arasındaki esir erkek çocukların alınmaları kabul edildi.

İmparatorluğun genişlemesi üzerine Pençik Oğlanlarının Gelibolu Acemi Ocağında hep gemi hizmetlerinde kullanlması uygun görülmedi. Bu usul kaldırıldı. Anadoludaki Türk çiftçilerine az bir bedel karşılığı vermek sureti ile orada Türkleştirilip İslam dinine göre terbiye edildikten sonra Acemi Ocağına alınması kararlaştırıldı.

Kaynak: wikipedia.org

Yeniçeri Ocağı Hakkında Bilgi

II. Murat Dönemi’nde kurulmuş olan bu ocak, Osmanlı ordusunun en disiplinli bölümünü oluşturmuştur. Bazı özellikleri şunlardı:

• ✓ Devşirme asıllıydılar.
• ✓ Ulufe denilen maaş alırlardı.
• ✓ Yaya askerlerdi.
• ✓ Askerlik dışında başka bir işle uğraşmaları yasaktı.
• ✓ Emekli olana kadar evlenmezlerdi.

XVII. yüzyılda devşirme sistemi gözardı edilerek gerekli eğitimleri almayanların ocağa alınması, ve dünyadaki askeri gelişmelerin izlenememesi nedeniyle zamanla önemini yitirmiştir. XVII. yüzyıldan itibaren çok sayıda isyana neden olan bu ocak II. Mahmut tarafından 1826’da kaldırılmıştır.

Yeniçeri, yeni asker demekti. Bu ocağın temeli Devşirme Kanununa göre toplanan Hıristiyan çocuklarına dayanırdı. Devşirme her zaman yapılmazdı. Gerektiği zaman, Yeniçeri Ocağının ileri gelenlerinden bazıları bu işe memur edilirdi. Bunlar Rumeli’de dolaşırlar, askerliğe elverişli, vücut yapısı sağlam olan Hıristiyan çocuklarından yeteri kadarını toplarlardı.

Daha sonraki devirlerde Anadolu’dan da devşirme yapılmıştır. Bu suretle toplanan çocuklar Edirne ve İstanbul’da bulunan Acemi Oğlanlar kışlalarına gönderilirdi. Bu çocuklar bu kışlalarda yıllarca süren sıkı bir askerlik disiplini, eğitimi ve öğretimi görür, iyice Türkleştikten ve İslâmlaştıktan sonra Acemi Oğlanı adı ile savaşa yollanırdı.

Savaşlarda gösterdikleri başarı üzerine bir Yeniçeri Ortasına (Bölük) yazılırdı. Bu suretle, savaşlarda , ölen Yeniçerilerin yerleri boş kalmazdı.

Yeniçeri Ocağı 196 Ortaya (Bölük) ayrılırdı. Bu ortaların bir kısmı İstanbul’da padişahın yanında bulunur ve ötekileri sınırlardaki kalelerde otururlardı. Yeniçerilerin en büyük komutanına Yeniçeri Ağası denirdi.

İmparatorluğun Yükselme Devrinde Yeniçeri Ocağı dünyanın en kudretli ve kuvvetli ordusuydu. Disiplin ve düzenleri çok sağlamdı. Fakat XVI. yüzyılın sonlarında III. Murat’ın bu ocağa Devşirme Kanununa uymayan bir şekilde yeniçeri yazdırması, ocağın disiplin ve düzeninin bozulmasına yol açmıştır.