Yeryüzünde Sıcaklık Dağılışı, Dünya Yıllık İzoterm Haritasının Özellikleri

0
Advertisement

Yeryüzünde sıcaklığın coğrafi olarak dağılışı nasıldır? İzoterm haritaları neyi gösterir? Dünyanın ocak ve temmuz aylarındaki sıcaklık dağılışları.

SICAKLIĞIN YERYÜZÜNDE COĞRAFİ DAĞILIŞI

Yeryüzünde sıcaklığın dağılışını gösteren haritalara izoterm haritaları denilir.

izoterm: Aynı sıcaklıkta olan yerleri birleştiren eğrilerdir. (Eş sıcaklık eğrileri)

Sıcaklık yükseltiye göre değiştiğinden izoterm haritaları genellikle deniz seviyesine indirgenerek çizilirler (indirme) Böylece sıcaklık üzerinde yükseltinin etkisi ortadan kaldırılır.

Dünya Sıcaklık Dağılımı Haritası - Ocak

Dünya yıllık izoterm haritasının özellikleri
  1. Ekvatordan kutuplara gidildikçe sıcaklık azalır.
  2. Sıcaklık üç kuşak halinde görülür.
  • a) Dönenceler arasında tropikal (sıcak) kuşakta yıllık ortalama değer 20°C nin üstündedir.
  • b) Dönencelerle 66° paralelleri arasında Orta (ılıman) kuşakta sıcaklık 10°-20° C arasındadır.
  • c) 66° ile 90° kutup noktaları arasında soğuk (kutup) kuşağı yer alır. Yıllık ortalama sıcaklık 10° C nin altındadır.
  1. Dünyanın en sıcak yerleri dönenceler yakınındaki kıtalar üzerindedir. Çünkü burada nem fakirdir.
  2. Sıcak deniz akıntıları nedeniyle, yüksek enlemlerde (50°-70° arası) karaların batı tarafları doğusundan daha sıcaktır.
  3. En düşük sıcaklıklar kutup bölgelerinde karalar üzerindedir.
  4. En sıcak noktalan birleştiren dünyanın sıcaklık ekvatoru (Termik ekvator) dünya ekvatoruna uymaz. Ekvatorun birkaç derece kuzeyinden geçer. Bunun nedeni kıtaların, ekvatorun kuzeyinde genişlemesi, ekvatoral bölgenin çok yağışlı olması ve okyanus akıntılarıdır.
  5. Kuzey yarımkürede karalar geniş yer tuttuğu için sıcaklık karşıtlığı güney yarımküresinden çoktur.

Dünya Sıcaklık Dağılımı Haritası - Temmuz

Advertisement
Dünya Ocak ve Temmuz İzoterm Haritaları:
  • 1- Temmuz ayında izotermlerin uzanışı paralellerin uzanışına daha uygundur. Güney yarımküre denizler yarımküresi olduğundan bu uyum daha belirgindir.
  • 2- En soğuk yerler ocak ayında kuzey yarımkürede Sibirya, Kanada ve Göranland’ın kuzeyinde görülür. Bunun nedeni enlem ve karasallıktır.
  • 3- En sıcak yerler Temmuz ayında kuzey yarımkürede Arabistan, Büyük Sahra, Orta Asya’da görülür. Nedeni karaların çokluğu, yaz mevsimi olması ve nemin azlığıdır.
  • 4- Aynı enlemlerde kışın denizler karalardan; yazın ise karalar denizlerden daha sıcaktır. Nedeni kara ve denizlerin farklı ısınma ve soğumalarıdır.
  • 5- En sıcak (Temmuz) ve en soğuk (Ocak) ayları arasındaki yıllık sıcaklık farkı ekvatordan kutuplara gidildikçe artar.
  • 6- En düşük sıcaklık farkları enlem etkisiyle ekvator çevresindedir.
  • 7- En büyük sıcaklık farkları, enlem ve karasallık nedeniyle orta kuşak karalarının iç kısımları ve çöllerde görülür.


Leave A Reply