Yönetim Fonksiyonları Örgütleme Nedir?

0
Advertisement

Yönetim fonksiyonlarından örgütleme, teşkilatlama nedir? Örgütlemenin yararları, ilkeleri ve özellikleri nelerdir, hakkında bilgi.

Yönetim Fonksiyonları Örgütleme Nedir?

Örgüt (teşkilat), belirli amaçları gerçekleştirmek için sosyal şartlar altında hiyerarşik olarak yapılanmış bir düzendir.

Örgütlenme ise, bir kuruluşun amaçlarını gerçekleştirebilmesi için gerekli olan yer, araç-gereç ve personelin sağlanması; bunların belli bir sistem dahilinde bir araya getirilmesi ve kişiler ile birimler arasında görev ve yetki dağılımının yapılması şeklinde tanımlanabilir.

Örgütler ortaya çıkış şekline göre resmi (biçimsel) ve gayrı resmi (doğal) olarak ikiye ayrılır:

***Biçimsel (resmi, formel, şekli) örgüt; amaçlı, yasal olarak tasarlanmış davranış ve ilişkilerin bütünüdür. Yapay olarak oluşur ve toplumun ihtiyaçlarından, kanun ve kurallarla doğar. Biçimsel örgüt kurulurken kurallar belirlenmiştir. Mesela, Emniyet Teşkilatı toplumun güvenlik ihtiyacından doğmaktadır.

***Doğal (informel, biçimsel olmayan, gayrı resmi) örgüt ise formel ilişkilerin geçerli olmadığı örgüttür. Örgüt kurulurken kurallar belirlenmemiştir ve zaman içinde oluşmaktadır. Resmi örgütün doğasındaki baskılar, rutin ve sıkıcı işler, disiplin, sıkıntılar doğal örgütün doğmasına neden olur.

Advertisement

Sosyalleşme üzerinde her ikisinin de etkisi olmakla birlikte informel (doğal) örgütlenmenin etkisi daha fazladır.

İyi bir örgütlenmenin yararları;

***Görev yetki ve sorumlulukların sağlıklı dağıtımını

***Görev yetki ve sorumlulukların sınırlarının çizilmesini

***Kimin kimden emir alıp vereceğinin belirlenmesini (böylece yönetimin ve işlerin kolaylaşmasını)

***Örgütlerin büyütülmesi ve küçültülmesinin kolaylaşmasını

***Örgüt üyeleri arasında iyi ilişkiler kurularak etkili ve verimli bir çalışma imkanı ve ortamı sağlanmasını

Advertisement

***Tüm unsurların amaçlar doğrultusunda çalışmasını

***Sosyo-ekonomik ve teknolojik gelişmelere ayak uydurulmasını sağlar.

Örgütlenmeden bu faydaların sağlanabilmesi için örgütlerin makine, malzeme ve para gibi maddi; insan gücü gibi manevi kaynaklarının temin edilmesi gerekir.

Biçimsel Örgütlerde Örgütlenme İlkeleri

Örgütlenme konusunda gözetilmesi gereken yol gösterici ilkeler ise şunlardır:

***Bilinen yetki-sorumluluk dengesinin gözetilmesi

***Hiyerarşide yükseldikçe yetki-sorumluluğun artması

***Kimin, hangi islerden kime karsı sorumlu olduğunun biçimsel yapıya uygun bir şekilde hiyerarşi içinde ve yazılı kurallar çerçevesinde belirlenmesi

***İşin esas alınması ve ise göre adam seçilmesi

Tüm örgütlerde üç tür birim vardır:

***Temel işleri yapmakla sorumlu ve yetkili yürütme birimleri (ana birimler, hat birimler)

***Yöneticiye gerekli alt yapıyı hazırlayıp destek hizmeti sağlayan yardımcı birimler

***Yöneticilere teknik ve uzmanlık konularında danışmanlık yapan kurmay (danışman) birimler.

Advertisement

Karar alma ve karar verme acısından örgütlerin yapısına bakıldığında iki sistem görülmektedir. Buna göre örgütler merkezden yönetim ve yerinden yönetim ilkesine göre örgütlenmektedirler. Karar verme merkezi, hükümetin doğrudan emir ve komutası altındaki organlarda ise buna merkezden yönetim; karar verme merkezi, hükümetin dışındaki organlarda ise buna yerinden yönetim denmektedir.

Her ülke kendi tarihi, siyasi, sosyal ve ekonomik durumuna göre bu sistemlerden birisi ağırlıklı olmak üzere her ikisini birden uygulamaktadır. Türkiye’de de devletin örgütlenmesinde merkezden yönetim ve yerinden yönetim olmak üzere iki sistem uygulanmakta ama merkeziyetçilik çok bariz bir şekilde öne çıkmaktadır.


Leave A Reply