Yozgat İli Hakkında Bilgi

0
Advertisement

Yozgat ili nerededir? Yozgat ilinin ilçeleri, iklimi, bitki örtüsü, yüzey şekilleri, özellikleri ile ilgili bilgi.

yozgat-haritasiYozgat;
Yüzölçümü: 14.123 km2.
İlçeleri: Merkez, Akdağmadeni, Aydıncılık, Boğazlıyan, Çandır, Çayıralan, Çekerek, Kadışehri, Saraykent, Sarıkaya, Sorgun, Şefaatli, Yenifakılı, Yerköy.

Büyük bölümü İç Anadolu Bölgesi’nin Orta Kızılırmak, küçük bir bölümü Karadeniz Bölgesi’nin Orta Karadeniz Bölümü’nde kalan il ve bu ilin merkezi kenttir. 30°02′-36°09′ doğu boylamları, 38°54′-40°15′ kuzey enlemleri arasında kalan il; kuzeyden Çorum, Amasya, Tokat, doğudan Sivas, güneyden Kayseri, Nevşehir, batıdan Kırşehir, Kırıkkale illeriyle çevrilidir.

Yüzey Şekilleri; İl topraklarının büyük bölümü, yaylalar (% 51.4), dağlar (% 37.7), geri kalanı ovalarla (% 10.9) kaplıdır. İlin batı, doğu ve orta bölümü dağlıktır. Güneybatı ve kuzeydoğuda, ırmak vadilerinde 500-1.000 m’ye düşen yükselti, orta bölümden kuzeye, güneye açılan yaylalar (1.000-1.500 m) ve bunlar arasındaki dağlardan oluşur. 1.500 m’nin üzerindeki yükseltiler, kuzeyde ve güneydoğuda küçük kümeler biçiminde toplanır. Doğuda Kayseri, Tokat, Sivas il sınırında Akdağlar ve uzantıları yükselir. Kızıldağ (1.192 m), Alandağı (1.300 m),  Çiftepınar Tepesi (1.346 m), Beşiktepe (1.515 m), Halilbaba Tepesi (1.641 m), Akçadağ (1.689 m), Kurşunlu Dağı (1.786 m), Çiçekli Tepe (1.855 m), Devecidağı (1.900 m), Karaba Dağı (2.235 m), Hamsasultan Tepesi (2.281 m), Yozkat-Kayseri il sınırının Yozgat yanında kalır. İl topraklarının büyük bölümünü kaplayan doğu-batı doğrultulu Bozok Yaylası, Orta Anadolu’nun en önemli yaylalarından biridir. İlin sulan, Kızılırmak ve Yeşilırmak havzalarında toplanır. Delice Irmak ya da Kanak Suyu Kızılırmak Havzası’nda; Çekerek Suyu Yeşilırmak Havzası’nda akar. Delice Irmak Akdağlar’ın batı eteklerinden kaynaklanır, batı doğrultusunda akar, Bozok Yaylası’nın doğu kesimine inen suları toplar (Sorgun Deresi, Karasu, Yozgat Deresi, Bişek Deresi) Yozgat sınırlarında Kaynak Suyu adıyla akar, il topraklarından ayrıldıktan sonra Delice Irmak adım alır ve Kızılırmak’a dökülür. Yeşilırmak Vadisi’ndeki suları toplayan Çekerek Suyu, Sivas’ta Çamlıbel Dağları’ndan doğar, batı doğrultusunda Yozgat’a girer (il topraklarındaki uzunluğu 110 km’dir). Göndelen, Akdağmadeni, Saray derelerini alarak Tokat’a geçer. Irmak boylarında, Delice Irmak ve Çekerek vadilerinde irili ufaklı ovalar uzanır.

İklim ve Bitki Örtüsü; İç Anadolu karasal iklimi egemendir; dağlar, Karadeniz ikliminin etkisine engel olur. Çekerek Vadisi’nde iklim, bir ölçüde yumuşar. Merkez’de yapılan iklim gözlemlerine göre, yıllık ortalama sıcaklık 9°C, en soğuk ay ocak, en sıcak ay ağustostur. Yıllık ortalama yağış tutan 538.9 mm’dir. Doğal bitki örtüsü çok zayıftır. Yüzyıllar boyu süren düzensiz kullanım sonucu, orman alanları daralmış, verimden düşmüştür. İl merkezindeki 264 hektarlık karaçam ormanı, yöre ormanlarının son örneğidir. Bu küçük orman korunmak amacıyla, 1956’da milli park statüsüne alınmıştır. Çamlık, 1.360 m yükseltide bir tepenin üzerinde ve yamaçlarında toplanmıştır. Doğuda Akdağmadeni’nde Akdağlar üzerinde karaçam, sarıçam, meşe ve ardıç ağaçlarından oluşan ormanlar yaygındır. Çayıralan İlçesinde de oldukça zengin ormanlar vardır. Bozok Yaylası üzerindeki tepelerde karaçam, ladin, ardıç, meşe ağaçlarının oluşturduğu küçük parçalar görünümünde orman topluluklarına rastlanır. Orman örtüsü dışında kalan alanlarda, bozkır ve yayla bitkileri geniş yer kaplar. Irmak boylarında kavak ve söğüt toplulukları görülür.

Ekonomi; Ekonomi, büyük ölçüde tarım ve hayvancılığa dayanır. Tahıllardan buğday, arpa, çavdar, mısır; baklagillerden nohut, fasulye, mercimek; endüstri bitkilerinden şekerpancarı; yağlı tohumlardan susam; yumru bitkilerinden kurusoğan, sarmısak, patates yetiştirilen başlıca tarla bitkileridir. Sebze üretimi, genelde yerel tüketimi karşılamaya yöneliktir. Meyveciliğin gelişmiş olduğu söylenemez. Bu uğraş, Merkez, Yerköy, Saraykent, Akdağmadeni, Şefaatli’de yoğundur. Yem bitkileri üretimi yapılır (fiğ, yonca, korunga). Geniş yaylalar, geniş otlaklar, hayvancılığın gelişimini olanaklı kılmıştır. Geleneksel yöntemlerle yapılan hayvancılıkta, son yıllarda sınırlı da olsa çağdaş yöntemler uygulamaya başlamıştır. At, eşek, sığır, manda, koyun, kılkeçisi, tiftik keçisi varlığı toplam 1.7 milyon baş; kümes hayvanları (tavuk, horoz, hindi) 750 bindir. % 16.6’sı ormanlarla kaplı ilde Akdağmadeni ile Çayıralan’ daki orman işletmelerinde, tomruk, tel direği, maden direği ve endüstri odunuyla yakacak odun üretimi gerçekleştirilir. Akdağmadeni’nde çinko, kurşun; Sorgun’da kömür çıkarılır.

Advertisement

Yorum yapılmamış

Leave A Reply