Yurdumuzdaki Göller ve Özellikleri

Yurdumuzda bulunan göllerin isimleri nelerdir? Türkiye’deki göllerin özellikleri, yüzölçümleri, hakkında bilgi.

Türkiye gölleri birkaç bölgede toplanmıştır. Çok sayıda göl bulunan bölgelerimizden birisi Doğu Anadolu Bölgesi’dir.

Doğu Anadolu Gölleri. — Türkiye’nin en büyük gölü olan Van Gölü (3.764 km2) bu bölgededir. Kabaca üçgen biçimi olan bu gölün çevresinde irili ufaklı bazı göller daha bulunur: Balık Gölü, Haçlı Gölü, Nazik Gölü-, Erçek Gölü, Nemrut Gölü gibi. Doğu Anadolu Bölgesi’nde bu alan dışında iki önemli göl daha vardır. Bunlardan biri Kars ili sınırları içinde bulunan Çıldır Gölü, ikincisi de Elazığ ili sınırları içinde kalan Gölcük (Hazar Gölü )dür.

Göller Yöresi. — Yurdumuzda göllerin bir başka toplanma alanı Batı Toroslar arasındaki Göller Yöresi’dir. Bu yörede Beyşehir Gölü (651 km2), Eğridir Gölü (517 km2), Burdur Gölü (125 km2), Acıgöl (157 km2), Suğ-la Gölü (125 km2) gibi büyükçe göllerle küçük çapta birçok göller vardır.

Göller Yöresi dışında Akdeniz Bölgesi’nde önemli göller arasında Hatay ilindeki Amik Gölü (100 km2), Teke Yöresi’ndeki Karagöl, Avlangölü, Torosların yüksek kesimlerindeki buzul gölleri sayılabilir.

Tuz Gölü. — Yurdumuzun ikinci büyük gölü olan Tuz Gölü (1.620 km2) İç Anadolu ortasındadır. Bu gölde bulunan Yavşan ve Kaldırım tuzlalarında tuz elde edilir.

Marmara Bölgesi Gölleri. — Marmara’nın güney bölümü de önemli göllerin sıralandığı bir alandır. Bu kesimde yüzölçümü 150 km2′ nin üstünde üç göl bulunur. İznik Gölü (308 km2), Manyas Gölü (178 km2), Ulubat Apolyont) Gölü (156 km2).

Ege Bölgesi Gölleri. — Bu bölgede büyük göller yoktur. Ege Bölgesi’nin en önemli gölleri Bafa Gölü (65 km2) ile Marmara Gölü (44 km’)dür.

Karadeniz Bölgesi Gölleri. — Karadeniz Bölgesi’ndeki göller çok daha küçüktür. Turistik bakımdan büyük önem kazanan Abant Gölü (1,28 km2) bu bölgededir.

Göllerimizin ülke yüzeyine dağılışını böylece gözden geçirdikten sonra bu gölleri oluş bakımından sınıflandıralım.

Tektonik Göller. — Yer hareketleri sonucunda meydana gelen göllerdir. Başlıcaları şunlardır:

Sapanca Gölü, Ulubat (Apol-yont) Gölü, Manyas Gölü, İznik Gölü, Simav Gölü (Kütahya), Tuz Gölü, Terzihan Gölü (Konya), Acı tuz Gölü (Konya), Köpek Gölü (Konya), Küçük Göl (Konya), Sife Gölü (Kırşehir), Tuzla Gölü (Kayseri), Eber Gölü (Afyon), Beyşehir Gölü (Konya), Suğla Gölü (Konya), Eğridir Gölü (Isparta), Çapalı Gölü-(Afyon), Burdur Gölü, Acıgöl, Hazar Gölü (Gölcük), Amik Gölü.

Alüvyon Gölleri. — Alüvyon (lığ) barajından meydana gelen göllerdir. Yurdumuzun birçok gölleri bu türdendir. Meriç nehri vadisindeki göller (Dırana Gölü, Dalyan Gölü, Gala Gölü, Sığırcık Gölü); Sakarya nehri vadisi gölleri (Akgöl, Büyük Akgöl, Gökçeören Gölü); Bafa Gölü, Köyceğiz Gölü, Moğan ve Emir gölleri (Ankara’nın güneyinde).

Çatalağız Gölleri. — Birçok göller de akarsuların çatalağızlarında (deltalarında) meydana gelmiştir. Kızılırmak çatalağzı gölleri (Karaboğaz Gölü, Tuzlugöl, Liman Gölü, Balık Gölü); Yeşilırmak çatalağzı gölleri (Semenlik Gölü, Dumanlıgöl).

Kıyı Baraj Gölleri. — Bunların en önemlileri İstanbul ilindeki Küçükçekmece, Büyükçekmece, Terkos gölleridir.

Kayşa Gölleri. — Kayşa (heyelan) sonunda meydana gelen göllerdir. Bunlar arasında en önemlisi Erzurum ilindeki Tortum Gölü’dür.

Lâv Gölleri. — Yanardağlardan akan lâvlarla meydana gelmiş göllerdir: Van Gölü, Erçek Gölü.

Volkanik Göller. — Tuzla Gölü (Konya ile Ereğli arasında, yolun güneyinde); Acıgöl (Konya ile Ereğli arasında, yolun kuzeyinde); Acıgöl (Nevşehir), Nemrut Gölü.

Buzul Gölleri. — Bunların en önemlileri Doğu Karadeniz dağlarındaki göller, Cilo Dağlarındaki göller, Uludağ üzerindeki Karagöl, Kilimligöl, Aynalıgöl’dür.

Karstik Göller. — Kalkerli yereylerde meydana gelen göllerdir. Bunların en güzel örnekleri olarak Konya çevresinde içinde su bulunan obrukları gösterebiliriz: Çıralıgöl obruğu, Timraş obruğu, Apasaraycığı obruğu, Kızören obruğu. (Huni biçimindeki çukur yerlere “obruk” denir.)

Alanı 10 km2’yi Geçen Göllerimiz