Zika virüsü nedir, nasıl bir virüstür? Zika virüsünün ve hastalığının özellikleri, belirtileri ve yayılma biçimleri, etkileri hakkında bilgi.
Zika Virüsü Hakkında Bilgi
Zika virüsü, ateş, döküntü ve eklem ağrısı gibi semptomlar üreten bir hastalık olan Zika virüsü hastalığına (Zika) neden olur. Semptomların çoğu hafif olsa da, Zika ayrıca ciddi doğum kusurlarına neden olabilir.
Virüs tipik olarak, Aedes türünün enfekte olmuş sivrisineklerinin ısırması yoluyla insanlara bulaşır. Virüs, sivrisinek yayılımı yoluyla hızla yayılabilir ve Afrika, Asya ve Amerika’da daha yaygın hale gelmektedir. Zika virüsü hakkındaki bu önemli gerçekleri ve kendinizi hastalığa karşı korumanın yolları öğrenin.
Zika Virüsünün Hayatta Kalması için Bir Ev Sahibinin olması Gerekiyor
Tüm virüsler gibi, Zika virüsü de kendi başına hayatta kalamaz. Çoğaltması bir ev sahibine yani bir konağa bağlıdır. Virüs, konak hücrenin hücre zarına yapışır ve hücre tarafından yutulur. Virüs genomunu, konakçı hücrenin sitoplazmasına, hücre organellerine viral bileşenler üretme talimatı verir. Yeni oluşturulan virüs partikülleri hücreyi kırıp serbest kalarak, diğer hücrelere geçene ve onları enfekte edene kadar, virüsün tekrar ve tekrar kopyaları üretilmektedir. Zika virüsünün ilk olarak patojene maruz kalma bölgesi yakınındaki dendritik hücreleri enfekte ettiği düşünülmektedir. Dendritik hücreler, cilt gibi dış çevreyle temas eden bölgelerde bulunan dokularda yaygın olarak bulunan beyaz kan hücreleridir. Ardından virüs lenf düğümlerine ve kan dolaşımına yayılır.
Zika Virüsü Çokyüzlü Bir Şekildedir
Zika virüsü, tek zincirli bir RNA genomuna sahiptir ve bir tür flavivirüs, sarı humma ve Japon ensefalit virüslerini içeren viral bir cinsdir. Viral genom, bir protein kapsid ile sarılı bir lipit membran ile çevrilidir. İkosahedral (20 yüzlü polihedron) kapsid, viral RNA’nın hasar görmesini önler. Kapsid kabuğunun yüzeyindeki glikoproteinler (bunlara bağlı bir karbonhidrat zinciri olan proteinler) virüsün hücrelere bulaşmasını sağlar.
Zika virüsü cinsel yolla yayılabilir
Zika virüsü, erkekler tarafından cinsel partnerlerine bulaşabilir. Virüs menide kanda olduğundan daha uzun süre kalır. Virüs, genellikle virüslü sivrisinekler tarafından yayılır ve hamilelik sırasında veya doğum sırasında anneden çocuğa da bulaşabilir. Virüs ayrıca kan nakli yoluyla da yayılabilir.
Zika Virüsü Beyin ve Sinir Sistemini Zarar Verebilir
Zika virüsü, mikrosefali adı verilen bir durumla sonuçlanan gelişmekte olan bir fetüsün beynine zarar verebilir. Bu bebekler anormal derecede küçük kafalarla doğarlar. Fetus beyni büyüdükçe ve geliştikçe, kafatasının kemikleri üzerinde baskı yapar. Zika virüsü fetal beyin hücrelerini enfekte ettiğinden, beyin büyümesini ve gelişimini durdurur. Azalan beyin büyümesiyle oluşan basınç eksikliği kafatasının beynin üzerine çökmesine neden olur. Bu durumla doğan bebeklerin çoğunda ciddi gelişim sorunları vardır ve çoğu bebeklik döneminde ölür.
Zika, Guillain-Barré sendromunun gelişimi ile de bağlantılıdır. Bu sinir sistemini etkileyen, kas güçsüzlüğü, sinir hasarı ve bazen de felce neden olan bir hastalıktır. Zika virüsü ile enfekte olmuş bir kişinin bağışıklık sistemi virüsü imha etmek amacıyla sinirlere zarar verebilir.
Zika’nın Tedavisi Yoktur
Halen, Zika hastalığı için bir tedavi ya da Zika virüsü için bir aşı bulunmamaktadır. Bir insana virüs bulaştığında, gelecekteki enfeksiyonlara karşı korunmaları muhtemeldir. Önleme, şu anda Zika virüsüne karşı en iyi stratejidir. Bu, böcek kovucu kullanarak kendinizi sivrisinek ısırıklarına karşı korumayı, kollarınızı ve bacaklarınızı açık havada kapalı tutmayı ve evinizin etrafında hiç durgun su olmamasını sağlamayı içerir. Cinsel temastan bulaşmayı önlemek için, prezervatif kullanımı ve tek eşlilik önerilebilir. Hamile kadınların, aktif Zika salgınları yaşayan ülkelere seyahat etmekten kaçınmaları önerilmektedir.
Çoğu Kişi Zika Virüsüne Sahip Olduğunu Bilmiyor
Zika virüsü bulaşmış bireyler iki ila yedi gün arasında sürebilen hafif semptomlar yaşarlar. Virüs bulaşmış 5 kişiden sadece 1’i semptomlar yaşamaktadır. Sonuç olarak, enfekte olmuş çoğu kişi, virüs taşıdıklarının farkında değildir. Zika virüsü enfeksiyonunun belirtileri ateş, döküntü, kas ve eklem ağrısı, konjonktivit (pembe göz) ve baş ağrısıdır. Zika enfeksiyonu tipik olarak laboratuvar kan testleri ile teşhis edilir.
Zika Virüsü Uganda’da İlk Keşfedildi
Zika virüsü ilk olarak 1947’de Uganda Zika Ormanı’nda yaşayan maymunlarda tespit edildi. 1952’de ilk insan enfeksiyonlarının ortaya çıkmasından bu yana, virüs Afrika’nın tropikal bölgelerinden Güneydoğu Asya’ya, Pasifik Adaları’na ve Güney Amerika’ya yayıldı. Mevcut prognoz, virüsün yayılmaya devam edeceği yönündedir.
