Göz İle İlgili Atasözleri ve Anlamları Açıklamaları – İçinde Göz Geçen

İçinde göz kelimesi geçen atasözleri ve bu atasözlerinin anlamları. Göz ile ilgili, göz hakkında atasözleri, açıklamaları.

Arka resim kaynak: pixabay.com

Göz İle İlgili Atasözleri ve Anlamları

*abdalın karnı doyunca gözü pabucundadır (yolda olur)
çıkarına düşkün kimselerin arkadaşlığı işi bitinceye kadardır.

*aç gözünü, açarlar gözünü
yaptığın işlerde uyanık davranmazsan çok kötü durumlarla karşılaşır, gözünü dört açmak zorunda kalırsın.

*aç ölmez gözü kararır, susuz ölmez benzi sararır
yoksulluk insanı öldürmez ama türlü türlü üzüntü ve sıkıntı içinde yıpratır.

*aç tokun gözüne bakmakla doymaz
yoksul insanla ilgilenmek ancak ona yardım etmekle olur.

*açın gözü ekmek teknesinde olur
kişinin tek düşüncesi, yaşaması için gerekli olan şeyi elde etmektir.

*açın karnı doyar, gözü doymaz
tutkulu olduğu konuda insan doyumsuzdur, yetinmek bilmez.

*açtı ağzını, yumdu gözünü
öfkelenerek veya kızarak ağır sözler söyledi.

*ağanın gözü ata tımardır
iş sahipleri denetimlerini sürekli yaparlarsa işler yolunda gider.

*ağanın gözü öküzü (ineği) semiz eder
ana babalar çocuklarına, mal sahipleri de mallarına iyi bakarlarsa iyi sonuçlar alınır.

*ağanın gözü, yiğidin sözü
çalışanlarını gereği gibi yöneten ve çalıştıran kişi iyi bir yöneticidir, sözünün eri olan kimse de yiğittir.

*ağaran baş, ağlayan göz gizlenmez
belirtileri meydanda olan yaşlılık ve izleri ortada duran üzüntü ne yapılsa gizlenemez.

*ağlar gözden, sahte sözden kendini sakın
kendini acındıranlardan kork.

*ağlayıp da gözden mi olayım?
meseleyi büyütüp sıkıntıya girmek gereksiz.

*ağrılardan göz ağrısı, her kişinin öz ağrısı
herkesi en çok ilgilendiren kendi derdidir.

*ağzı eğri, gözü şaşı ensesinden belli olur
bir kişinin tutum ve davranışları, o kişide birtakım eksiklikler bulunduğunu gösterir.

*ağzını açacağına gözünü aç
dikkatli ol, uyanık ol.

*akıl (göz) var, izan (mantık, yakın) var
1) herhangi bir şey bilgiye ve mantığa dayalı olarak yapılmalıdır; 2) her şey ortadadır.

*alakargada alacağım olsun, alamazsam gözümü oysun
borçlu olmaktansa alacaklı olmak iyi bir şeydir.

Devamı

*Allah sağ gözü (eli) sol göze (ele) muhtaç etmesin
Tanrı kimseyi kimseye, en yakınlarına bile muhtaç etmesin.

*arığa su gelene kadar kurbağanın gözü patlar
yapılması geciken iyilikler, bekleyenleri sıkıntı içinde bırakır.

*artık mal göz çıkarmaz
ne kadar ve ne türden mal olursa olsun malın fazlası elden çıkarılmamalıdır çünkü mutlaka bir gün gelir lazım olur.

*aslan kocayınca sıçan deliği gözetir
güçlü olduğunda ağır ve büyük işler yapan, büyük kazançlar elde eden kimse, güçten düşünce pek küçük işlerle uğraşır, azla yetinir.

*âşığın gözü kördür
kendisini aşka kaptıran kimse, sevgilisinin kusurlarını görmediği gibi çevresinde olup bitenlerle de ilgilenmez.

*azıksız yola çıkanın gözü el torbasında kalır
ileride gereksinim duyacağı şeyleri zamanında hazırlamayan kişi, hazırlık yapan diğer insanlardan yardım bekler.

*bakan göze bağ (yasak) olmaz
herkesin gözü önündeki şeye bakılması önlenemez.

*bekâr gözü, kör gözü
bekâr erkek, evlenme istek ve heyecanı içinde olduğundan alacağı kızın kusurlarını göremez.

*besle kargayı, oysun gözünü
elinde büyüttüğün kişi gün gelip sana nankörlük edebilir.

*bir anaya bir kız, bir kafaya bir göz
bir başa bir göz ne kadar gerekli ise bir anneye bir kız da o denli gereklidir.

*bir başa bir göz yeter
azla yetinmek gerekir.

*bir göz ağlarken öbür göz gülmez
keder veya sıkıntı varken dostlar, akrabalar eğlenmemelidir.

*caminin (mescidin) mumunu yiyen kedinin gözü kör olur
kendisini yetiştiren kimsenin malına hıyanet eden, el uzatan kimse cezasını bulur.

*civcivde gözün, et yemeye yüzün olsun
kişi, karşılık beklediği işten istediğini alabilmek için gereken harcamaları yapmalıdır.

*çuvaldız yurdusu (gözü) kadar yerden deve denli soğuk girer
1) soğuk küçücük bir delikten bile girebilir ve rahatsızlık verebilir; 2) bazı küçük olaylar büyük olaylara yol açabilir.

*devletli gözü perdeli olur
zengin, işi yolunda kimse yoksulların hâlinden anlamaz.

*dört göz bir evlat için
anne ve babanın bütün emek ve didinmesi evlat içindir.

*durdu durdu, turnayı gözünden vurdu
uzun süre bekledi ancak sonunda isteğini elde etti.

Devamı

*el için ağlayan gözden olur
başkası için yapılacak fedakârlığın bir sınırı vardır.

*el terazi, göz mizan
elle tartıp ağırlığı, gözle bakıp hacmi tahmin edebiliriz.

*ergen gözüyle kız alma, gece gözüyle bez alma
insan hiçbir şeyi incelemeden, gözü kapalı biçimde almamalıdır.

*esirgenen (sakınan) göze çöp batar
üzerine çok düşülen şeyler genellikle kazaya veya zarara uğrar.

*fazla mal göz çıkarmaz
ne kadar ve ne türden mal olursa olsun malın fazlası elden çıkarılmamalıdır çünkü mutlaka bir gün gelir lazım olur.

*gece gözü, kör gözü
geceleyin iyi iş yapılamaz.

*göle su gelinceye kadar kurbağanın gözü patlar
yapılması geciken iyilikler, bekleyenleri sıkıntı içinde bırakır.

*gören gözün hakkı vardır
yiyecek veya imrenilecek bir şeyi görene o şeyden vermek gerekir.

*göz gördüğünü (ağız yediğini) ister
kişi, her zaman gördüğü, (yemeye) alıştığı güzel şeyleri arzular.

*göz görmeyince gönül katlanır
yakınımızda bulunmayanların özlemine, acısına daha kolay dayanabiliriz.

*göz görür, gönül ister (çeker)
kişi, görmediği şeyi istemez; görüp beğendiği şeye karşı istek duyar.

*göz görür, gönül katlanır
kişi, sevdiği bir kimsenin uzak yere gitmesi durumunda onunla görüşmekten umudunu keser, ayrılığa katlanır.

*göz terazi, el mizan
elle tartıp ağırlığı, gözle bakıp hacmi tahmin edebiliriz.

*gözden ırak olan gönülden de ırak olur
ayrı düşenlerin arasındaki sevgi de zamanla azalır.

*göze yasak olmaz
bir kimseye veya nesneye bakılmasını kimse önleyemez.

*gözlüye gizli yoktur
görmesini bilen kişiden hiçbir şey gizlenemez.

*gözü göz değil
iyi insan olmadığı bakışından belli oluyor.

*horoz ölür, gözü çöplükte kalır
yaşanılmış, alışılmış, erişilmiş bir durum veya makam yitirildikten sonra, göz o durum veya makamda kalır.

Devamı

*imam evinden aş, ölü gözünden yaş çıkmaz
bir şey alınması imkânı olmayan yerden, bir şeyler vermesini beklemek boştur.

*kaş ile göz gerisi söz
güzellik, her şeyden önce kaş ve göz güzelliğidir, vücudun başka yerlerinin güzel olması önemli değildir.

*keçinin uyuzu, çeşmenin gözünden su içer
değersiz kişiler kendilerini değerli ve en güzel şeye layık görürler.

*kel ölür, sırma saçlı olur, kör ölür badem gözlü olur
bir kimse veya bir şey yok olduğunda değer kazanır.

*kör ölür badem gözlü olur, kel ölür sırma saçlı olur
bir kimse veya bir şey yok olduğunda değer kazanır.

*körler memleketinde tek gözlü kraldır
hepsi bilgisiz olan bir çevrede azıcık bilgisi bulunan başa geçer.

*körün istediği bir göz, Allah verdi iki göz
istenilen şey fazlasıyla elde edildi.

*körün istediği bir göz, iki olursa ne söz
istenilen şey fazlasıyla elde edildi.

*körün istediği iki göz, biri ela biri boz
istenilen şey fazlasıyla elde edildi.

*körün yanına varırsan, sen de bir gözünü kapa
birtakım eksiklikleri bulunan bir kimsenin yanında ona eksikliğini sezdirip onu mutsuz edecek davranışlardan kaçınılmalıdır.

*kul kullanan, bir gözünü kör, bir kulağını sağır etmeli
işçi çalıştıran kimse, işin aksamaması için işçinin yaptığı yanlışları her zaman görmemeli, söylediği uygunsuz sözleri işitmemelidir.

Devamı

*lodosun gözü yaşlı olur
lodos genellikle yağmur getirir.

*oduncunun gözü omçada
herkes işine yarayan şeyi elde etmeye çalışır.

*oduncunun gözü omçada, dilencinin gözü çömçede
herkes işine yarayan şeyi elde etmeye çalışır.

*sakınılan göze çöp batar
üzerine çok düşülen şeyler genellikle kazaya veya zarara uğrar.

*tan yeri ağarınca hırsızın gözü kararır
kirli işler yaparak çıkar sağlayan kişi, buna elverişli olan durum sona erince sersemleşir, hiçbir iş yapamaz.

*vardığın yer körse, sen de bir gözünü kapa
girdiğin çevrede rahat etmek istiyorsan sana ters gelse bile çevrene uyum sağlamasın.

*ver yiyeyim, ört uyuyayım; gözle, canım çıkmasın
başkalarının sırtından geçinmeye alışmış kişi en hayati sorunlarının bile çözümünde kendisine hizmet edecek birini arar.