Göz İle İlgili Atasözleri ve Anlamları Açıklamaları – İçinde Göz Geçen

İçinde göz kelimesi geçen atasözleri ve bu atasözlerinin anlamları. Göz ile ilgili, göz hakkında atasözleri, açıklamaları.

Arka resim kaynak: pixabay.com

Göz İle İlgili Atasözleri ve Anlamları

• *abdalın karnı doyunca gözü pabucundadır (yolda olur)
  çıkarına düşkün kimselerin arkadaşlığı işi bitinceye kadardır.
• *aç gözünü, açarlar gözünü
  yaptığın işlerde uyanık davranmazsan çok kötü durumlarla karşılaşır, gözünü dört açmak zorunda kalırsın.
• *aç ölmez gözü kararır, susuz ölmez benzi sararır
  yoksulluk insanı öldürmez ama türlü türlü üzüntü ve sıkıntı içinde yıpratır.
• *aç tokun gözüne bakmakla doymaz
  yoksul insanla ilgilenmek ancak ona yardım etmekle olur.
• *açın gözü ekmek teknesinde olur
  kişinin tek düşüncesi, yaşaması için gerekli olan şeyi elde etmektir.
• *açın karnı doyar, gözü doymaz
  tutkulu olduğu konuda insan doyumsuzdur, yetinmek bilmez.
• *açtı ağzını, yumdu gözünü
  öfkelenerek veya kızarak ağır sözler söyledi.
• *ağanın gözü ata tımardır
  iş sahipleri denetimlerini sürekli yaparlarsa işler yolunda gider.
• *ağanın gözü öküzü (ineği) semiz eder
  ana babalar çocuklarına, mal sahipleri de mallarına iyi bakarlarsa iyi sonuçlar alınır.
• *ağanın gözü, yiğidin sözü
  çalışanlarını gereği gibi yöneten ve çalıştıran kişi iyi bir yöneticidir, sözünün eri olan kimse de yiğittir.
• *ağaran baş, ağlayan göz gizlenmez
  belirtileri meydanda olan yaşlılık ve izleri ortada duran üzüntü ne yapılsa gizlenemez.
• *ağlar gözden, sahte sözden kendini sakın
  kendini acındıranlardan kork.
• *ağlayıp da gözden mi olayım?
  meseleyi büyütüp sıkıntıya girmek gereksiz.
• *ağrılardan göz ağrısı, her kişinin öz ağrısı
  herkesi en çok ilgilendiren kendi derdidir.
• *ağzı eğri, gözü şaşı ensesinden belli olur
  bir kişinin tutum ve davranışları, o kişide birtakım eksiklikler bulunduğunu gösterir.
• *ağzını açacağına gözünü aç
  dikkatli ol, uyanık ol.
• *akıl (göz) var, izan (mantık, yakın) var
  1) herhangi bir şey bilgiye ve mantığa dayalı olarak yapılmalıdır; 2) her şey ortadadır.
• *alakargada alacağım olsun, alamazsam gözümü oysun
  borçlu olmaktansa alacaklı olmak iyi bir şeydir.

Devamı

• *Allah sağ gözü (eli) sol göze (ele) muhtaç etmesin
  Tanrı kimseyi kimseye, en yakınlarına bile muhtaç etmesin.
• *arığa su gelene kadar kurbağanın gözü patlar
  yapılması geciken iyilikler, bekleyenleri sıkıntı içinde bırakır.
• *artık mal göz çıkarmaz
  ne kadar ve ne türden mal olursa olsun malın fazlası elden çıkarılmamalıdır çünkü mutlaka bir gün gelir lazım olur.
• *aslan kocayınca sıçan deliği gözetir
  güçlü olduğunda ağır ve büyük işler yapan, büyük kazançlar elde eden kimse, güçten düşünce pek küçük işlerle uğraşır, azla yetinir.
• *âşığın gözü kördür
  kendisini aşka kaptıran kimse, sevgilisinin kusurlarını görmediği gibi çevresinde olup bitenlerle de ilgilenmez.
• *azıksız yola çıkanın gözü el torbasında kalır
  ileride gereksinim duyacağı şeyleri zamanında hazırlamayan kişi, hazırlık yapan diğer insanlardan yardım bekler.
• *bakan göze bağ (yasak) olmaz
  herkesin gözü önündeki şeye bakılması önlenemez.
• *bekâr gözü, kör gözü
  bekâr erkek, evlenme istek ve heyecanı içinde olduğundan alacağı kızın kusurlarını göremez.
• *besle kargayı, oysun gözünü
  elinde büyüttüğün kişi gün gelip sana nankörlük edebilir.
• *bir anaya bir kız, bir kafaya bir göz
  bir başa bir göz ne kadar gerekli ise bir anneye bir kız da o denli gereklidir.
• *bir başa bir göz yeter
  azla yetinmek gerekir.
• *bir göz ağlarken öbür göz gülmez
  keder veya sıkıntı varken dostlar, akrabalar eğlenmemelidir.
• *caminin (mescidin) mumunu yiyen kedinin gözü kör olur
  kendisini yetiştiren kimsenin malına hıyanet eden, el uzatan kimse cezasını bulur.
• *civcivde gözün, et yemeye yüzün olsun
  kişi, karşılık beklediği işten istediğini alabilmek için gereken harcamaları yapmalıdır.
• *çuvaldız yurdusu (gözü) kadar yerden deve denli soğuk girer
  1) soğuk küçücük bir delikten bile girebilir ve rahatsızlık verebilir; 2) bazı küçük olaylar büyük olaylara yol açabilir.
• *devletli gözü perdeli olur
  zengin, işi yolunda kimse yoksulların hâlinden anlamaz.
• *dört göz bir evlat için
  anne ve babanın bütün emek ve didinmesi evlat içindir.
• *durdu durdu, turnayı gözünden vurdu
  uzun süre bekledi ancak sonunda isteğini elde etti.

Devamı

• *el için ağlayan gözden olur
  başkası için yapılacak fedakârlığın bir sınırı vardır.
• *el terazi, göz mizan
  elle tartıp ağırlığı, gözle bakıp hacmi tahmin edebiliriz.
• *ergen gözüyle kız alma, gece gözüyle bez alma
  insan hiçbir şeyi incelemeden, gözü kapalı biçimde almamalıdır.
• *esirgenen (sakınan) göze çöp batar
  üzerine çok düşülen şeyler genellikle kazaya veya zarara uğrar.
• *fazla mal göz çıkarmaz
  ne kadar ve ne türden mal olursa olsun malın fazlası elden çıkarılmamalıdır çünkü mutlaka bir gün gelir lazım olur.
• *gece gözü, kör gözü
  geceleyin iyi iş yapılamaz.
• *göle su gelinceye kadar kurbağanın gözü patlar
  yapılması geciken iyilikler, bekleyenleri sıkıntı içinde bırakır.
• *gören gözün hakkı vardır
  yiyecek veya imrenilecek bir şeyi görene o şeyden vermek gerekir.
• *göz gördüğünü (ağız yediğini) ister
  kişi, her zaman gördüğü, (yemeye) alıştığı güzel şeyleri arzular.
• *göz görmeyince gönül katlanır
  yakınımızda bulunmayanların özlemine, acısına daha kolay dayanabiliriz.
• *göz görür, gönül ister (çeker)
  kişi, görmediği şeyi istemez; görüp beğendiği şeye karşı istek duyar.
• *göz görür, gönül katlanır
  kişi, sevdiği bir kimsenin uzak yere gitmesi durumunda onunla görüşmekten umudunu keser, ayrılığa katlanır.
• *göz terazi, el mizan
  elle tartıp ağırlığı, gözle bakıp hacmi tahmin edebiliriz.
• *gözden ırak olan gönülden de ırak olur
  ayrı düşenlerin arasındaki sevgi de zamanla azalır.
• *göze yasak olmaz
  bir kimseye veya nesneye bakılmasını kimse önleyemez.
• *gözlüye gizli yoktur
  görmesini bilen kişiden hiçbir şey gizlenemez.
• *gözü göz değil
  iyi insan olmadığı bakışından belli oluyor.
• *horoz ölür, gözü çöplükte kalır
  yaşanılmış, alışılmış, erişilmiş bir durum veya makam yitirildikten sonra, göz o durum veya makamda kalır.

Devamı

• *imam evinden aş, ölü gözünden yaş çıkmaz
  bir şey alınması imkânı olmayan yerden, bir şeyler vermesini beklemek boştur.
• *kaş ile göz gerisi söz
  güzellik, her şeyden önce kaş ve göz güzelliğidir, vücudun başka yerlerinin güzel olması önemli değildir.
• *keçinin uyuzu, çeşmenin gözünden su içer
  değersiz kişiler kendilerini değerli ve en güzel şeye layık görürler.
• *kel ölür, sırma saçlı olur, kör ölür badem gözlü olur
  bir kimse veya bir şey yok olduğunda değer kazanır.
• *kör ölür badem gözlü olur, kel ölür sırma saçlı olur
  bir kimse veya bir şey yok olduğunda değer kazanır.
• *körler memleketinde tek gözlü kraldır
  hepsi bilgisiz olan bir çevrede azıcık bilgisi bulunan başa geçer.
• *körün istediği bir göz, Allah verdi iki göz
  istenilen şey fazlasıyla elde edildi.
• *körün istediği bir göz, iki olursa ne söz
  istenilen şey fazlasıyla elde edildi.
• *körün istediği iki göz, biri ela biri boz
  istenilen şey fazlasıyla elde edildi.
• *körün yanına varırsan, sen de bir gözünü kapa
  birtakım eksiklikleri bulunan bir kimsenin yanında ona eksikliğini sezdirip onu mutsuz edecek davranışlardan kaçınılmalıdır.
• *kul kullanan, bir gözünü kör, bir kulağını sağır etmeli
  işçi çalıştıran kimse, işin aksamaması için işçinin yaptığı yanlışları her zaman görmemeli, söylediği uygunsuz sözleri işitmemelidir.

Devamı

• *lodosun gözü yaşlı olur
  lodos genellikle yağmur getirir.
• *oduncunun gözü omçada
  herkes işine yarayan şeyi elde etmeye çalışır.
• *oduncunun gözü omçada, dilencinin gözü çömçede
  herkes işine yarayan şeyi elde etmeye çalışır.
• *sakınılan göze çöp batar
  üzerine çok düşülen şeyler genellikle kazaya veya zarara uğrar.
• *tan yeri ağarınca hırsızın gözü kararır
  kirli işler yaparak çıkar sağlayan kişi, buna elverişli olan durum sona erince sersemleşir, hiçbir iş yapamaz.
• *vardığın yer körse, sen de bir gözünü kapa
  girdiğin çevrede rahat etmek istiyorsan sana ters gelse bile çevrene uyum sağlamasın.
• *ver yiyeyim, ört uyuyayım; gözle, canım çıkmasın
  başkalarının sırtından geçinmeye alışmış kişi en hayati sorunlarının bile çözümünde kendisine hizmet edecek birini arar.