Osmanlı Devleti Birinci Dünya Savaşı’nda Hangi Cephelerde Savaşmıştır?

Osmanlı Devleti’nin Birinci Dünya Savaşı esnasında savaşmış olduğu cepheler ve sonuçları nelerdir, Bu cephelerin özellikleri hakkında bilgi.

Osmanlı Devleti Birinci Dünya Savaşı’nda Hangi Cephelerde Savaşmıştır?

Kafkas Cephesi

Osmanlı Devleti bu cephede Ruslarla mücadele etmiştir. Bu cephenin açılmasında;

• ► Kafkaslardaki Türklerle bağlantı kurmak.
• ► Bakü petrollerini Rusya’ya karşı korumak etkili olmuştur.

Enver Paşa’nın düzenlediği Sarıkamış Harekatı‘nda onbinlerce askerimiz olumsuz hava şartlarından dolayı şehit olmuştur. Bunun üzerine Ruslar karşı harekatla Erzurum, Erzincan, Muş ve Bitlis’i ele geçirdiler. Çanakkale Savaşı’ndan sonra burada görev alan Mustafa Kemal Paşa, Ruslar’dan Muş ve Bitlis’i geri aldı.

Kafkas Cephesi, Sovyet Rusya’nın ittifak Devletleriyle imzaladığı Brest Litowsk Antlaşması (3 Mart 1918) ile sona erdi.

Bu antlaşmayla Rusya;

• ► Anadolu’da işgal ettiği toprakları boşaltmış,
• ► Berlin Antlaşması (1878) ile aldığı Kars, Ardahan ve Batum’u Osmanlı Devleti’ne geri vermiştir.

Çanakkale Cephesi

Osmanlı Devleti bu cephede İtilaf Devletleri kuvvetleriyle mücadele etmiştir.

İttifak Devletlerine karşı Balkanlardan yeni cepheler açmak,

• ► Rusya’ya gerekli olan askeri yardımı yapabilmek, I. Dünya Savaşı’nı kısa sürede bitirmek.
• ► Osmanlı Devleti’ni savaş dışı bırakmak etkili olmuştur.

Çanakkale savaşları İngiliz ve Fransız donanmalarının 19 Şubat 1915 tarihinden itibaren Çanakkale Boğazı’nın iki yakasındaki Türk savunma hatlarını bombalamalarıyla başlamıştır. İtilaf Devletleri’nin bu girişimi Nusret mayın gemisinin başarılı mayın çalışması sonucu İtilaf Devletleri’nin güçlü gemilerinin batırılmasıyla sonuçlanmıştır(18 Mart 1915). Deniz yoluyla boğazı geçemeyeceğini anlayan itilaf Devletleri, 25 Nisan 1915’te Gelibolu Yarımadası’na asker çıkardılar. Burada da 19. Tümen ve Anafartalar Komutanı olarak görev yapan Mustafa Kemal Paşa’ nın başarılı savaş taktikleri ve kahraman Türk askerinin savunma tekniği karşısında bir varlık gösteremememişlerdir.

Çanakkale’nin kara yoluyla da geçilemeyeceğini gören İtilaf Devletleri, Ocak 1916’dan itibaren Gelibolu’ yu boşaltmaya başlamışlardır.

Sonuçları

• ► Silah bakımından ve teknik bakımdan üstün olan itilaf Devletleri ağır bir yenilgi aldı.
• ► Müttefiklerinden yardım alamayan Rusya’da ekonominin bozulmasıyla iç karışıklık yaşadı. Bolşevik İhtilali sonrası Çarlık rejimi yıkıldı.
• ► I. Dünya Savaşı’nın süresi uzadı.
• ► Bulgaristan, ittifak Devletleri yanında savaşa katıldı. Böylece Osmanlı Devleti ile Almanya arasında kara bağlantısı sağlandı.
• ► Türk halkı içinde milli birlik ve beraberliğin önemi anlaşıldı.
• ► Kazandığı başarılar Mustafa Kemal Paşa’nın yurt içinde tanınmasını sağladı. Bu başarısı Milli Mücadelenin önderi olmasında etkili oldu.

Irak Cephesi

Osmanlı Devleti bu cephede İngiltere ile mücadele etmiştir. İngiltere bu cepheyi Türk kuvvetlerinin İran üzerinden Hindistan’a geçmesini önlemek ve karadan Rusya’ya yardım ulaştırmak amacıyla açmıştır.

Sonuçları

• ► Osmanlı Devleti Kut-ül Amare‘de geçici bir başarı ettiyse de daha sonra İngiliz kuvvetlerine yenildiler.
• ► İngilizler, Basra ve Bağdat’a kadar ilerlediler.

Kanal Cephesi

Osmanlı Devleti bu cephede İngiltere ve onlara destek veren Araplarla savaşmıştır. Bu cephenin açılmasında;

• ► Mısır’ı İngiltere’den geri almak
• ► İngiltere’nin sömürgeleriyle bağlantısını kesmek etkili olmuştur. Sonuçları
• ► Osmanlı kuvvetleri bu cephede başarısız oldu.
• ► İngilizler Araplarla işbirliği yaparak Suriye sınırına kadar ilerlediler.

Suriye Cephesi

Osmanlı Devleti bu cephede İngilizlerle mücadele etmiştir. Bu cephenin açılmasında İtilaf Devletleri’nin Kanal Cephesi’ndeki başarılarını sürdürmek istemeleri etkili olmuştur.

Sonuçları

• ► Limon Van Sanders komutasındaki Yıldırım Orduları Suriye’de İngilizlere karşı başarılı olamadı.
• ► Bu cephede geniş topraklar kaybedildi.
• ► Kafkasya Cephesi’nden sonra Suriye cephesine atanan Mustafa Kemal Paşa komutasındaki 7. Ordu, bu cephede başarılı savunmalar yaparak İngilizlerin Anadolu’ya girmesini önledi.