Sarkıt ve Dikit Ne Demek? Sarkıtların ve Dikitlerin Özellikleri Nelerdir?

0
Advertisement

Sarkıt ve dikit ne demektir? Sarkıtlar ve dikitlerin özellikleri ile sarkıt ve dikit hakkında bilgilerin yer aldığı yazımız.

Sarkıt ve Dikit

Mağaralarda görülen kireçli yumrulardır. Bunlardan, yukarıdan aşağı olanlarına «sarkıt», aşağıdan yukarı olanlarına «dikit» denir.

Mağaraların tavanlarından damlayan kireçli yeraltı sularının içindeki karbondioksit, damlanın oluşması sırasında uçar. Bunun sonucu olarak, tavanda damlanın oluştuğu noktada bir miktar damlataşı çökelir. Ağırlaşarak mağara tabanına düşen damla ise orada yeniden buharlaşır, bundan dolayı damlaların düştüğü mağara tabanında gene damlataşı meydana gelir.

Damlataşı çökeleklerinin zamanla üst üste yığılarak büyümeleri sonunda, tavandan aşağıya saçaklar halinde «sarkıtlar», tabandan yukarıya doğru yükselen «dikitler» meydana gelir. Bunlar bazen büyüye büyüye birleşirler. Böylece «damlataşı sütunları» meydana gelmiş olur. Alanya’da bulunan ünlü Damlataş Mağarası’nda bu saydığımız birikim şekillerinin çok güzel örnekleri bulunur.

Sarkıt Ne Demek?

Sarkıt; mağaraların tavanlarında oluşan kireç yumrusu, yukarıdan aşağıya doğru olanlarına sarkıt, aşağıdan yukarıya doğru olanlarına ise dikit adı verilir. Karbonik asit yüklü yağmur suları, toprağın altına süzülürken kireçtaşını eritir. Bu sular mağaralara ulaşabilirse, mağaranın tavanından damlamaktayken içindeki CO2 gazını yitirir. Bu yüzden damlanın oluştuğu yerde damla taşı adı verilen kireç depoları oluşur. Bazen de ağırlaşıp mağara tabanına düşerek orada yeniden buharlaşırlar ve bu kez mağara tabanına düştükleri yerde damlataşı oluştururlar.

Advertisement

Zamanla damlataşı çökeleklerinin birikerek büyümesi sonucunda, tavandan aşağıya doğru inen sarkıtlar ve tabandan yukarıya doğru yükselen dikitler oluşur. Bazen bunların birleşerek damlataşı sütunlarını oluşturdukları da görünür. Bazen suda bir miktar kil ya da balçığın bulunması bu sütunların renkli olmasına yol açar. Sarkıt ve dikitlerin oluşum biçimleri suyun damlama koşullarına ve mağaranın mikroklimasına bağlıdır. Alanya’da bulunan Damlataş Mağarası’nda bu tür birikimlerin en güzel örnekleri vardır.


Leave A Reply