Bar-do nedir? Tibet Budacılığında öldükten sonraki dönem ile yeniden doğuş arasındaki 49 günlük dönem olan Bar-do hakkında bilgiler.
Bar-do, Tibet Budacılığında, ölüm ile yeniden doğuş arasındaki 49 günlük ara dönem. Bu süre içinde ölünün “bilinçli ilkesi” rnamshes), kendi geçmiş karma’ sının geçmiş olayların etkileri) kişileşmiş biçimleri olarak kabul edilen iyi ve kötü niyetli tanrıların görüntüleri ile karşılaşır.
Bar-do kavramı, Tibet’teki daha eski Budacı tarikatlar ve Buda öncesi Bon inancının uygulayacıları arasında yaygındır. Ama her iki inanç sisteminin de Bar-do âleminde (gerçek bir yerden çok, bir varoluş biçimi olarak anlaşıldığı halde, böyle adlandırılır) edinilen deneyimleri anlatan özgün metinleri vardır. Bu metinler ölmekte olan kişiye ya da ölüye yüksek sesle okunarak onun Bar-do âleminden geçmesine ve iyi bir yeniden doğuşa kavuşmasına yardımcı olunur. Bunların en çok bilinenlerinden biri de, 8. yüzyıl Tantra efendisi Padmasambhava tarafından saklanıp sonradan ortaya çıkanlan metinlerden olduğu öne sürülen Bka’brgyudpa .(Kagyupa) tarikatının Bar-do Thödol (Ölülerin Tibetçi Kitabı) metnidir.
Bu metne göre, ölü, anında ‘Chi-kha’i Bar-do’y’d (Ölüm Anı Geçici Durumu) girer ve öldüğünün farkına varana değin üç buçuk ya da dört gün süreyle burada kalır. İlk evrede “berrak ışık” olarak görünen en yüksek gerçekliğin sezgisine ulaşır; yaşarken yoga disiplini ile kendilerini hazırlamış olan ender ruhlar, bu kavrayış evresinde kalıp yeniden doğuştan bütünüyle kurtulabilirler. Ama çoğunluk, korku ve bilgisizlik nedeniyle bu evreden kaçıp ikinci evre olan Choshyid Bar-do’ya (Gerçekliği Yaşama Geçici Durumu) girer. Burada ölü, önce
çok güzel ve güçlü figürler, daha sonra da korkunç canavarlar biçiminde kendi geçmişi ile karşılaşır. Bunlardan kaçarak en son evre olan Srid-p’a Bar-do’ya (Yeniden Doğuşu Arama Geçici Durumu) girer ve telaş içinde kendine bir yeniden doğuş seçer.
Bar-do âleminin kumaş resimlerinde (tanka) ve dinsel danslarda (‘cham) tasvir edilmesi Tibet’te yaygın bir gelenektir; bunlar, yaşayanları kaçınamayacakları ölüme hazırlamanın yollarından biri olarak görülür.
