Konuşurken Çıkardığımız Ses Nasıl Oluşur?

0
Advertisement

İnsanlar ve hayvanlar nasıl ses çıkarırlar? İnsanların konuşması nasıl gerçekleşir? Ses çıkaran hayvanlar ve ses çıkarmak hakkında bilgi.

Ses titreşimler dizisidir. Titreşen bir nesne ses meydana getirir. Konuştuğunuz zaman titreştirdiğiniz şey, ses tellerinizdir.

Ses telleriniz gırtlağınızın iki tarafına ilişik beyaz deriden yapılmış iki teldir.

Soluk alıp verirken hava ses tellerinizin arasından geçer. Tellerin arasından geçen hava onları titreştirmez. Çünkü ses veren teller borunun bir tarafından öbür tarafına çok gevşek olarak ilişiktir. Fakat konuşmak istediğiniz zaman bu teller gerilir. Ciğerlerinizden yukarı çıkan hava, telleri titreştirir ve bu suretle ses dalgaları meydana getirir.

Dudak ve dişleriniz ses tellerinizin meydana getirdiği sesleri kelime haline koymaya yarar.

Ağzınız iyice açık ve diliniz kımıldamadan «onun küçük bir kuzusu vardı»» demeyi bir deneyiniz. Sadece ses telleri ile konuşamayacağınızı anlarsınız.

Advertisement

Burnunuz da konuşmanızla ilgilidir. Nezle yüzünden burnunuz tıkandığı zaman içinde «m» ve «n» olan kelimeleri açık olarak söylemek çok zordur. Çok defa biri nezle olduğu zaman burnundan konuşuyor deriz. Bu söyleyiş doğru değildir.

Bazı kimseler seslerini öyle idare ederler ki, sesleri boğazlarından değil başka yerden geliyormuş gibi olur. Bu kimselere sesini, elinde tuttuğu bir bebek veya mankenden geliyormuş gibi yapar.

Ses çıkarabilen başka hayvanlar

Ses çıkaran hayvan yalnız biz değiliz, başkaları da vardır. Baharın geldiğini müjdeleyen işaretlerden biri de kuşların ve kurbağaların ötmesidir. Bunların da ötebilmeleri ses tellerinin olmasındandır.

Kurbağa tahmin edeceğinizden daha kuvvetli ses çıkarabilir. Boğazındaki balon bu işe çok yardım eder. Bu balon onun ses kesesidir. Kurbağa keseyi hava ile doldurur. Sonra havayı dışarı zorlayarak ses tellerinden geçirir. Böyle bir kesesi olmadan bu tellere bu kadar hava gönderemez. Bu sebepten çıkardığı ses çok daha kuvvetlidir.

Hiç kimse bir horozun ötmesini, bir filin sesi ile yahut bir arslanın kükremesini, bir ördeğin vakvaklaması ile karıştırmaz. Bir kedi miyavlaması ile bir kurbağa sesini herkes ayırt eder.

Advertisement

Arslanın kükremesi hayvan seslerinin en kuvvetlilerinden biridir. Arslan sonometrenin nasıl kullanılacağını öğrenmiştir. Kükrediği zaman başını yere doğru eğer. Yer sonometre işini görür.

Her ne kadar sesi olan hayvanlar çok ise de, yalnız insanlar birbirleriyle kelime ile konuşur. Papağanlara ve başka kuşlara kelime söylemesi öğretilebilir. Bu kuşlar sadece insanlardan duydukları sesleri tekrar edebilirler. Söyledikleri kelimelerin mânasını bilmezler. Birbirlerile konuşmak için hiç bir zaman onları kullanmazlar.

Sesleri olmayan hayvanlar da ses çıkarırlar. Bir çeşit çekirge vardır ki sesi yoktur. Fakat kanadının bir tanesinde pütürlü bir yer vardır. Bu küçük bir törpü gibidir. Çekirge kanadını törpüye sürtmekle ses çıkarır. Kanatlar titreşir ve bu ses meydana gelir. Sivrisinekler, kanatlarını çok hızlı hareket ettirmek yüzünden vızıldar. Ağaç kakanların sesi vardır. Fakat pek güzel değildir. Eşlerini gagalarını ağaca veya telefon direğine, hatta teneke çatıya vurarak çağırırlar. Kunduz, kuyruğu ile suyu döverek kuvvetli bir ses çıkarır.

Bazı hayvanlar isimlerini çıkardıkları seslerden alır veya bazı kimseler çıkardıkları seslere göre onlara isim takar. Amerika ve Kanada’da dağ sıçanı denen bir hayvan vardır ki ıslık çalar gibi ses çıkardığı için bazı kimseler ona ıslık çalan domuz adını takmıştır. Çıngıraklı yılan da kendi ismini, çıkardıkları seslerden alan hayvanlardan biridir.


Leave A Reply