Mal beyanı nedir? Mal beyanı neden ve nereye yapılır? Mal beyanının yapılma şekli, özellikleri, hakkında bilgi.
MAL BEYANI
> İcra hukukunda borçlunun borcunu ödememesi halinde, mallarının haczedilip satılarak alacaklıların, alacak hakkının ödenmesi söz konusudur. İcra hukukunda borçlu borcu kadar malvarlığı ile sorumludur. Bu yüzden borçlunun hangi mallarının haczedileceğini belirleyebilmek açısından borçlunun mal beyanında bulunması gerekir.
> İİK’nin 74. maddesi uyarınca mal beyanı, borçlunun gerek kendisinde ve gerek üçüncü kişilerde bulunan mal, alacak ve haklarında borcuna gelecek miktarın çeşit, nitelik ve vasıflarını ve her türlü kazanç ve gelirlerini, yaşam tarzına göre geçim kaynaklarını ve bunlara göre borcunu nasıl ödeyebileceğini yazılı veya sözlü olarak icra dairesine bildirmesidir.
> Borçlu mal beyanında, borcunu ödemeye yetecek kadar malını beyan etmekle yükümlüdür; yani tüm malvarlığını beyan etmesi gerekmez. Borçlunun haczedilecek mal veya hakkının bulunmaması borçluyu mal beyanında bulunma yükümlülüğünden kurtarmaz. Yani borçlu hiç malı olmasa dahi bunu mal beyanıyla bildirmelidir.79 Mal beyanı yazılı yahut sözlü olarak yapılır. Mal beyanı icra dairesine yapılmalıdır.
> Borçlu ödeme emrinin kendisine tebliğinden itibaren 7 gün içinde mal beyanında bulunmalıdır. Borçlu ödeme emrine itiraz ederse icra takibi duracağından bu durumda mal beyanında bulunmak zorunda değildir; ancak itirazın hükümden düşürülmesiyle (itirazın iptali davası-itirazın kaldırılması talebi) ödeme emri kesinleşirse bu kararın kendisine bildirilmesinden itibaren en geç 3 gün içinde mal beyanında bulunmalıdır.
> Mal beyanında bulunmayan borçlu, alacaklının talebi üzerine mal beyanında bulununcaya kadar icra mahkemesi hakimi tarafından bir defaya mahsus olmak üzere 3 ayı geçmeyen disiplin hapsi ile tazyik olunur. Burada karıştırılmaması gereken husus; hukuk sisteminde hiç kimsenin sözleşmeden kaynaklanan bir borçtan dolayı hürriyeti kısıtlayıcı bir ceza alamayacağı prensibi ile mal beyanında bulunmayan borçlunun disiplin hapsi ile tazyik olunmasıdır. Mal beyanında bulunmamanın disiplin hapsi ile tazyik olunması borcun ödenmemesi ile ilgili değildir. Borçlu burada kanuni bir yükümlülüğü (mal beyanında bulunmak) yerine getirmediğinden disiplin hapsi ile tazyik olunur. Zaten borçlu mal beyanında bulunduğu an disiplin hapsi sona ermektedir.
> Borçlunun süresi içinde mal beyanında bulunmamasından farklı olarak “gerçeğe aykırı mal beyanında bulunması” da düzenlenmiştir. Borçlunun gerçeğe aykırı mal beyanında bulunması sebebi alacaklıyı zarara sokmak ise ve alacaklı da bu durumu şikayet etmişse borçlu 3 aydan 1 yıla kadar hapis ile cezalandırılır.
> Borçlu mal beyanında bulunmamış, borcuna yetecek kadar mal göstermemiş veya malı olmadığını bildir-memişse sonradan kazandığı malları veya gelirinde meydana gelen artışları 7 gün içinde yazılı veya sözlü olarak icra dairesine bildirmek zorundadır.
