Çanakkale boğazı hakkında bilgiler. Çanakkale boğazı oluşumu ile en geniş ve en dar noktaları ve akıntılar hakkında bilgi.
Çanakkale Boğazı
Çanakkale Boğazı Marmara ile Ege denizlerini birbirine bağlayan boğazdır. Güneyinde Anadolu toprakları, kuzeyinde Gelibolu Yarımadası yer alır. Biga ve Gelibolu yarımadaları arasında uzanan boğaz Kumkale Burnu’ndan Çardak Feneri’ne (Asya kıyısı) 94 km; Kale Burnu’ndan (Seddülbahir) Çankaya Burnu’na (Avrupa kıyısı) 78 km uzunluğundadır.
Çanakkale Boğazı dördüncü zamanda deniz düzeyinde oluşan değişmeler sonucu eski bir akarsu vadisinin sular altında kalmasıyla oluşmuştur. Genişliği kuzey ağzında 3.2 km; Gelibolu-Çardak arasında 5.8 km; İntepe önünde 8 km; güney ağzında ise 3.6 km’dir. Birtakım çukurluklarla kaplı, oluk biçimli boğazda derinlik, Nara Burnu önünde 90 metreyi aşar. Çeşitli akarsular (Cumalı, Kocaçay, Lapseki, Ulgar v.b.), boğazda, kum dilleri ve deltalar oluşturmuştur. İki yakada da toprak yapısı kil, kumtaşı, kalkerden meydana gelen miyosen tabakadır.
Boğazın keskin dirsekleri vardır. Batı yakasında 20-100 metreyi bulan seki biçiminde düzlükler görülür. Saros Körfezi’nde yükseklik 400 metreyi bulur. Yükseklik tüm boğaz boyunca 200 metreye iner. Kimi yassıtepelerse 250-300 metre yüksekliktedir. Anadolu yakası Gelibolu’ya oranla daha alçaktır. Burada akarsuların taşıdığı alüvyonlar sonucu düzlük ve kumsallar oluşmuştur. Boğaz bitki örtüsü yönünden yoksuldur. Genelde geniş birkaç vadideki zeytinlikler dışında, küme biçiminde çalılıklarla kaplıdır. Boğazda ters yönde iki güçlü akıntı vardır. Karadeniz’ den akan tuzluk oranı düşük (binde 23-27)sular, üstten Ege’ye; Akdeniz’in tuzluluk oranı yüksek (binde 38-40), suları alttan Marmara’ya akar.
