Ada doğanı nasıl bir kuştur? Ada doğanının özellikleri, yaşadığı yerler, üreme ve beslenme alışkanlıkları, göç yolu hakkında bilgi.
Kaynak: commons.wikimedia.org
ADA DOĞANI
Doğanlar yırtıcı kuşların en zarifleridir. İnce kanatları ve uzun kuyrukları havada etkili manevralar yapabilmelerini sağlar. Ada doğanları da kıyılarda, özellikle Ege Denizi‘ndeki adalarda yaşayan bir doğan türüdür.
Ada doğanlarının bazıları koyu bazılarıysa açık renklidir. Her dört ada doğanından yaklaşık üçü açık renklidir. Koyu renkli olanların vücutlarının neredeyse tamamı koyu kahverengi ya da siyahtır. Açık renkli olanların göğüsleri kızılımsıdır ve üzerinde benekler bulunur. Yüzlerinin alt kısmı beyaz olduğundan bıyık adı verilen yüz çizgileri kolayca görülebilir.
Ada doğanları böceklerle ve özellikle de küçük kuşlarla beslenmeye uyum sağlamış yırtıcılardır. Yavrularını büyütmeye başladıkları ve en çok besine ihtiyaç duydukları dönem, birçok kuşun göç ettiği döneme denk gelir. Ada doğanları denizin üzerinden göç eden kuşları yakalar ve yavrularını besleyerek hızlıca büyümelerini sağlar.
Ada doğanı, yaşam ortamı seçimi, üreme zamanlaması ve beslenme alışkanlıkları bakımından çok seçicidir. Dünyadaki tüm ada doğanları Akdeniz ve Ege’de bulunan küçük adalardaki kayalık yamaçlarda ürer. Çoğunlukla da Ege Denizi’ndeki adaları tercih ederler. Genellikle 5 ila 20 çiftlik koloniler halinde ürerler.
Ada doğanları yuvalayacakları bölgelere, göç eden diğer kuşlara göre daha geç gelir. Kış mevsimini Doğu Afrika kıyılarında, özellikle de Madagaskar’da geçirirler. Nisan sonunda Kızıldeniz üzerinden Akdeniz’e gelmeye başlarlar. Ada doğanlarının çoğu mayıs ayında, bir kısmı da haziran ayında Akdeniz’e gelir. Yavrularının uçacak büyüklüğe gelmesi eylül sonu ve ekim başını bulabilir.
Kaynak: commons.wikimedia.org
Göç yolu
Bu, Madagaskar’da kışlayan uzun mesafeli bir göçmen kuştur. Göç rotası yakın zamanda keşfedildi ve önceki önerilerin aksine, uydu telemetrisi ile Afrika kıtasının iç kesimlerinde olduğu gösterildi. Geleneksel olarak, Akdeniz’in batı ucundan kuşların Kızıldeniz’den güneye ve Afrika Boynuzu’ndan geçmeden önce Süveyş’e uçtuğu, kıyı şeridi olduğu ileri sürülmüştür. Bununla birlikte, İspanyol ve Alman araştırmacılar tarafından son zamanlarda uydudan izlenen hayvanlar, Kenya ve Mozambik’e ulaşana kadar ekvatoral yağmur ormanları olan Sahra Çölü boyunca bir iç rota gösterdi. Uçuş sırasında kat edilen toplam mesafe, tek yönlü bir yolculuk için 9.000 km’ye (5.600 mil) ulaştı.
Beslenme ve Üreme
Pençelerden gagaya aktarılan ve uçuş sırasında yenen yusufçuklar gibi büyük böcekler alacaktır. Son zamanlarda küçük kuşları yakalayıp hapsettikleri, uçuş tüylerini çıkardıkları ve bazen günler sonra yavrularını besledikleri de gözlemlendi. Bu, kuş türleri arasında benzersizdir. Zaman zaman yarasalarla beslendiği görülmüştür.
Bu türün, yılın bu zamanında Akdeniz adalarından geçen göçmen kuşların uzman bir avcısı olması nedeniyle üreme mevsimi yazın sonlarındadır. Hızını ve akrobasi becerilerini kullanarak uçuş halindeki küçük kuşları yakalar. Kuşlar, gelen yorgun göçmenleri izlemek için sürekli kanat vuruşlarıyla kıyı uçurumlarında gezinmek için çok zaman harcarlar. Fas’ın Mogador Adası’ndaki bir saha çalışması sırasında araştırmacılar, Ada doğanlarının canlı avları daha sonra tüketilmek üzere kaya yarıklarına hapsettiğini buldu. Bu kuşlar, sonbaharın başlarında üreyen birkaç türden biri olması ve yavrularını o dönemde bol miktarda bulunan diğer göçmen kuşlarla beslemesi bakımından benzersizdir. Aynı zamanda üreme kolonileri oluşturan birkaç şahin türünden biridir. Kıyı kayalıklarında yuva yapar ve dört yumurta bırakır.
