Atom Bombası Nedir? Atom Bombası Tarihçesi Nasıl Patlar Özellikleri

0
Advertisement

Atom bombası nedir ne demektir? Atom bombası çalışma prensibi ile birlikte atom bombasının tarihçesi, özellikleri, gücü nedir, hakkında bilgi.

Atom Bombası

ATOM BOMBASI

ATOM BOMBASI şimdiye kadar yapılan silâhların en korkuncudur. Bir atom bombası birkaç saniye içinde bütün bir şehri hartadan silebilecek kuvvettedir. Bu muazzam kudreti meydana getiren zincirleme parçalanış saniyenin milyonda bini kadar kısa bir zaman içinde vuku bulur.

Atom bombasının yapılmasına yol açan çalışmalara 1896 yılında başlanmıştır. O tarihte Henri Becquerel adında bir Fransız bilgini bazı atomların ayrılıp dağılması sonunda meydana gelen radyoaktiviteyi keşfetti. Onun bu keşfi Marie ve Pierre Curie‘nin radyum ve polonyum adında iki radyoaktif elemanı keşfetmelerine yol açtı.

Einstein’ın 1905 yılında \displaystyle E=m{{c}^{2}} formülünü ortaya koyması atomların çekirdeğindeki muazzam enerjiyi meydana çıkardı. Bundan sonra bu konu bilginleri ilgilendirmeye başladı.

1933 yılında Hahn ve Strassmann adında iki Alman bilgini uranyum atomlarını parçalamayı başardılar. İkinci Dünya Savaşı sırasında her iki taraf da bir an önce atom bombasını geliştirmeye çalışıyordu. Çünkü bu işi başaracak tarafın savaşı kazanacağına muhakkak nazariyle bakılmaktaydı. Amerikan hükümeti 1939 yılında bu işle ilgilenmeye başladı, bilim adamları o yıl A. B. D. başkanı Franklin D. Roosevelt’le görüşerek bir atom bombası projesinden bahsettiler. 1940 yılı başlarında atom bombası çalışmaları için tahsisat ayrıldı. O sırada Almanlar da atom bombası yapmak için çalışıyorlardı. Böylece iki taraf arasında bir ölüm-kalım yarışı başladı. Yarışı kazanan devletin savaşı da kazanacağı muhakkaktı.

Advertisement

A. B. D. beş yıl sonra ilk atom bombasını yapmayı başardı. İlk bomba 1945 yılı 16 temmuzunda Amerika’da New Mexico eyaletindeki Alamogordo hava üssünde patlatıldı. Bu bomba çelik bir kule üstüne konulmuştu. Tarihîn bu ilk atom patlaması sırasında inanılmaz derecede kuvvetli bir ışık 16 km. uzaktaki dağlan aydınlattı, ateşten bir top 12.000 metreye yükseldi. Bunun arkasından, mantar biçimi alan dumanlar çıktı. Bombanın üzerinde patladığı kule erimiş, yok olmuştur.

Atom Bombası

Savaşta İlk Atom Bombaları

Savaş maksadiyle kullanılan îlk atom bombası 6 ağustos 1945’te (Japon saatiyle) 08.15’te Hiroşima adındaki Japon şehrinin üstünde, havada patlatıldı, 20.000 T. N. T. (dinamit) gücünde olduğu bildirilen bomba bir anda 343.000 nüfuslu şehrin ortasında 10 km. karelik bir alanı yerle bir etti. 66.000 kişi ölmüş, 69.000 kişi yaralanmıştı.

Üç gün sonra 9 ağustosta gene bir Japon şehri olan Nagasaki üstünde ikinci bomba patladı. Aynı anda 37.000 kişi ölmüş, 40.000 kişi yaralanmıştı.

Atom bombası patlamasından en fazla ölenler patlama merkezinin 1,5 km. kadar /akınlarında bulunanlar oldu. 2 km. ve daha uzakta bulunanlar arasında ölüm nisbeti % 35’ti. Daha uzakta bulunanlar arasında •İse ancak birkaç ölüm vukubulmuştu, Patlama merkezine 1 km. den daha yakın olan binaların hemen hepsi yerle bir olmuş, ancak yapısı çok kuvvetli birkaç bina ayakta kalabilmişti. Atom bombasının patlaması savaşın çabucak bitmesine yol açtı.

Savaştan sonra da atom denemelerine devam edildi. 1946’da Büyük Okyanus’ta Bikini adasında suyun altında bir atom bombası patlatıldı, bu denemede eski savaş gemileri kullanıldı. Bu bomba bir milyon tondan fazla bir su sütununu havaya yükseltmişti.

Advertisement

Ondan sonra daha birçok atom bombası denemeleri yapıldı. Ruslar ilk atom bombasını 1949, İngilizler de 1952’de patlattılar. Onlardan daha sonra da Fransızlar Büyük Sahra’da başarılı atom bombası denemesi yaptılar.

uranyum atom bombası

Atom Bombası Nasıl Patlar

Bir atom bombası için en elverişli eleman uranyumun U-235 izotopudur. Atom bombasını yapmak için «kritik kütle» denen miktarı bir araya getirebilmek gerektir, “kritik kütle”, bir zincirleme parçalanışın meydana gelebilmesi için gerekli en az eleman miktarıdır. Eğer bu miktar kritik kütleden az olursa o zaman parçalanış zincirleme olmaz, parçalanan bir atomun etrafa saçtığı nötronlar başka bir çekirdeğe isabet etmeden boşa gider. Atom bombası yapan memleketler bu kritik kütlenin ne olduğunu son derece gizli tutarlar.

Şimdi, kritik kütlenin 20 kilo olduğunu farzedelim. Elimizde her biri 11 kilo olan iki parça U-235 bulunsun. Eğer bu iki parça birbirinden iyice ayrı bulundurulursa her hangi bir parçalanma meydana gelmez. Fakat, bu iki parça yanyana getirilirse, o zaman kütle kritik bir hal alır, zincirleme parçalanış başlar. Her bölünen atom 2-3 nötronu serbest bıraktığı için serbest kalan nötron sayısı büyük bir hızla artar, zincirleme parçalanış da patlamayı meydana getirir.

Ancak, bu patlamanın olabilmesi için iki U-235 parçasının birbirine yaklaşma hızının da fazla olması lâzımdır. İki parçanın birbirine yaklaşma hızı az olursa o zaman, başlayan fisyonun ilk anda meydana getirdiği sıcaklık bu parçaları eritir, vukubulan hafif patlama her iki parçayı birbirinden uzaklaştırır. Halbuki gerçek bir atom patlâması olması için iki parçanın hızla birleştirilmesi lâzımdır.

Bunun için, atom bombasında parçalardan biri bir mermi gibi ateşlenerek öbürünün üzerine fırlatılır. Ayrıca, hedef teşkil eden parça çok sağlam bir madeni çerçeve içinde bulunur; bu da zincirleme parçalanış tamamlanmadan her iki parçanın birbirinden ayrılmasını önlemek içindir.. İki parça ne kadar çok bin arada tutulabilirse patlama o kadar kuvvetli olur.

Bîr atom patlamasında meydana gelen ısı uranyumu çok yüksek basınçlı bir gaz haline getirir. Patlama anında kütlenin içindeki sıcaklık 100.000.000° yi bulur. Ondan sonra bunları tutan maden parçalanır, kütle korkunç bir şiddetle patlar. Bütün bu anlattıklarımız saniyenin milyonda biri kadar kısa bir zaman içinde olur.

Atom Bombası

Atom Bombasının Yıkıcı Kudreti

Atom bombası patladığı zaman bîr «sarsma dalgası» meydana gelir. Bu dalganın hızı sesten daha fazladır. Atom bombaları, gene’ olarak, bu sarsma dalgasının etkisini artırmak için, yerden yüksekte patlatılır Bu dalga yere çarptıktan sonra yeniden yukarı doğru sıçrar, böylece aşağı doğru inip çıkan yeni sarsma dalgaları meydana getirir.

Öte yandan, bombanın patladığı yerdeki hava şiddetle ısınır, büyük bir hızla genişleyerek bir boşluk meydana getirir, o zaman bu boşluğu doldurmak için hücum eden soğuk hava şiddetli bir kasırgaya sebep olur. Böylece, atom bombası iki yönden, yakıcı, yıkıcı bir kuvvetle, binaları devirir, canlı varlıkları öldürür.

Bunların dışında, ikiye bölünen atom parçalarının son derece kuvvetli bir radyoaktivitesi vardır. Bu radyoaktivite canlı hücreleri mahveder. Böylece atom bombasının yıkıcılığı üç ayrı yönden olmaktadır: 1 — Sarsma dalgası; 2 — Sıcaklık; 3 — Radyoaktif ışınlar.

Advertisement
Hidrojen Bombası

Hidrojen Bombası Patlama Anı

Hidrojen Bombası

Daha 1922 yılında Francis W. Aston adında bir İngiliz bilgini hidrojen atomundan serbest kalacak enerjinin akılları durduracak kadar çok olacağını söylemişti. Hattâ bu bilgin hidrojen atomiarı patladığı takdirde zincirleme parçalanışın bütün dünyaya sirayet edeceğinden ve dünyanın yok olacağından endişe ediyordu. Ancak, böyle bir şeye imkân yoktur, çünkü tabiatta mevcut hidrojen zincirleme bir parçalanışı meydana getirecek evsafta değildir. Patlama için çok hız’ı bir parçalanış lâzımdır ki bunu ancak ağır hidrojen isotopları sağlar.

Hidrojenin ağır isotopu 1932’de Harold Urey tarafından keşfedildi. «Ağır hidrojen» adı verilen bu isotop normal hidrojenden iki kat daha ağırdır. «Deuterium» ve «tiritium» diye iki çeşidi vardır.

Hidrojen bombası ancak bu iki çeşit hidrojen isotopu ile yapılabilir. Yalnız, atom bombasının esası fisyon olduğu halde, hidrojen bombası füsyon esasına dayanır. Uranyum fisyonunda atomlar parçalandığı halde hidrojen füsyonunda birleşirler. Bu birleşmeyi sağlamak için 50.000.000° ısıya ihtiyaç vardır. Bu, güneşin en sıcak kesimlerindeki sıcaklıktan daha fazladır. Böylç bir sıcaklığı ancak bir atom bombası sağlıyabilir. O halde hidrojen Ipombasının tetiği atom bombası olacaktır.

Atom bombası gereken sıcaklığı meydana getirdiği zaman hidrojen isotopları birleşerek enerji serbest kalır. Serbest kalan enerji ısı ve ışınlar halinde kendini gösterir. Denemeler 250 km2 lik bir alanı yakıp yıkacak güçte bir hidrojen bombası yapılabileceğini göstermiştir.


Leave A Reply